Repo işleminde ise durum farklı. Repoda karşılık olarak hazine bonoları kullanılır genellikle.Menkul kıymetlerin geri alma vaadiyle satış işleminin literatürdeki tanımıdır. Sizden parayıalır ve size hazine bonosu verir. Bu işlemler kâğıt üstünde olur ama vade sonunda sizeanaparanızla beraber bir faiz öder. Yine kâğıt üstünde size verdiği bonoyu geri alır. Eminolmamakla birlikte, duyduğum kadarıyla hisse senetlerini de repoya konu etmek için birçalışma varmış. (Bu çalışma artık gerçek oldu; hisse senedi karşılığı repo var amateminat oranları düşük olunca çok tutmadı.) Hisse senedi karşılığı repoda değişik bir şeyolabilir, hisse senedi piyasasına talep getirebilir. (Beklenti karşılanmadı, hisse senetleriteminata sayılırken oranlama zayıf kaldı.)90’lı yılların başında piyasamızda denetim yetersizliğinden dolayı bazı kurumlar yaptıklarıreponun karşılığında olması gereken hazine bonoları olmadan bu işlemleri yapmışlardı. Repokarşılığında toplanan fonları borsaya sokan “uyanık” aracı kurum sahiplerinin borsadakiplanları tutmayınca repo dönüşlerinde alacaklılarına (müşterilerine) taahhüt ettikleriödemeleri gerçekleştiremeyerek iflas etme noktasına geldiler ve arkalarında pek çok mağduryatırımcı bırakarak piyasadan silindiler. Arkalarında telafisi zor mağduriyetler bırakarak…Sermaye piyasalarının emekleme dönemlerinde yapılan bu hatalı uygulamalar sonucu, batanaracı kurumlar dışında önemsediğimiz bir başka taraf var. O dönemlerde hem piyasalarımızhem de yatırımcılarımız acemiydi. Boşluğu gören borsacı görünümlü arsızlar geleceğinpotansiyel yatırımcılarına resmen psikolojik travma yaşatıp “Her koyun kendi bacağındanasılır, ama yedi köye zararı dokunur” misali, yatırımcı kitlesinin hızla bu piyasadanuzaklaşmasına ve halen piyasalarımıza karşı çekingen kalmasına neden olmuşlardır.29. Rüçhan HakkıBorsa terimlerini ele alırken bahsi geçmişti, konunun önemine binaen tekrar etmek gerekirse,bedelli sermaye artırımından faydalanabilme hakkınız var. İşte bu hakkın adı rüçhan hakkıdır.Kelime anlamı olarak karşılığı “öncelik hakkı” demektir. Hukukî bir terimdir aslında.Hisse senetleri fiziken dolaşımda gezmiyor artık demiştik. Piyasalar kaydi sisteme döndü. Busistemde MKK’da hisse senetleri kâğıt formundayken üzerlerinde sermaye artırımına ilişkinkuponlar vardır. Bedelli sermaye artırımına katılma hakkınızı temsil eden kupürlerdir. Diğertaraftan temettü ve bedelsiz sermaye artırım haklarınızı temsile yarayan kupürler de, hissesenedi üzerinde ekli halde yer almaktadır. ( 31.12.2013'te fiziki hisse senetleri tarih oldu.)30. SeansSermaye piyasası araçlarının alım satıma konu olabileceği zaman aralığıdır. Yani, siz şimdihisse senedi piyasasında işlem yaparken, gidip gecenin üçünde, “Uykum kaçtı, gideyim birazhisse senedi alayım.” diyemezsiniz.68
An itibarı ile böyle bir şey yok. Şu anda (2012 Mart) Türkiye’de sabah saat 09.30’da BİST’eemirler iletilmeye başlanıyor.Seansın diğer adı ise, “kesintisiz müzayede”dir. Açıkçası bilin diye söylüyorum, kulağınızdolsun. Kesintisiz müzayede (yeni adı BİST oldu Nisan 2013 tarihinde) İstanbul MenkulKıymetler Borsası’nda 2012 Mart itibariyle konuşuyorum, -sonra üç yıl sonra okursunuz biray sonra okursunuz- kardeşim başka saatte başlıyor falan demeyin. Saat 09.30’da emir kabulübaşlar, 20 dakika sonra 09:50’de kesintisiz müzayede yaygın adıyla seans başlar ve öğledensonra ise emir iletimi 14:00 ile 14:10 arasında yapılır ve 14:15’de başlayan seans 17:30’datamamlanır.Yeri gelmişken, Türkiye’de uygulanan öğlen arası modelini sakıncalı buluyorum. Beniokuyan yetkililere de sesleniyorum. Şöyle ki, tüm dünyada, borsalar başlıyor, öğle tatili falanyok kesintisiz devam ediyor. Türkiye’de öğle tatili yapıyorsunuz, vadeli işlemler ve opsiyonpiyasasında öğle tatili yok. (2012 Mart). Onlar her tür gelişmeyi fiyatlıyor ama değerliborsamızın hisse senedi yatırımcıları bu bir buçuk iki saatlik aralıkta piyasalarda olangelişmeleri, olumlu veya olumsuz alım-satım işlemlerine yansıtamadıklarından buuygulamadan zarar görüyorlar. Lütfen öğle tatilini kaldırınız. Yatırımcılar, seans başlayıncareaksiyonlarını gösterebiliyorlar, emir iptalleri devreye girince, fiyatlamalar, aşırı ve sağlıksızoluyor.31. Tavan & Taban FiyatlarDünyanın birçok yerinde tavan-taban uygulaması yok, ama bizde var. Neden var? Henüz gençbir borsayız. Derinliğe sahip olmayan bir borsanın olağandışı gelişmelere reaksiyon vererek,olağandışı fiyat dalgalanmalarına maruz kalması doğal sonuçtur. Maalesef bu yeterli düzeydegelişememenin bir sonucu. Piyasamızda derinliğin olmayışı bu tip önlemleri zorunlu kılıyor.Dolayısıyla, yatırımcıyı korumak adına bir hisse senedinin bir seans içerisinde yükselebileceğive düşebileceği maksimum fiyatları belirleyerek bir koruma bariyeri oluşturma yönteminegidilmiştir.Şimdi bir hisse senedinin fiyatı, her bir seans içinde en fazla yüzde 10 oranında, yükselebilirveya düşebilir. Bu yüzde onluk dilim, bir önceki seansın ağırlıklı ortalama fiyatının baz fiyatadönüştürülüp, bu oluşan fiyat üzerinden hesaplanır. Bu nasıl hesaplanır? Her bir hissesenedinin ağırlıklı ortalama fiyatını, 1,1 ile çarparsanız, o hisse senedinin bir sonraki seansiçin tavan fiyatını bulursunuz. 0,9 ile çarparsanız, o hisse senedinin ilgili seans için, tabanfiyatını bulursunuz.69
- Page 2 and 3:
ARİF ÜNVER ile SERMAYE PİYASASIv
- Page 4 and 5:
her güzelliği hak eden Anadolu to
- Page 6 and 7:
GRAFİKLER ........................
- Page 8 and 9:
İKİNCİ KISIMMALİ TABLOLAR ve AN
- Page 10 and 11:
1. Türev Piyasalar ...............
- Page 12 and 13:
KAYNAKÇA1. Muharrem KARSLI, Sermay
- Page 14 and 15:
Bu satırlarda ifade etmek istedikl
- Page 16 and 17:
Ülkemize, sermaye piyasamızın t
- Page 18 and 19: Bu motivasyonumuzda, ülkemizin nad
- Page 20 and 21: görmediğiniz ve tanımadığını
- Page 22 and 23: 1970'li yılların hemen başında
- Page 24 and 25: İlk önce Sayın Muharrem KARSLI (
- Page 26 and 27: (SPK) oluyor. Nikâh memurumuz ayn
- Page 28 and 29: 4. Spekülatör ve Yatırımcı İl
- Page 30 and 31: olmaz. Diğer taraftan spekülatif
- Page 32 and 33: Elbette, borsa çok daha riskli. Bu
- Page 34 and 35: ÜÇÜNCÜ BÖLÜMYATIRIMCI PROFİL
- Page 36 and 37: 2. Sermaye Piyasası Yatırımcıs
- Page 38 and 39: Çünkü bu kadar geniş kitlelerin
- Page 40 and 41: olacaktır. Aksi halde, borsada yat
- Page 42 and 43: DÖRDÜNCÜ BÖLÜMBORSA1. Borsa Ne
- Page 44 and 45: BEŞİNCİ BÖLÜMMALİ PİYASALAR
- Page 46: Şimdi menkul kıymetler grubunda,
- Page 50 and 51: ALTINCI BÖLÜMSERMAYE PİYASASI KU
- Page 52 and 53: İstanbul çatısı altında devam
- Page 54 and 55: 4. Opsiyon PiyasalarıBir de Opsiyo
- Page 56 and 57: vasıtasıyla yaparsınız alım-sa
- Page 58 and 59: YEDİNCİ BÖLÜMBORSA TERİMLERİD
- Page 60 and 61: Bu nedenle borsamızda işlem göre
- Page 62 and 63: Formülü önceki satırlarda gör
- Page 64 and 65: 17. Hazine BonosuBiraz önce menkul
- Page 66 and 67: dikkate alınarak seçilmiştir. T
- Page 70 and 71: 32. Takas İşlemiTakas kavramını
- Page 72 and 73: kazandığınız zaman, kazandığ
- Page 74 and 75: İKİNCİ KONUMALİ TABLOLAR ve ANA
- Page 76 and 77: Halka açık şirketlerin üzerinde
- Page 78 and 79: Şimdi biz borsa yatırımcıları
- Page 80 and 81: Üstteki bilanço eşitliğinin sol
- Page 82 and 83: Ayrıca, yine bir yıldan uzun sür
- Page 84 and 85: Dolayısıyla işletmelerin sahip o
- Page 86 and 87: 2.3. Öz Varlık (Öz Sermaye)Öz v
- Page 88 and 89: sözleşmede özel bir kullanıma t
- Page 90 and 91: çıkartılmıştır. Bununla birli
- Page 92 and 93: DÖRDÜNCÜ BÖLÜMBAĞIMSIZ DENET
- Page 94 and 95: kârı üzerinden devlete ödenmesi
- Page 96 and 97: İKİNCİ BÖLÜMAMAÇ1. Mali Anali
- Page 98 and 99: ÜÇÜNCÜ BÖLÜMLİKİDİTE ORANL
- Page 100 and 101: Dolayısıyla şirketin, geçmiş d
- Page 102 and 103: Başka hangi oranlar var. Mesela, t
- Page 104 and 105: ABC ve XYZ isimli iki adet şirketi
- Page 106 and 107: ABC ŞirketiXYZ ŞirketiNet Kâr /
- Page 108 and 109: ALTINCI BÖLÜMFAALİYET ORANLARIŞ
- Page 110 and 111: Rakamlarını yerlerine koyar isek,
- Page 112 and 113: Yani bu ne demek? Bu şu demek, ilg
- Page 114 and 115: Toplam piyasa değeri kadar bir kay
- Page 116 and 117: 5. Bedelsiz Sermaye Hakkında Yanl
- Page 118 and 119:
Bakın bunlar önemli ayrıntılar,
- Page 120 and 121:
ambaşka işlerle karşılaşırız
- Page 122 and 123:
defter değeri 1,60 olarak ortaya
- Page 124 and 125:
portakallar getiriyor, vatandaş ge
- Page 126 and 127:
(Grafik 2) BİST 100 - HaftalıkArt
- Page 128 and 129:
Göreceli Güç Endeksi'nin adı bi
- Page 130 and 131:
2. Bollinger BantlarRSI tek başın
- Page 132 and 133:
ortadaki bant ise, fiyatların orta
- Page 134 and 135:
(Grafik 8) BİST 100Bu ne demek? Bu
- Page 136 and 137:
(Grafik 10) BİST 100 - Yükselen T
- Page 138 and 139:
Hareketli ortalamalar; hissenin aç
- Page 140 and 141:
(Grafik 13) BİST 100 - Golden Cros
- Page 142 and 143:
3.4. Peki, Bu Seviyelerin Tespiti N
- Page 144 and 145:
İlgili hissenin tavan fiyatına, m
- Page 146 and 147:
BEŞİNCİ KONUALTERNATİF PİYASAL
- Page 148 and 149:
ÜÇÜNCÜ BÖLÜMDÖVİZDövizin y
- Page 150 and 151:
DÖRDÜNCÜ BÖLÜMALTINAltın ente
- Page 152 and 153:
BEŞİNCİ BÖLÜMDİĞER ÜLKE BOR
- Page 154 and 155:
Altın fiyatları çok çok yukarı
- Page 156 and 157:
yetişemediğimiz için, eğitimler
- Page 158 and 159:
Yıllar Toplam İşlem Hacmi (milyo
- Page 160 and 161:
SEKİZİNCİ KONUSON SÖZLERBİRİN
- Page 162 and 163:
Eldeki hisseleri satınca, hemen ne
- Page 164:
edilmesi, portföy yatırımlarınd