bayburticd2009.pdf 6984KB May 03 2011 12:00:00 AM

Motorlu taĢıtlardan kaynaklanan emisyonlar hava kirliliğinde önemli bir yere sahiptirler. Ġlimizde 1995-2005yılları arasında çevre vakfı tarafında yapılan ölçümler 08.2005 tarihinden itibaren özel Ģirketle protokol yapılarakbenzinli ve dizel araçların egzoz ölçümü yapılmaktadır. TSE tarafından tespit edilen standartların üzerinde sonuçlarçıkaran araçlar, gerekli bakımları yaptırmak üzere servislere gönderilmektedirler.Motorlu taĢıtlarının egzozlarından kaynaklanan CO ( % 70 - 90 ), NO ( % 40 – 70 ) Hidrokarbonların( % 50 ) ve Pb ( % 100 ) hava kirliliğinin % 40‟nı oluĢturmaktadır. Egzoz ölçümleri; CO, HC, CO 2 , ve O 2 gazemisyonlarının ölçümünü içermektedir.C. 2 Hava Kirletici Gazlar ve KaynaklarıC. 2.1 Kükürt dioksit Konsantrasyonu ve DumanKükürt dioksit kükürt içermekte olan yakıtların yanması sonucu ortaya çıkmaktadır. Özellikle gazyağı,kömür, petrol ve doğal gazın yanması sonucu SO 2 ortaya çıkmaktadır. Özellikle ev içerisinde yanan gaz yağısobaları yada gaz ocakları kükürt dioksitin oluĢumunda çok etkili olabilmektedir. Kükürt dioksit, suda ve dolayısıylavücut sıvısında ( kanda ) kolaylıkla çözünebilen zehirli bir gazdır ve astımlı kiĢilerde diğerlerine göre daha duyarlıdır.Bunun en önemli tesiri üst teneffüs yollarının cidarlarını zedeleyerek, 0.77 ppm veya altındaki değerlerde bile havayolu direncinin iki katına çıktığı belirlenmiĢtir. AraĢtırmalar SO 2 ‟ in, sodyum klörür gibi aerosoller ile birliktebulunması halinde çok daha tehlikeli olduğunu göstermiĢtir. SO 2 aynı zamanda solunum sisteminin koruyucusu olantüycüklere de zarar vermektedir.Havadaki kükürt oksitler içerisinde en önemli pay kükürt dioksit gazına aittir. Kükürt dioksit havada hızlı birĢekilde oksitlenmesiyle kükürt trioksit ve sülfatlara dönüĢür. SO 2 ise sülfürik asit anhidriti olup; yağmur veyoğunlaĢmıĢ nem damlalarıyla birlikte havada bu asidin oluĢmasına neden olur. OluĢan bu asit yağmur suyunun PH‟ ını düĢürerek, yağmur suları ile asit yağmurları Ģeklinde yeryüzüne iner.Çevre Kanunu‟na istinaden çıkarılan Hava Kalitesinin Korunması Yönetmeliği‟nde, sınır değerlerverilmektedir. Ġnsan sağlığının korunması, çevrede kısa ve uzun vadede olumsuz etkilerin ortaya çıkmaması içinatmosferde bulunan hava kirleticilerinin bir arada bulunduklarında, değiĢen zararlı etkileri de göz önüne alınaraktespit edilmiĢ konsantrasyon birimleri ile ifade edilen seviyeler “Hava Kalitesi Sınır Değerleri” dir. AĢılmamasıgereken bütün ölçüm sonuçlarının aritmetik ortalaması Uzun Vadeli Sınır Değer ( UVS ) olarak adlandırılır.Maksimum günlük ortalama değerler veya istatistik olarak bütün ölçüm sonuçları sayısal değerlerinin büyüklüğünegöre dizildiğinde,ölçüm sonuçlarının % 95‟ini aĢmaması gereken değerler Kısa Vadeli Sınır ( KVS ) değerlerdir.Bu sınır değerler Hava Kalitesinin Korunması Yönetmeliğinde SO 2 için Kısa Vadeli Sınır Değer ( KVS ) 400g/ m 3 , Uzun Vadeli Sınır Değer ( UVS ) 300 g/m 3 olarak belirlenmiĢtir.Bayburt il merkezinde Ekim 1993 tarihinden itibaren Havayı Kirletici Gazların ölçümü; Halk SağlığıLaboratuvar Müdürlüğü‟nce iki ayrı noktada bulunan ölçüm istasyonunda periyodik olarak, her günyapılmaktaydi,Ocak 2007 tarihinden itibaren bakanlığımız tarafında kurulan Hava ölçüm Ġstasyonu tarafındaotomotik olarak ölçüp, Sonuçlar düzenli olarak her saat baĢı uydu aracılığı ile Ankaraya Çevre ve OrmanBakanlığı‟na bildirilmekte olup, ordanda internet vastasıyla yayın yapmaktadır.Hızla artan ĢehirleĢme, taĢıt sayısı ve endüstriyel faaliyetlerin artıĢı sonucu hava kirliliği artmaktadır. Kirliliğietkileyen faktörleri asgariye indirmek, sınırlamak ve solunabilir bir hava sağlayabilmek için Hava KalitesininKorunması Yönetmeliği çerçevesinde çalıĢmalarımız devam etmektedir. Buna bağlı olarak her yıl ısınma sezonubaĢında Mahalli Çevre Kurulu kararı ile il sınırları içerisinde kullanılacak katı ve sıvı yakıtlarla ilgili standartlarbelirlenmektedir.Ġlinizde hava kirliliği ölçümlerinin yapıldığı hava Ölçüm Ġstasyon sonuçları 2006-2007 yılları itibariyle grafikC.1 de verilmiĢtir.52