HAZAR WORLD - SAYI 43 Haziran 2016

More documents

Recommendations

Info

MERCEK ORTADOĞU SAVAŞI çatışmaların bölgeye farklı bir yansıması ise mülteciler sorunu. Suriye’deki savaş nedeniyle Ermenistan’a giden Suriye Ermenileri bu ülkede zaten zor olan yaşam koşullarını daha da ağırlaştırıyor. Türkiye’nin aldığı göçmen sayısıyla kıyaslanmayacak ölçüde de olsa Ermenistan’ın koşulları düşünüldüğünde mülteciler sorunu bu ülke için önemli. En vahim olanıysa bu insanların Ermenistan’ın işgal ettiği Yukarı Karabağ’a yerleştirilmesi. Görünen o ki Suriye’deki savaş ve mağduriyet Azerbaycan-Ermenistan arasındaki sorunları daha da karmaşıklaştıran boyutlara sahip. BÖLGEDE TÜRKİYE’NİN TUTUMU AZERBAYCAN İÇİN NET Öte yandan Türkiye’nin Azerbaycan-Ermenistan arasında son günlerde yaşanan çatışmalar karşısında tercihi net, Türkiye Azerbaycan’ın yanında. Bilindiği üzere, Türkiye ile Azerbaycan arasında savunma işbirliğini düzenleyen iki anlaşma bulunuyor. Bunlardan ilki 1990’larda Azerbaycan askeri personelinin Türk askeri kurumlarında eğitim görmesiyle ilgili. Diğeriyse 2010 Stratejik Ortaklık anlaşmasıdır ki, bununla imzacısı olan taraflar BM Şartı’nın 51. Maddesi’ne giren kendini savunma hakkının söz konusu olduğu durumlarda birbirlerinin yardımına gideceklerini beyan ediyorlar. Bu yardımın neyi ifade edeceği o anki koşullarla belirlenecekse de anlaşma acil durumlarda askeri kabiliyetlerin kullanımı olasılığına vurgu yapıyor. Dünya, Suriye’de bir vekâlet savaşının içinde olduğu gerçeği ile karşı karşıya. İki ülkenin hava kuvvetlerinin birlikte gerçekleştirdiği TurAz Kartalı 2015 tatbikatını TurAz Şahini tatbikatının izlemesi de güvenlik konusundaki yakınlaşmaya işaret ediyor. Konuya Türkiye-İran özelinde baktığımızda ise iki ülkenin, ekonomik ticari ilişkiler ve diplomatik stratejik münasebetleri karşılıklı olumsuz etkilerden korumak için ayrı ayrı sepetlere koydukları söylenebilir. Ne var ki bu onların Suriye’de bir vekâlet savaşının içinde olduğu gerçeğini değiştirmiyor. Geleceğe baktığımızda ise Türkiye ile İran’ı doğrudan karşı karşıya getirebilecek bir ortamın yaratılmasında Rusya’nın Kafkasya’da tetiklediği bir çatışmanın kontrolden çıkmasının rol oynayabileceği akla geliyor. ABD (NATO) ile Rusya arasında Soğuk Savaş’ın varlığından söz edildiği günümüzde güvenlik, ticaret, ekonomi, enerji ve diğer birçok konuda Rusya’ya tam anlamıyla bağımlı bir hale gelen Ermenistan’ın Türkiye’yi, Azerbaycan’ı ve Gürcistan’ı rahatsız edecek şekilde kullanılma olasılığı zaten mevcut. 20 HAZİRAN 2016 SAYI 43
www.hazarworld.com GÜRCİSTAN’IN BİR SEÇİM YAPMASI ZOR GÖRÜNÜYOR Gürcistan açısından konuya yaklaşırsak, bilindiği üzere Güney Osetya ve Abhazya halen Rus işgali altında. Gürcistan’ın Rusya tarafından tel örgülerle çevrelenmesi gibi bir durumdan söz ediyoruz. Öte yandan aynı Rusya vize muafiyetinin kaldırılması gibi birtakım önerilerle de Gürcistan’ın önüne geliyor. Bilindiği üzere, Gürcistan buna koşul olarak egemenlik ve toprak bütünlüğünün tanınmasını getirdi. Kaydedilmesi gereken önemli bir diğer gelişmeyse Gürcistan’da Rusya yanlısı siyasal güçlerin desteğinin göreli olarak artması ve üstelik Avrasya Ekonomik Birliği’nin Gürcistan için giderek daha çekici bir hale gelmesi (2013’te yüzde 11 iken bugün yüzde 31 ila 44 arasında seyrediyor) gibi gözüküyor. Ancak ülkenin geleceği söz konusu olduğunda Rusya’ya yönelik olumlu yaklaşımların önünü kesen somut gelişmeler yaşanmaya devam ediyor. Rusya’nın bölgede Gürcistan’ın da içinde bulunduğu enerji projelerine karşı hamleleri bu ülkeyi Türkiye ve Azerbaycan ile 2014’te savunma bakanları düzeyinde başlayan ilişkilerini güçlendirmeye ve özellikle de enerji hatlarının güvenliği konusunda önlemler almaya itiyor. Ayrıca geçtiğimiz günlerde Gürcistan’ın ABD ve İngiltere ile gerçekleştirdiği büyük askeri tatbikatı da Tiflis’in caydırıcılığını arttırma gayretinin bir adımı olarak yorumlamak gerekir. Gürcistan söz konusu tatbikatın hiçbir ülkeye karşı olmadığını ileri sürse de Rusya’dan tepkiler yükseldi. Tatbikatın bir zamanlar Rus askerlerinin konuşlandığı Gürcistan’ın başkenti Tiflis’in yakınlarındaki Vaziani askeri üssünden yürütülmesi de ayrıca anlamlı. ABD ise Rusya’nın kesinlikle karşı çıktığı tatbikat karşısında Gürcistan’ın bir gün NATO üyesi olabileceği fikrini yineliyor. Buna mukabil 2008’deki savaştan yenik çıkan Gürcistan’ın “Rusya mı ABD (NATO) mu?” şeklindeki bir soruya net yanıt verecek durumda olduğunu söylemek zor. Nitekim Gürcistan Savunma Bakanı Tina Khidasheli’nin (Batı yanlısı Cumhuriyetçi Parti’den) söz konusu operasyon nedeniyle, hükümette olan koalisyonun parçası Gürcü Düşü-Demokratik Gürcistan Partisi’nin üyesi olan bazı parlamenterler tarafından Rusya’yı kışkırtmakla itham edilip ağır eleştirilere uğraması da konunun bu sonbaharda parlamento seçimlerine gidecek olan ülkede önemli tartışmaları beraberinde getirebileceğini ortaya koyuyor. Sonuç olarak Rusya’nın ABD ile mücadelesinde gücünü göstermek için Kafkasya’da izlediği strateji bölge üzerinde hegemonya kurabilmesini garantilemekten uzak. Üstelik Rusya’nın mevcut stratejisinde gerçek anlamda çatışma çözümü çabalarının var olmaması orta ve uzun vadede ona zarar verecek gibi gözüküyor. Aksine Rusya lehine tarafını belirlemeye zorlanan Azerbaycan ile Gürcistan gibi ülkeler güvenliklerini giderek daha yoğun bir tehdit altında görmeye başladı ve bu konuda var olan enerji işbirliklerinden vazgeçmek bir yana güvenlik alanına daha fazla önem vermeye başladılar. Rusya’nın baskıları Türkiye’nin bu ülkelerle olan ilişkilerini de güçlendirme eğiliminde. Rusya’nın ABD ile mücadelesinde gücünü göstermek için Kafkasya’da izlediği strateji bölge üzerinde hegemonya kurabilmesini garantilemekten uzak. Diğer taraftan Ortadoğu’daki İran-Rusya ortaklığının Kafkasya’da bir izdüşümünü aramak da şu anda anlamlı değil. Bunun güçlü bir şekilde ortaya çıkması için İran’ın Irak ve Suriye’nin geleceğinde söz sahibi olamaması ve kendisini giderek doğrudan hedef hissetmesi gerekir. Böyle bir konuma sürüklenmesinde Rusya’nın Kafkasya’da çatışmaların nabzını tutmaktan onlar üzerinde kontrolünü kaybetmeye doğru gitmesi ve İran’ın kendisini bir de bu cepheden kıskaca alınıyor gibi hissetmesi rol oynayabilir. Böyle bir senaryo Orta Doğu ile Kafkasya’nın dinamiklerinin bir ölçüde de olsa birbirlerinden bağımsızlaşmasını imkânsızlaştırabildiği oranda Türkiye ile İran ilişkilerinde çatışma potansiyelini arttıracaktır. Özellikle de Suriye’nin geleceği konusunda ABD-Rusya ortak planında anlaşılması ise Hazar Bölgesi ülkelerini rahatlatabilecekken Türkiye’yi hiç istemediği sonuçlarla karşı karşıya bırakabilir. HAZAR WORLD 21
Page 1: HASEN | HAZAR STRATEJİ ENSTİTÜS
Page 4 and 5: IÇINDEKILER 04 HAZAR’A DAİR HAS
Page 6 and 7: HAZAR’A DAİR TÜRKİYE-AZERBAYCA
Page 8 and 9: HAZAR’A DAİR TÜRKMENİSTAN’DA
Page 10 and 11: ÖZEL HABER TAP BİR EŞİK DAHA A
Page 12 and 13: GÖRÜŞ NATO ZİRVESİ NATO’NUN
Page 14 and 15: NATO ZİRVESİ askeri ortaklığın
Page 16: NATO ZİRVESİ Ekipman harcamaları
Page 19 and 20: www.hazarworld.com İpek Yolu 2030
Page 21: www.hazarworld.com Orta Doğu’dak
Page 25 and 26: www.hazarworld.com Tarihi geçmişi
Page 27 and 28: www.hazarworld.com zafiyetlerini de
Page 30 and 31: RÖPORTAJ DR. MARK TROUTMAN SİBER
Page 32 and 33: DR. MARK TROUTMAN Sadece Virginia e
Page 34 and 35: KAPAK PETROL ÜRETICISI ÜLKELER D
Page 36 and 37: PETROL ÜRETICISI ÜLKELER DÜNYA H
Page 38 and 39: KAPAK PETROL ÜRETICISI ÜLKELER AZ
Page 40 and 41: PETROL ÜRETICISI ÜLKELER Zengin e
Page 42 and 43: PETROL ÜRETICISI ÜLKELER pazarın
Page 44 and 45: ANALİZ İPEK YOLU İPEK YOLU’NDA
Page 46 and 47: İPEK YOLU İPEK YOLU’NUN KILIT
Page 48 and 49: ANALİZ KUZEY AKIM AVRUPA ENERJI AR
Page 50 and 51: KUZEY AKIM Türk Akımı konusunda
Page 52 and 53: AKTÜEL NAFTALAN BİR KÜVET DOLUSU
Page 54 and 55: NAFTALAN petrolün insanlar üzerin
Page 56 and 57: OBJEKTİF TÜRKMENİSTAN 54 HAZİRA
Page 58: KÜLTÜR & SANAT FİLM YÖNETMEN: E

HAZAR WORLD - SAYI 43 Haziran 2016

Create successful ePaper yourself

Delete template?

Save as template?