HAZAR WORLD - SAYI 43 Haziran 2016
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
www.hazarworld.com<br />
GÜRCİSTAN’IN BİR SEÇİM YAPMASI ZOR GÖRÜNÜYOR<br />
Gürcistan açısından konuya yaklaşırsak, bilindiği üzere<br />
Güney Osetya ve Abhazya halen Rus işgali altında.<br />
Gürcistan’ın Rusya tarafından tel örgülerle çevrelenmesi<br />
gibi bir durumdan söz ediyoruz. Öte yandan aynı Rusya<br />
vize muafiyetinin kaldırılması gibi birtakım önerilerle<br />
de Gürcistan’ın önüne geliyor. Bilindiği üzere, Gürcistan<br />
buna koşul olarak egemenlik ve toprak bütünlüğünün<br />
tanınmasını getirdi. Kaydedilmesi gereken önemli bir diğer<br />
gelişmeyse Gürcistan’da Rusya yanlısı siyasal güçlerin<br />
desteğinin göreli olarak artması ve üstelik Avrasya<br />
Ekonomik Birliği’nin Gürcistan için giderek daha çekici<br />
bir hale gelmesi (2013’te yüzde 11 iken bugün yüzde 31 ila 44<br />
arasında seyrediyor) gibi gözüküyor.<br />
Ancak ülkenin geleceği söz konusu olduğunda Rusya’ya<br />
yönelik olumlu yaklaşımların önünü kesen somut<br />
gelişmeler yaşanmaya devam ediyor. Rusya’nın bölgede<br />
Gürcistan’ın da içinde bulunduğu enerji projelerine karşı<br />
hamleleri bu ülkeyi Türkiye ve Azerbaycan ile 2014’te<br />
savunma bakanları düzeyinde başlayan ilişkilerini<br />
güçlendirmeye ve özellikle de enerji hatlarının güvenliği<br />
konusunda önlemler almaya itiyor. Ayrıca geçtiğimiz<br />
günlerde Gürcistan’ın ABD ve İngiltere ile gerçekleştirdiği<br />
büyük askeri tatbikatı da Tiflis’in caydırıcılığını arttırma<br />
gayretinin bir adımı olarak yorumlamak gerekir. Gürcistan<br />
söz konusu tatbikatın hiçbir ülkeye karşı olmadığını<br />
ileri sürse de Rusya’dan tepkiler yükseldi. Tatbikatın bir<br />
zamanlar Rus askerlerinin konuşlandığı Gürcistan’ın<br />
başkenti Tiflis’in yakınlarındaki Vaziani askeri üssünden<br />
yürütülmesi de ayrıca anlamlı. ABD ise Rusya’nın kesinlikle<br />
karşı çıktığı tatbikat karşısında Gürcistan’ın bir gün NATO<br />
üyesi olabileceği fikrini yineliyor.<br />
Buna mukabil 2008’deki savaştan yenik çıkan<br />
Gürcistan’ın “Rusya mı ABD (NATO) mu?” şeklindeki<br />
bir soruya net yanıt verecek durumda olduğunu<br />
söylemek zor. Nitekim Gürcistan Savunma Bakanı Tina<br />
Khidasheli’nin (Batı yanlısı Cumhuriyetçi Parti’den)<br />
söz konusu operasyon nedeniyle, hükümette olan<br />
koalisyonun parçası Gürcü Düşü-Demokratik Gürcistan<br />
Partisi’nin üyesi olan bazı parlamenterler tarafından<br />
Rusya’yı kışkırtmakla itham edilip ağır eleştirilere<br />
uğraması da konunun bu sonbaharda parlamento<br />
seçimlerine gidecek olan ülkede önemli tartışmaları<br />
beraberinde getirebileceğini ortaya koyuyor.<br />
Sonuç olarak Rusya’nın ABD ile mücadelesinde gücünü<br />
göstermek için Kafkasya’da izlediği strateji bölge<br />
üzerinde hegemonya kurabilmesini garantilemekten<br />
uzak. Üstelik Rusya’nın mevcut stratejisinde gerçek<br />
anlamda çatışma çözümü çabalarının var olmaması orta<br />
ve uzun vadede ona zarar verecek gibi gözüküyor. Aksine<br />
Rusya lehine tarafını belirlemeye zorlanan Azerbaycan<br />
ile Gürcistan gibi ülkeler güvenliklerini giderek daha<br />
yoğun bir tehdit altında görmeye başladı ve bu konuda<br />
var olan enerji işbirliklerinden vazgeçmek bir yana<br />
güvenlik alanına daha fazla önem vermeye başladılar.<br />
Rusya’nın baskıları Türkiye’nin bu ülkelerle olan<br />
ilişkilerini de güçlendirme eğiliminde.<br />
Rusya’nın ABD ile mücadelesinde<br />
gücünü göstermek için Kafkasya’da<br />
izlediği strateji bölge üzerinde<br />
hegemonya kurabilmesini<br />
garantilemekten uzak.<br />
Diğer taraftan Ortadoğu’daki İran-Rusya ortaklığının<br />
Kafkasya’da bir izdüşümünü aramak da şu anda<br />
anlamlı değil. Bunun güçlü bir şekilde ortaya çıkması<br />
için İran’ın Irak ve Suriye’nin geleceğinde söz sahibi<br />
olamaması ve kendisini giderek doğrudan hedef<br />
hissetmesi gerekir. Böyle bir konuma sürüklenmesinde<br />
Rusya’nın Kafkasya’da çatışmaların nabzını tutmaktan<br />
onlar üzerinde kontrolünü kaybetmeye doğru gitmesi<br />
ve İran’ın kendisini bir de bu cepheden kıskaca alınıyor<br />
gibi hissetmesi rol oynayabilir. Böyle bir senaryo Orta<br />
Doğu ile Kafkasya’nın dinamiklerinin bir ölçüde de olsa<br />
birbirlerinden bağımsızlaşmasını imkânsızlaştırabildiği<br />
oranda Türkiye ile İran ilişkilerinde çatışma<br />
potansiyelini arttıracaktır.<br />
Özellikle de Suriye’nin geleceği konusunda ABD-Rusya<br />
ortak planında anlaşılması ise Hazar Bölgesi ülkelerini<br />
rahatlatabilecekken Türkiye’yi hiç istemediği sonuçlarla<br />
karşı karşıya bırakabilir.<br />
<strong>HAZAR</strong> <strong>WORLD</strong><br />
21
Change language