HAZAR WORLD - SAYI 43 Haziran 2016
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
KUZEY AKIM<br />
Türk Akımı konusunda Türkiye ve<br />
Rusya arasında devam eden<br />
müzakereler Rusya’nın Türkiye’yi<br />
sadece transit ülke olarak<br />
konumlandırması ve Türkiye’nin<br />
enerji merkezi olma hedeflerine<br />
herhangi bir katkı sağlamaması ve<br />
gaz fiyatlarına yönelik<br />
beklentilerini karşılamaması<br />
nedeniyle tıkandı.<br />
da kırmayı amaçlıyor. Rusya önüne getirilen düzenlemelere<br />
çeşitli argümanlarla karşı çıkarak Güney Akım Boru Hattı’nı<br />
inşa etmeyi planlasa da Ukrayna ile yaşadığı çatışma ve<br />
Kırım’ın işgali Güney Akım projesinin kaderini de etkiledi ve<br />
AB’nin Üçüncü Enerji Paketi’nde yer alan düzenlemeler ve<br />
AB’nin bu konuda özellikle Bulgaristan’a yaptığı baskı aşılamadığı<br />
için proje iptal edilmek zorunda kaldı.<br />
1 Aralık 2014’te Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in<br />
Ankara ziyaretinde Güney Akım’ın iptal edildiği, bunun yerine<br />
Türk Akımı projesinin yapılacağı açıklaması Rusya’nın<br />
Ukrayna’yı baypas etme konusunda kararlılığını gösteriyordu.<br />
Rusya yine aynı şekilde Avrupa’ya karşı bir koz ve piyasa<br />
çeşitliliğini sağlamak amacıyla Çin’le uzun yıllardır süregelen<br />
doğal gaz görüşmelerini de sonlandırarak Sibirya’nın<br />
Gücü isimli boru hattı projesine imza atmıştı.<br />
Türk Akımı konusunda Türkiye ve Rusya arasında devam<br />
eden müzakereler ise Rusya’nın Türkiye’yi sadece transit<br />
ülke olarak konumlandırması ve Türkiye’nin enerji merkezi<br />
olma hedeflerine herhangi bir katkı sağlamaması ve<br />
gaz fiyatlarına yönelik beklentilerini karşılamaması nedeniyle<br />
tıkandı.<br />
KUZEY AKIM 2: EKONOMIK MI YOKSA SIYASI BIR PROJE MI?<br />
Rusya’nın Güney Doğu Avrupa için düşündüğü her iki<br />
proje alternatifi 1 yıl arayla arka arkaya gündem dışı kalırken<br />
Rusya pes etmeyerek bu kez enerji jeopolitiği sahnesine<br />
Kuzey Akım 2 projesiyle çıktı.<br />
Rusya, 2020’de tamamlanması planlanan Kuzey Akım 2<br />
ile Avrupa’ya gönderdiği gaz miktarını 2’ye katlamayı ve<br />
Ukrayna üzerinden gönderdiği gaz miktarını minimum<br />
seviyeye düşürmeyi planlıyor.<br />
PROJEYLE İLGILI SORU İŞARETLERI VAR<br />
Avrupa’da gelecek yıllarda gaz üretimi düşerken ithalat<br />
miktarının artacak olması nedeniyle projenin Avrupa’nın<br />
ilave gaz ihtiyacını ileriki yıllarda karşılayacağı argümanı<br />
AB’nin enerji arz güvenliği stratejisinin temelini oluşturan<br />
Rus gazına bağımlılığın düşürülmesi hedefiyle Üçüncü<br />
Enerji Paketi’nde yer alan direktiflerle uyuşmuyor.<br />
Projenin gaz fiyatlarının düştüğü bir ortamda yüksek yatırım<br />
maliyetine rağmen yapılması ekonomik olmamakla<br />
birlikte aynı zamanda Kuzey Akım boru hattındaki ilk iki<br />
hattın 55 milyar metreküp/yıl kapasitesi bile henüz tam<br />
olarak kullanılamıyorken Kuzey Akım 2’den ne kadarlık<br />
bir gaz ihracatı söz konusu olabilecek?<br />
Büyük enerji projelerinin gerçekleştirilmesinde projenin<br />
ekonomik olarak yatırım yapılabilir olması kadar siyasi<br />
olarak da yatırım yapılabilir olması önemli. AB’nin direktiflerini<br />
karşılamaktan uzak, ekonomik olmayan ve tamamen<br />
siyasi olan Kuzey Akım 2 projesi bu yönüyle ayrışan<br />
bir proje olduğu kadar aynı zamanda Doğu Avrupa ülkelerinin<br />
Rus gazına bağımlılığını arttıracağı için yapılmasına<br />
filli olarak karşı çıkmasıyla da göze çarpıyor.<br />
QUO VADIS ARZ GÜVENLIĞI?<br />
AB’nin enerji stratejilerinde yer alan önceliklerini tehlikeye<br />
atan, Üçüncü Enerji Paketi’ndeki direktifleri karşılamaktan<br />
uzak, NATO ve Rusya arasındaki yeni bir soğuk<br />
savaşın arifesinde ve birçok birlik üyesi ülkenin ortak<br />
deklarasyon yayınlayarak karşı çıktığı Kuzey Akım projesi<br />
nasıl oluyor da Rusya ve proje ortağı şirketler tarafından<br />
hayata geçirilmeye çalışılıyor?<br />
Rusya, anti AB politika izleyip AB ülkeleri içinde ayrışmaları<br />
artırarak kendi lehine kullanıyor, yakın ve iyi<br />
ilişkilere sahip olduğu ülkelerin projeye üstü kapalı desteğini<br />
alıyor. Bunun çok daha ötesinde stratejik ortaklık<br />
seviyesinde yakın ilişkilere sahip olduğu Almanya’nın<br />
siyasi ve ekonomik elitleri üzerinden Brüksel’deki karar<br />
mekanizmaları ve diğer ülkeler üzerinde sağladığı etkiyle<br />
AB’nin Rus gazına bağımlılığının azaltılmasına yönelik<br />
stratejisine darbe vurarak Kuzey Akım 2 projesini hayata<br />
geçirmeye çalışıyor.<br />
Batı ve Rusya arasındaki ilişkilerde gerilim ve karşılıklı<br />
güvensizliğin artması, Rusya’nın enerjiyi bir dış politika<br />
aracı olarak kullanması nedeniyle Avrupa arz güvenliği<br />
üzerinde yarattığı riskler hâlâ ortada dururken Kuzey<br />
Akım 2 projesinin hayata geçme ihtimalinin iptal edilme<br />
ihtimalinden daha fazla olması Avrupa enerji arz güvenliği<br />
konusunda nereye gidiyorsun manasına gelen şu<br />
Latince soruyu akla getiriyor: Quo vadis?<br />
48 HAZİRAN <strong>2016</strong> <strong>SAYI</strong> <strong>43</strong>
Change language