Türkiye'nin Orta Asya'daki Politikas›nda - Bilig - Ahmet Yesevi ...

Aç›kgöz, F›k›h , Kelam ve Tasavvuf Alan›nda Hanefilik …
Türk tarikat› göstermek mümkün müdür? Ahmed Yesevi muhakkak
ki ilk Türk mutasavv›f› de¤ildir. Fakat her yönden etkili bir faaliyet
sürdürüp, büyük bir Türk tasavvuf ekolü oluflturmak suretiyle, kendisinden
sonraki mutasavv›flara büyük tesir icra eden, sadece Orta
Asya’ya yay›lmakla kalmay›p, bir koldan kuzey Asya steplerine, di-
¤er koldan Pakistan ve Hindistan’a ve nihayet üçüncü bir koldan ‹ran
ve Azerbaycan üzerinden Anadolu ve Balkanlara kadar nüfuz edebilen
baflka bir tasavvufi harekete daha önce Türk ülkelerinde tesadüf
edilmifl midir? Bu sorulara bugünkü bilgi ve belgeler ›fl›¤›nda olumlu
cevap vermek kesinlikle mümkün de¤ildir. O halde Ahmed Yesevi’nin
faaliyetlerinin büyüklü¤ü ve geniflli¤i kadar orijinalli¤ini de
kabul etmek durumunday›z.
Kaynaklar
AÇIKGÖZ, Özkan (2001), “Türklerin ‹slam’a Girifli Sürecinde Tasavvuf ve
Melamilik Yorumu” TD Araflt›rmalar›, Say›:130
AKYOL, Taha (1999), Osmanl›’da ve ‹ran’da Mezhep ve Devlet; Milliyet Yay›nlar›,
‹stanbul
BAfiER, Said (1991), Gök Tanr›’n›n S›fatlar›na Esmaü’l-Hüsna Aç›s›ndan Bak›fl;
Seyran Yay›nlar›, ‹stanbul
BAfiER, Said (1998), Yahya Kemalde Türk Müslümanl›¤›; Seyran Yay›nlar›,
‹stanbul
BIÇAKÇI, ‹brahim (1999), “‹mam el-Maturidi” Köprü, Say›:66,
FI⁄LALI, Ethem Ruhi (1990), Ça¤›m›zda ‹tikadi ‹slam Mezhepleri; Selçuk Yay›nlar›,
Ankara
GÜNAY, Ünver-GÜNGÖR,Harun (1997), Bafllang›çtan Günümüze Türklerin
Dini Tarihi; Ocak Yay›nlar›, Ankara
HOCAO⁄LU, Durmufl (1999), “Türk Müslümanl›¤› Üzerine Baz› Notlar”,
Köprü, Say›: 66
KARA, Mustafa (2000), “Yeseviye Kültürünü Günümüze Ulaflt›ranlar ve Cevahir’ül-Ebrar
Min Emvaci’il-Bihar” Yesevilik Bilgisi, MEB Yay›nlar›,
Ankara
K‹TAPÇI, Zekeriya (1988), Türkistan’da ‹slamiyet ve Türkler, Nur Bas›mevi,
Konya
MUHAMMED Ebu Zehra, ts.a.; ‹slam’da Fikhi Mezhepler Tarihi, (Çev. Abdulkadir
fiener) Hisar Yay›nevi, ‹stanbul
53