Opracowanie ekofizjograficzne podstawowe dla Miasta Opola

OPRACOWANIE EKOFIZJOGRAFICZNE PODSTAWOWE DLA MIASTA OPOLA
cyjnych lasu i drastyczne ograniczenie nisz ekologicznych,
o odmładzanie drzewostanów, wskutek czego zmniejsza się ilość potencjalnych
nisz ekologicznych i pozbawia się ekosystem leśny gatunków
zwierząt właściwych dla drzewostanów wyższych klas
wieku (dziuplaki, sowy, nietoperze, tysiące gatunków bezkręgowców),
o zaubażanie fitocenoz leśnych o materię organiczną wskutek wywożenia
i spalania materiału z cięć pielęgnacyjnych,
o usuwania z lasów starych, martwych i dziuplastych drzew będących
środowiskiem życia dla tysięcy gatunków roślin i zwierząt,
o likwidację śródleśnych oczek wodnych i łąk będących żerowiskiem
dla wielu gatunków zwierząt, głównie ssaków i ptaków, a także
podnoszących bioróżnorodność lasu;
Dla obszarów zbiorowisk wodnych:
o intensywna gospodarka rolna – spływ do wód powierzchniowych
środków ochrony roślin i nawozów,
o fizyczna likwidacja starorzeczy i małych zbiorników wodnych,
o silna presja turystyczna (kąpieliska, wędkarstwo, nurkowanie)
o nielegalne składowanie odpadów;
4.6.2 Ocena stanu powierzchni i rzeźby terenu, źródeł ich zagrożenia oraz środków jego minimalizacji
Aktualny stan powierzchni i rzeźby terenu w ujęciu makroskalowym ocenić należy generalnie
jako poprawny. Główne jednostki morfologiczne, charakterystyczne dla krajobrazu
miasta są zachowane, a obszar deformacji powierzchni ziemi ogranicza się do punktowo występujących
wyrobisk poeksploatacyjnych oraz niewielkich fragmentów doliny Odry i jej
obrzeży. Wg bilansu użytkowania terenu, powierzchnie zajęte przez tereny kopalniane i pokopalniane
oraz wody stałe zajmują ok. 449 ha (4.7 % powierzchni ogółem miasta).
Istniejące wyrobiska pomarglowe i powapienne - z uwagi na rozmiar, kubaturę i rozmieszczenie
- od wiele lat stanowią poważne ograniczenie dla rozwoju przestrzennego miasta,
w szczególności w kierunku północnym. Przy utrzymaniu ciągłości funkcjonowania Cementowni
„Odra”, złoże „Odra II”, stanowiące dla niej bazę surowcową, będzie w dalszym ciągu
podlegało eksploatacji, a co za tym idzie, praktycznie uniemożliwi rozwój w tym najkorzystniejszym
dla miasta kierunku. W przypadku pozostałych wyrobisk od kilku lat obserwuje się
korzystny trend zagospodarowania rekreacyjnego (wyrobisko Silesia, Malina) lub gospodarczego
(Grundman, Groszowice). Trend ten winien być kontynuowany w przypadku wyrobisk
pomarglowych w Groszowicach i przy ulicy 1 – go Maja.
Dolina Odry wraz ze swoim obrzeżem, stanowiąc oś morfologiczną, klimatyczną i przyrodniczą
miasta, wskutek antropogenicznej działalności podlega lokalnie niekorzystnym
przekształceniom rzeźby i powierzchni terenu. W szczególności dotyczy to zniszczenia naturalnego
starorzecza, z wykształconymi zbiorowiskami roślinności wodno – błotnej w rejonie
obwodnicy północnej miasta (lokalny węzeł ekologiczny) oraz zasypania strefy krawędziowej
terasy zalewowej i nadzalewowej, na wschodnim brzegu rzeki Odry, we Wróblinie. Działania
te doprowadziły do naruszenia naturalnie wykształconych form morfologicznych, są również
źródłem dewastacji lokalnego krajobrazu dna doliny rzecznej.
Zidentyfikowane tereny przekształceń międzywala rzeki Odry w ramach prac przeciwpowodziowych
doprowadziły do trwałej dewastacji doliny rzeki, polegającej na usunięciu
nadkładu ziemnego wraz z cennymi z przyrodniczego punktu widzenia zadrzewieniami i
Konsorcjum ECOPLAN / GRUNT 92