Opracowanie ekofizjograficzne podstawowe dla Miasta Opola

OPRACOWANIE EKOFIZJOGRAFICZNE PODSTAWOWE DLA MIASTA OPOLA
rzeki. Na odcinku Grotowice – wlot do kanału Ulgi rzeka stanowi zachodnią granicę miasta.
Poniżej wlotu do kanału Ulgi nurt rzeki się rozdziela, część wód płynie Kanałem Młynówka.
Wybudowany na tarasie zalewowym kanał Ulgi jest kanałem powodziowym uchodzącym do
rzeki Odry poniżej mostu drogowego na trasie do Wrocławia.
Przepływy i wodostany rzeki Odry są całkowicie sterowane na stopniach wodnych. Na
„miejskim” odcinku Odry znajdują się trzy stopnie wodne: Groszowice, Opole i Wróblin
wybudowane w czasie regulacji rzeki po powodzi 1903r., przebudowane pod koniec ubiegłego
wieku.
Na podstawie informacji uzyskanych w RZGW Inspektorat Opole w okresie badań terenowych
(styczeń 2005r.) wodostany rzeki na stopniach wodnych odpowiadały normalnym
wodostanom żeglugowym i wynosiły:
stopień Groszowice woda górna – 153,39m npm; woda dolna – 151,27 m npm
stopień Opole woda górna – 151,22m npm; woda dolna – 149,58 m npm
stopień Wróblin – woda górna – 149,49m npm; woda dolna 146,83 m npm.
Wodostany niżówkowe na Odrze charakterystyczne są dla pory zimowej (styczeń – luty),
okresy wyżówek występują w podczas wzmożonych opadów letnich (VI – VIII).
Maksymalne wartości wodostanów i przepływów rzeki odnotowane w okresie katastrofalnej
powodzi w lipcu 1997 r. wynosiły:
na stopniu wodnym Groszowice: - 157,29m npm
na moście przy ul. Katedralnej w Opolu - 154,91m npm,
na stopniu wodnym Wróblin 152,70m npm
Przepływy (wg danych archiwalnych) wynosiły wówczas ok. 3500 m 3 /s, tj. ok. 42 razy
więcej niż wynosi przepływ średnioroczny (ok. 82.5 m 3 /s). Powódź z lipca 1997 doprowadziła
do zatopienia całej doliny Odry oraz lewobrzeżnej terasy średniej w rejonie Półwsi i Bierkowic
a także doliny rzeki Olszanki w rejonie Wójtowej Wsi i Szczepanowic. Granice zalewu
powodziowego przedstawiono na mapie stref wodnych (zał. nr 3)
Cały kompleks ziemnych budowli hydrotechnicznych (wały przeciwpowodziowe, kanał
Ulgi) został generalnie zmodernizowany po powodzi 1997r. Aktualnie prowadzone są prace
związane z zabezpieczeniem przeciwpowodziowym prawobrzeżnej części miasta na odcinku
kanału Młynówka do mostu na Odrze, zmierzające do wyłączenia kanału z przepływu wód
powodziowych.
Sieć hydrograficzną zlewni Odry na obszarze miasta tworzą dopływy prawobrzeżne –
Czarnka uchodząca poniżej stopnia wodnego Groszowice, Chrząstawa (Jemielnica) zbierająca
wody Swornicy i Maliny, uchodząca do rzeki Mała Panew oraz dopływy lewobrzeżne –
Olszanka, uchodząca do Kanału Ulgi na wysokości Wójtowej Wsi oraz Prószkowski Potok,
drenujący płytką dolinę w zachodniej części miasta. Oba cieki lewobrzeżne (Olszanka i Prószkowski
Potok) są uregulowane i płyną w wąskich korytach. Malina – dopływ rzeki Mała
Panew w granicach miasta płynie w płytkim korycie uregulowanym a cała jej dolina jest zmeliorowana
zgodnie z warunkami wykorzystania pod łąki. Na wymienionych ciekach wodnych
przepływy rzeczne wg danych archiwalnych kształtują się na poziomie:
- Prószkowski Potok – 0,15 m 3 /s – 0,80 m 3 /s
- Swornica – 0,44 m 3 /s
- Chrząstawa (Jemielnica) – 1,75 m 3 /s
- Malina – 0,35 – 0,39 m 3 /s
Konsorcjum ECOPLAN / GRUNT 19