plik .pdf, 19.9 Mb - Akademia Sztuk Pięknych w Gdańsku

A r c h i t e k t u r a w n ę t r zJACEK POPEKHistoria wydziałuZastanawiając się nad genezą wydziału projektowego w AkademiiSztuk Pięknych w Gdańsku, trzeba chociaż najbardziej pobieżnieprzywołać historię uczelni. Należy wrócić do połowy lat czterdziestychubiegłego wieku, a dokładnie do roku 1945, kiedy to powstałPaństwowy Instytut Sztuk Pięknych w Gdańsku, z siedzibą w Sopocie– w grudniu tegoż roku przekształcony w Państwową WyższąSzkołę Sztuk Plastycznych. Została założona, a właściwie stworzonaprzez grono wybitnych malarzy, rzeźbiarzy i architektów uczelnia,której wizerunek artystyczny został określony jako fenomen.Epizod nazywany „szkołą sopocką” wtedy otrzymał swoje podłoże– sądzę, że rozgłos z tym związany przyczynił się do konsolidacjinaszej uczelni.Myśl o wydziale projektowym rodziła się właśnie w gronie założycieliSzkoły – znamienitych artystów i architektów, którzy podświadomiea może świadomie czuli potrzebę i możliwość kształceniaw zakresie wzornictwa. Grono znamienite, ale i liczne – szczególniegdy się przyjrzeć rozwojowi uczelni aż do czasów współczesnych.Tak więc w tych rozważaniach o powstaniu i budowaniu wydziałuprojektowego nie będzie nazwisk.W roku 1947 został powołany Wydział Malarstwa i Architektury,a w roku 1949 Wydział Architektury Wnętrz. W roku 1950 w wynikureformy szkolnictwa artystycznego został zlikwidowany WydziałRzeźby. Architektura przygarnęła rzeźbę – i od tego momentuprzez pięć lat wydział nazywał się Wydziałem Architektury Wnętrzi Studium Rzeźby, aby w 1956 roku powrócić na piętnaście lat donazwy: Wydział Architektury Wnętrz.W roku 1971, w wyniku kolejnej reformy szkolnictwa artystycznego,wydział znowu zmienił nazwę na Wydział Projektowania Plastycznego,aby po siedmiu latach nazwać się Wydziałem ArchitekturyWnętrz i Wzornictwa Przemysłowego i ostatecznie w 1981 rokuprzyjąć nazwę: Wydział Architektury i Wzornictwa.Zmiany nazwy wydziału często były związane ze zmianami strukturyi organizacji oraz ze zmianami programowymi.Jedną z wartości uczelni była integracja – przenikanie i uzupełnianiesię programów, temperamentów twórczych pedagogów: artystówi projektantów. Od początku uczelni istniało przez kilkanaście latStudium Roku Ogólnego – dla wszystkich studentów I roku, a zajęciana nim prowadzili architekci, malarze i rzeźbiarze. W roku 1952na Studium Roku Ogólnego „Kształtowania form przemysłowych”nauczał malarz. W 1953 roku Pracownię Projektowania Rzeźbiarsko-Architektonicznegoprowadzili architekt i rzeźbiarz, a PracownięKompozycji Płaskiej i Przestrzennej – architekt i malarz. PóźniejPracownię Kompozycji Przestrzennej dla studentów I roku wszystkichwydziałów – architekt. Od roku 1968 przez kilkanaście latkształcenie studentów Wydziału Architektury Wnętrz w zakresierysunku i malarstwa odbywało się w pracowniach Wydziału Malarstwa,wspólnie ze studentami Wydziału Malarstwa.Od roku 1971 przez siedem lat na Wydziale Projektowania Plastycznegoprogram w zakresie architektury i wzornictwa był „symetryczny”– wszyscy studenci studiowali razem architekturę i wzornictwo,a po dziewiątym semestrze podejmowali decyzję, w którejkatedrze będą robili dyplom – Architektury Wnętrz czy WzornictwaPrzemysłowego. Brzmi to dzisiaj bardzo nowocześnie – i dobrze bysię wpisywało we współczesne tendencje kształcenia.W 1978 roku nastąpiło podzielenie wydziału na dwa kierunki:Architektury Wnętrz i Wzornictwa Przemysłowego.W roku 1971 na Wydziale Architektury Wnętrz powstała KatedraProjektowania Graficznego – po siedmiu latach przeniesiona naWydział Malarstwa jako kierunek. W roku 1981 powróciła na WydziałArchitektury i Wzornictwa w formie Pracowni Rysunku i Malarstwa,a po dwóch latach została przekształcona w Katedrę Rysunku,Malarstwa i Rzeźby. W roku 1999 nastąpiło reaktywowanie KatedryProjektowania Mebla.A wzornictwo? Pierwsze sygnały pojawiły się wcześnie. Już w rokuakademickim 1950-1951 w ramach Studium Roku Ogólnego możnasię było uczyć pod kierunkiem malarza „Kształtowania formużytkowych”, a jako specjalizacji w ramach Rzeźby Architektonicznej– prowadzonej przez rzeźbiarza „Plastyki form przemysłowych”i „Elementów form przemysłowych”, prowadzonych przezarchitekta.W roku 1958 powstała Pracownia Projektowania Wnętrz Okrętowychi Form Przemysłowych, która po sześciu latach zostałaprzekształcona w Katedrę Projektowania Architektury Okrętówi Form Przemysłowych.Ten okres można uznać za początek kształcenia w zakresiewzornictwa w gdańskiej uczelni i całej Polsce północnej – tuwarto zaznaczyć, że wcześniej takie kształcenie przybrało formyzorganizowane tylko w akademiach sztuk pięknych w Krakowiei Warszawie.W roku 1971 została zmieniona nazwa katedry (tak jak i wydziału)na Katedrę Projektowania Form Przemysłowych. W roku 1979 nakierunku wzornictwa przeprowadzono kolejną reorganizację– powstała nowa Katedra Podstaw i Metodyki ProjektowaniaWzornictwa Przemysłowego.Niewykluczone, że dobre doświadczenia z lat siedemdziesiątychz charakterystycznych silnym zintegrowaniem wydziału były impulsemdo połączenia w roku 1987 katedr Podstaw i Metodyki naobu kierunkach w jedną Katedrę Podstaw i Metodyki Projektowania,z dwoma zakładami kierunkowymi. Katedra została zlikwidowanaw roku 2003.Natomiast z całą pewnością dobre doświadczenia, wartościowydorobek i atrakcyjna problematyka były impulsem do powołaniaw roku 1987 nowej pracowni – Pracowni Projektowania ArchitekturyOkrętu.Jej powstanie należy traktować jako nawiązanie do tradycji wydziałui kontynuację problematyki morskiej.Tak się rodziła architektura wnętrz i wzornictwo przemysłowew Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku – zawsze w otoczeniuznakomitych architektów, projektantów wzornictwa, malarzy,rzeźbiarzy i grafików.Te z konieczności nieco kronikarskie rozważania nie analizujązagadnienia pod względem różnych interpretacji samej istotyprojektowania. Pewną odpowiedź można znaleźć w pracach poszczególnychpedagogów i ich studentów.287 .