Termografia - Polska Izba Inżynierów Budownictwa

ekonomika prawo w budownictwieZwody aktywneMerytoryczne i prawne podstawyich dyskwalifikacji w PolscePrzypisywanie zwodom aktywnym wybiórczej skuteczności, znacznie większej niż skuteczność zwodówklasycznych, nie znajduje potwierdzenia w praktyce.W kręgach inżynierii budownictwa wzrosło zainteresowanie problemamiochrony odgromowej obiektów budowlanych. Nie byłobyw tym nic dziwnego, gdyby kojarzyło się ono ze wzrostemszkód piorunowych i zmierzało do ich redukcji przez zwiększenieskuteczności środków ochrony. Niestety, zainteresowanie to zostałowywołane sztucznie przez nieuprawnioną promocję tzw.piorunochronów aktywnych, którym bezpodstawnie przypisujesię atrybuty nowoczesności i nadzwyczajnej skuteczności. Promocjata nie ma nic wspólnego ani z rzetelnymi podstawami naukowo-technicznymi,ani z jakimś w miarę uczciwym biznesem.Jest po prostu skażona znakiem czasu, objawiającym się w dążeniudo zysku za wszelką cenę.Zaczęło się wszystko we Francji przed 1995 r., kiedy – po zakaziestosowania tzw. zwodów radioaktywnych – nie chcianozrezygnować z produkcji tego typu środków ochrony i zaczętoposzukiwać niegroźnej dla środowiska technologii. Początkowopróbowano zastąpić radioaktywne źródło jonizacji źródłem elektrycznym,ale z uwagi na zwiększone koszty i problemy techniczneszybko z tego zrezygnowano, uznając, że można nad zwodemwzmocnić rzekomo jonizację, stosując iskiernik działającypod wpływem naturalnego pola elektrycznego chmury burzowej.Niestety nie przeszkadzał temu fakt, że jest to coś w rodzajuperpetuum mobile. To rzekome wzmocnienie jonizacji nazwano„technologią wczesnej emisji strimerów”, w skrócie technologiąESE (Elary Streamer Emission), a oparte na niej wyroby –zwodami aktywnymi. Aby ją usankcjonować w sposób bardziejformalny, opracowano specjalny dokument, nadając mu nazwęnormy francuskiej NF C 17-102:1995 [9].Podstawowym walorem zwodu aktywnego ma być rzekomeprzyspieszenie powstającego przy wierzchołku zwodu, podwpływem wzmocnionej lokalnej jonizacji, rozwoju wyładowaniaoddolnego decydującego o wybiórczości wyładowań odgórnych.Rzecz w tym, że jonizacja ta, jak już wspomniano, mabyć wywoływana wyłącznie przez pole ładunków chmury burzoweji nie ma żadnych podstaw do twierdzenia, że natężenietego pola może być większe nad zwodem aktywnym niż nadzwodem klasycznym oraz że rozwój wyładowania oddolnegow polu elektrycznym tej samej chmury burzowej następujenad zwodem aktywnym szybciej niż nad zwodem klasycznym.Przypisywanie więc – zgodnie z technologią ESE – ładunkomwystępującym nad zwodem aktywnym prędkości aż dziesięciokrotniewiększej niż nad zwodem klasycznym w tymsamym polu chmury burzowej jest – z punktu widzenia naukowegoi technicznego – dużym nieporozumieniem i nie znajdujenajmniejszego logicznego uzasadnienia. Proponowanew normie francuskiej [9] próby laboratoryjne, mające uzasadnićprzyspieszenie rozwoju wyładowania z wierzchołka zwodu,nie mogą być traktowane poważnie, a to z dwóch powodów.Po pierwsze, są one po prostu spreparowane pod z góry założonywynik, a po drugie, nie ma żadnych podstaw ani regułdo transferu wyników badań laboratoryjnych na warunkirzeczywiste. A zatem transfer ten jest niezwykłym chwytemreklamowym.Przypisywanie zwodom aktywnym wybiórczej skuteczności,znacznie większej niż skuteczność zwodów klasycznych, nie znajdujepotwierdzenia w praktyce. Wprost przeciwnie liczne wynikibadań terenowych świadczą wyraźnie o dużej, w stosunku dodeklarowanej, zawodności zwodów aktywnych, zwłaszcza przytrafieniach piorunowych w obiekty na wysokości niewiele mniejszejniż wysokość wierzchołka zwodu, co uwidoczniono na fot. 1.Wyniki te nie mogą dziwić, gdyż potwierdzają prawidłowośćnormatywnych zasad ochrony odgromowej [7]. Zwiększanie kątaochronnego w miarę przybliżania się do wierzchołka zwodu, jakto pokazano na rys. 1b, dokonywane wg założeń technologiiESE [9], jest niezrozumiałe i paradoksalne oraz dalekie od zasadnormatywnych i sprzeczne z podstawowymi prawami elektrotechniki.Przypisywanie zwodom aktywnym niemal jednakowegozasięgu działania wzdłuż poziomych płaszczyzn odniesienia, bezwzględu na ich wysokość, jak to wynika z rys. 1, nie znajdujeżadnego uzasadnienia ani naukowego, ani technicznego.Wszelkie dokumenty, certyfikaty, oświadczenia itp., naktóre powołują się w Polsce producenci, dystrybutorzy,20INŻYNIER BUDOWNICTWA