listy moim do zdaniem redakcjidla osób i do 100 milionów dolarówgrzywny dla korporacji.3. Najbardziej szkodliwe dla społeczeństwazmowy monopolowe sątraktowane jak zbrodnie. Tak samokwalifikowane są podnoszenie ceni dekryptyzacja ofert. Aby udowodnićtaką zbrodnię, nie trzeba udowodnić,że konspiratorzy podpisali wyraźneporozumienie. Dowód podnoszeniacen może być przeprowadzony przezprzedstawienie pośrednich dowodów,takich jak zeznanie uczestnika, albodowodów poszlakowych, takich jakdekryptyzacja ofert, fałszywe wzorceoferowanych produktów, finansowaniewydatków na podróże, niejasnościw sprawozdaniach z wydatków, zapisytelefonów i książek wejścia. Typoweprzykłady zmowy:■ Dekryptyzacja jest najpopularniejszymprzestępstwem. Dekryptyzacja ofertyjest tajnym porozumieniem międzyuczestnikiem przetargu a zlecającymroboty.■ Wycofanie ofert ma na celu zmowę dlaunieważnienia przetargu albo cofnięciezłożonej oferty, tak żeby wyznaczonyoferent wygrał przetarg, w zamianwycofujący otrzymuje podzlecenie albowynagrodzenie pieniężne.■ Licytacja uzupełniająca – konspiratorzyskładają symboliczne oferty, które sąumyślnie wysokie, aby odwołać przetarg.„Oferty Comp” są tak zaprojektowane,aby umożliwić złożenie konkurencyjnejoferty.■ Podział rynku – konspiratorzy zgadzająsię podzielić między sobą rynek na geograficzneobszary. Skutek jest taki, żekonspiratorzy nie licytują się wzajemnie.Prawie wszystkie formy mają jedną cechęwspólną, jest to porozumienie międzyoferentami, które preferuje zwycięskiegooferenta i ogranicza albo eliminujekonkurencję między spiskującymi.■ Rezygnacja oferenta ma miejsce, kiedyoferent zgadza się zrezygnowaćz umowy, oczekując wynagrodzenia.To wynagrodzenie może mieć kilkaform, wycofujący ofertę otrzyma innąumowę w późniejszym terminie (jest tonajbardziej popularna zapłata), zwycięskikontrahent podzleca mu roboty.■ Podejrzane wyceny mają miejsce, kiedyotrzymujemy identyczne oferty cenowe odróżnych przedsiębiorstw. Wszystkie ofertysą celowo wyższe od budżetu robót objętychprzetargiem poza jedną ukartowaną.Zwycięski zleceniodawca podwykonawstwokonspirującym przedsiębiorstwom.■ Fizyczny dowód zmowy to przesłanieposzczególnych ofert przy identycznympiśmie albo w takich samych kopertach,z jednego urzędu pocztowego, z tegosamego faksu, albo z tym samym matematycznym,albo literowym hasłem.■ Zmowa poprzez ustalenie parametrów,które może spełnić tylko wybranyz góry oferent. Parametr zmowy możebyć istotny, kiedy tylko jeden z dostawcówmoże jemu sprostać. Prawdopodobieństwozmowy jest tym większe,im mniejsza możliwość znalezieniaproduktów o podobnych standardach.Oparcie zamówienia na standaryzowanychproduktach jest środkiem naobniżenie cen. Powtarzające się zakupymogą powiększyć szansę zmowy,ponieważ sprzedawcy mogą się skontaktowaćz innymi oferentami. Zmowajest tym prawdopodobniejsza, kiedysprzedawcy znają siebie przez społecznezwiązki i stowarzyszenia handlu.■ Jeżeli przedsiębiorstwa konspirują narzecz oferowania niskiej ceny i niskiej,jakości robót budowlanych, każdyz zamawiających roboty może zostaćoszukany, jeżeli nie zastosuje procedurpreferujących wysoką jakość.Wielka BrytaniaAby zapobiegać korupcji przetargowej,parlament brytyjski zatwierdził w 2006 r.projekt ustawy korupcyjnej, która przewidujenastępujące kary:■ za korupcję w przetargach do 2 lat więzieniai kara grzywny,■ za korupcję w przetargach sektora publicznego5 lat więzienia i kara grzywny,■ za udział w zmowie spekulacyjnej i korupcjęw sporcie 7 lat więzienia i karagrzywny.Przedstawiciele biznesu i prywatna inicjatywafinansowa (PFI) stworzyli systemy szybkiegopodejmowania decyzji inwestycyjnychi wyboru wykonawców robót budowlanychbez biurokratycznych obciążeń. Stanowiłoto wyzwanie dla administracji rządowej,która odpowiada za nadążającą za prywatnymrozwojem budową infrastrukturytransportowej i technicznej, czego nieumożliwiała procedura przetargowa.Rząd polecił opracowanie POWSZECH-NYCH MINIMALNYCH STANDARDÓW BEZPRZETARGOWEGO ZLECANIA ROBÓT BU-DOWLANYCH (Contract Minimum Standard– CMS), opierających się na zakorzenionychjuż zasadach zamawiania projektów i robót.Rządowe Biuro ds. Handlu przy kanclerzuskarbu OGC zostało zobowiązane, do zidentyfikowaniai ogłoszenia kluczowychminimalnych norm zlecania robót, któreprzyspieszą procesy podejmowania decyzjiw sytuacjach ekstremalnych i uzasadnionychinteresem publicznym.Ministrowie rządu uzgodnili przedstawioneprzez OGC powszechne minimalnestandardy bezprzetargowego zlecaniarobót, zwane w skrócie CMS, i polecili ichszerokie wdrożenie. Biuro Prezesa RadyMinistrów i sektor samorządu lokalnegopotwierdziły, że normy są wszechstronniei praktycznie dostępne oraz, że, conajważniejsze, nie są sprzeczne z politykąrządu w zakresie osiągania najwyższejjakości inwestycji publicznych przy najniższychkosztach w pełnym cyklu życiaobiektu budowlanego.Jedną z dróg wychodzenia z obecnegokryzysu jest modernizacja zasad inwestowaniadlatego wyrażam nadzieję, żeinżynierowie mogą być inicjatorami tegoprocesu.inż. Jerzy Kubiszewski28INŻYNIER BUDOWNICTWA
moim zdaniemmarzec 10 [71]29