technologieReasumując: inwentaryzacja, badaniacałej struktury obiektu aż do opracowaniawytycznych.Drugim etapem są prace projektowe.Projekt konserwatorski dzielimy na koncepcjęwstępną, projekt budowlano-konserwatorskii projekt wykonawczy. Jeślichodzi o skalę, to wiadomo, że obiektyzabytkowe mają swoją większą skalę. Najlepiej,jak są wykonywane w skali 1:50,a detale – 1:20. Czasem spotykam archiwalnerysunki detali stolarki w skali 1:1.Dokładność i precyzja.Prace realizacyjne – inżynierowiebudownictwa powinni się zapoznaćz zasadami prac budowlanych,wykonywanych w obiektachzabytkowych. Na marginesie dodam,że np. Uniwersytet Toruński prowadzicenne studia podyplomowe. Przekazujewiedzę budowlaną, niezbędną dlafirm budowlanych i osób, które chcą sięzajmować rewaloryzacją zabytków czykonserwacją. Czasem w prace te wplatasię kontynuacja badań, bo coś się podrodze znowu odkrywa. I tu potrzebnajest wiedza wykonawcy, żeby nie odrzuciłkawałka malowidła czy fresku, traktującgo jako gruz, ale wiedział, jak sięw takiej sytuacji zachować.Kolejna rzecz to nadzór autorski. Człowieksprawujący tę funkcję musi przykładaćsię w sposób rzetelny. Powinienbyć stale na budowie i współpracowaćz ekipą i projektantem. Muszę powiedziećz satysfakcją, że rynek dobrychwykonawców i nadzorujących powoli siękształtuje.I na koniec zostaje przygotowanie dokumentacjipowykonawczej, czylidokumentacji konserwatorskiej, dotyczącejwystroju i substancji wewnętrznych,jak również dokumentacji branżowej.Często projekty branżowe elektryczne,sanitarne, instalacji ppoż. czy antywłamanioweprowadzone są bez uwzględnieniasubstancji zabytkowej. I tu wtrącę przykładz życia wzięty. W jednej z cerkwina tle niebieskiej ściany, na wysokościok. 1,5 m biegnie nowa instalacja elektrycznaw białej plastikowej listwie!Wyczulam na zwykłą ludzką wrażliwość.Dla odmiany w innym obiekcie na bardzozabytkowym fresku zamontowano czujnikipożarowe, nikt ich jednak nie zauważa,gdyż tak dobrze są wkomponowanew rysunek. Można?Schemat działań projektowych i rzetelnośćpodejścia inwestora, projektanta,konstruktora jest warunkiem sukcesu.Nie można dopuścić do sytuacji dwuznacznych,musi być jedność myślenia,będzie to z korzyścią dla ochrony dziedzictwanarodowego.arch. Andrzej NowakowskiArtykuł ukazał się w nr. grudniowym 2009 r. BiuletynuInformacyjnego Podlaskiej OIIB i Podlaskiej OIA.Wybrane definicjeKonserwacja – uzdrowienie, utrwalenie i wzmocnienie fizycznesubstancji zabytku i jego struktury za pomocą odpowiednichmetod wypracowanych na bazie nauk przyrodniczych. Postaćzabytku powinna pozostać przy tym w stanie nienaruszonym.Konserwacja bieżąca – utrzymanie zabytku w dobrym stanieprzez stworzenie odpowiednich warunków jego istnieniai ewentualne wykonywanie drobnych napraw i zabiegów.Restauracja – zespół prac mających na celu przywrócenie,względnie spotęgowanie wartości artystycznych, historycznychzabytku architektury lub nadanie mu wartości użytkowych za pomocąmetod wypracowanych na bazie techniki budowlanej.Adaptacja zabytku architektury – przystosowanie zabytkudo wymogów współczesnego życia, odpowiednio do funkcji, jakiema spełniać, jednak pod warunkiem zachowania wszystkichwalorów zabytkowych, a przede wszystkim: charakterystycznegoukładu funkcjonalno-przestrzennego, wartości artystycznychi oryginalnej substancji przy minimalnym wprowadzeniunowych elementów.Rewitalizacja – odbudowa zniszczonych, ale niegdyś żywychobszarów miejskich (np. centrów starych miast), mocno zdekapitalizowanychlub nawet utraconych w wyniku działańwojennych czy też powojennych dewastacji i rozbiórek.Pojęcie to obejmuje również działania restrukturyzacji terenówpoprzemysłowych i pomilitarnych.Rewitalizacja zabytkowych budowli przemysłowych– nadanie im nowych funkcji i włączenie ich w obieg współczesnejkultury przy maksymalnym poszanowaniu kompozycjii formy architektonicznej oraz struktury budowlanej.Rewitalizacja i zabezpieczenie zabytkowych ruin – udostępnienieich społeczeństwu w formie, w jakiej przetrwały,bez rekonstrukcji, z wyjątkiem anastylozy rozproszonychistniejących elementów, po przeprowadzeniu zabiegów konserwacjiodkrytej substancji, a przy zminimalizowaniu nowychkoniecznych dodanych elementów stosowanych do ratowaniastruktury oraz uczytelnienia założenia i udostępnienia ruindo zwiedzania.Integracja – prace zmierzające do nadania zachowanemu niekompletnielub zniekształconemu zabytkowi pewnej zamkniętejfunkcjonalnie i kompozycyjnie formy architektonicznej przezpołączenie jego części zabytkowych oraz koniecznych uzupełnieńw jednolitą całość kompozycyjną. O sposobie i zakresieekspozycji zastanych lub odkrytych elementów zabytkowychdecyduje wynik analizy wartościującej.52INŻYNIER BUDOWNICTWA
artykuł sponsorowanyKomunikacja pionowana rusztowaniuFot. 1 | Klatka schodowa dwubiegowa– ROTAX PlusKomunikacja pionowa na rusztowaniuodbywa się w dwojaki sposób: przy użyciupomostów przejściowych lub klatekschodowych. Pomosty przejściowe produkcjiALTRAD-Mostostal wykonane sąz aluminium i antypoślizgowej sklejki,wyposażone w unoszoną klapę przejściowąi podwieszane drabinki pomostowe.Stanowią one ekonomiczne rozwiązaniekomunikacyjne pomiędzy kondygnacjamirusztowania, są jednak mniej komfortoweod klatek schodowych. Komunikacja porusztowaniu za pomocą pomostów przejściowychma tę niedogodność, że przedkażdym wejściem na kolejny poziom rusztowanianależy unieść klapę przejściową,a następnie ją zamknąć, aby nie stwarzaćniebezpieczeństwa upadku dla innej osoby.Pomosty przejściowe należy układaćnaprzemiennie klapami co poziom.Budując pion komunikacyjny należy pamiętać,że przepisy BHP określają, że odległośćmiędzy sąsiednimi pionami komunikacyjnyminie może przekraczać 40 m,zaś odległość stanowiska pracy najbardziejoddalonego od środka pionu komunikacyjnegonie może być większa niż 20 m.W bogatej ofercie ALTRAD-Mostostal wśródrozwiązań dla budownictwa znajdują siękonstrukcje dodatkowe – klatki schodowe.Systemy rusztowań ramowych MostostalPlus i modułowych ROTAX Plus umożliwiajązbudowanie klatek schodowych każdemuużytkownikowi, który posiada rusztowaniaoraz elementy ALTRAD-Mostostal, takie jak:belki nośne schodów, poręcze zewnętrznei wewnętrzne, uchwyty poręczy.Klatki schodowe to nie tylko dodatkowei wygodniejsze wejście na dany poziomrusztowania, ale także tymczasowa komunikacjapodczas budowy. Klatki schodowemożna budować jako jednobiegowelub dwubiegowe, wolnostojącelub ustawione przy rusztowaniu. Klatkijednobiegowe zapewniają jednocześniepoziomy robocze.Zaletą klatek schodowych jest to, ze pracownicynie poruszają się po rusztowaniu, alepo konstrukcji specjalnie do tego przeznaczonej.Ponadto poruszanie się po klatkachschodowych jest wygodniejsze i łatwiejszew przypadku konieczności przenoszenialekkich materiałów budowlanych. Pomostyprzejściowe nie dają takich możliwości.Fot. 2 | Pomost przejściowyFot. 3 | Klatka schodowa: belki nośne schodów,pomosty, stężenia jako poręczeALTRAD-Mostostal Spółka z o.o.ul. Starzyńskiego 1, 08-110 Siedlcetel. 0 801 ALTRAD, tel. +48 25 644 82 93,fax +48 25 644 62 62www.altrad-mostostal.pl,e-mail: handlowy@altrad-mostostal.plmarzec 10 [71]53