Hər il mayın 8-də əlcəzairlilər matəm libasını geyir,vətənlərinin azadlığı uğrunda Ģəhid olanları yad edir, özlərinintəbirincə desək, qara bayram keçirirlər.Məncə burada bir haĢiyə çıxmaq yerinə düĢərdi.Ümumiyyətlə mən Əlcəzairdə yaĢadıqdan sonra baĢadüĢdüm ki, fransız müstəmləkəçiləri nə qədər zülmkar imiĢlər.Mən elə bilirdim ki, (nədənsə heç özüm də bilmirəm)qəddarlıq, amansızlıq yalnız faĢizmə xasdır.Lakin çəkilən sənədli və bədii filmlərə baxdıqdan, müxtəlifmənbələrlə tanıĢ olduqdan sonra əmin oldum ki, fransızmüstəmləkəçiləri qəddarlıqda faĢizmdən heç də geriqalmırlarmıĢ. Əlcəzair inqilabçıları yerində güllələnməkdəntutmuĢ, vertolyotlardan paraĢütsüz atılmağa kimi cəzatədbirlərinə məruz qalmıĢlar. Onlara qarĢı elə cəzalar tətbiqedirlərmiĢ ki, bəĢəriyyətin bu günə kimi o cür alçaqlıqlardanxəbəri yoxdur.Bir qoca mənə nəql etdi ki, fransızlar Əlcəzairdə nə qədərqəĢəng qızlar varmıĢsa, hamısını götürüb zorla aparırlarmıĢ.Ona görə də ərəb ailəsində qız uĢağı doğulan kimi valideynlərözləri onu Ģikəst edirlərmiĢ ki, müstəmləkəçilər böyüyəndə onatamah salmasınlar.Ata məhəbbəti, qeyrət və namusÜz-üzə dayanıb, bax bu həyata!...Tamahın salmasın deyə fransız,Özü Ģikəst edir, qızını ata.BÖYÜK SƏHRA VADİSİ BOYU SƏYAHƏTƏlcəzairdə gəzməli və görməli yerlər çoxdur. Son illərölkənin rəhbərliyi də bu iĢə xüsusi diqqət yetirir. Əlcəzairəgələn turistlər müxtəlif marĢrutlar üzrə səyahətə çıxa bilərlər.Səyyahları ən çox maraqlandıran ölkənin bütün ərazisi boyu“səpilən” qədim Roma xarabalıqlarıdır. 68
Əlcəzairdə olarkən bir neçə dəfə müxtəlif marĢrutlar üzrəsəfərlərə çıxmıĢam. Xatirimdə ən dərin iz buraxanı BöyükSəhra vadisi boyu səyahətdir. MarĢrutun uzunluğu 2100 kmdir.Səyahət zamanı rast gəldiyimiz Ģəhərlər bir-birindənorijinal, adamlar isə bir-birindən maraqlı idilər. Səyahət zamanıbəzən adama elə gəlir ki, yuxudasan. Çünki, yalnız yuxudatarixi keçmiĢə qayıtmaq mümkündür. Məhz bu növ səfərdəsəyyah, sanki keçmiĢə baĢ vurur və hərdən o keçmiĢlə bugünün təzadlı sərhəddində durub müĢahidəçi rolunu oynayır.Belə ki, səyyah bu aləmə (bu barədə ətraflı bəhs edəcəyəm)müdaxilə edə bilmir.SƏHRA GÖZƏLİ QARDAYAQurumuĢ Mzab çayı vadisində ərəblərin yerləĢdirilməsiqeyri-adi tarixə malikdir. Ərəb mənbələrinin yazdığına görə buVII əsrin ortalarında Osmanın ölümündən, Əlinin – “ĠslamĢiri”nin hakimiyyətə gəlməsindən sonra baĢ vermiĢdir.Peyğəmbərin düĢmənləri onun kürəkəni hakimiyyəti ələaldıqdan sonra ona qarĢı mübarizə aparmıĢ, xaincəsinə onuöldürmüĢlər. Beləliklə yeni lider – Abdulla-ibn Ġbad meydanaçıxmıĢ və onun tərəfdarları ibadilər adlandırılmıĢlar.Omeidlər imperiyasının iflası zamanı ibadilər həmOmanda, həm Yəməndə və Ġranda, xüsusilə Məqrib ölkələrində(Liviya, Tunis, Əlcəzair, MərakeĢ) özlərinə yaxĢı tərəfdarlartapmıĢlar. Ġbn Rüstəm Tunisdə kifayət qədər güclü dövlətyaratmıĢ, bu dövlət dini düĢmənlərin təsiri nəticəsində məhvolmamıĢ və o, Tunisdən qərbə, Tlemsen rayonuna yerinidəyiĢmiĢdir. Bu dövlət 130 il (paytaxtı Tahert) mövcud olmuĢ,ərazisi MərakeĢdən Liviyaya qədər uzanmıĢdır. ĠbadilərindüĢmənləri nəhayət Tahertə gəlib çıxıb, onları SəhrayasıxıĢdırmıĢlar. Ġbadilər Mzaba vadisində yurd salmıĢ, buradaquyular qazmıĢ, xurma ağacları əkmiĢ, su anbarları tikmiĢlər.XIII əsrin ortalarında ibadilər yenidən hücuma məruz qaldıqda, 69
- Page 1:
VAQİF NƏSİRÖMRÜN QÜRBƏTPAYIB
- Page 4 and 5:
qarĢılaĢırıq. Bu xüsusiyyət
- Page 6 and 7:
йарадыъылыьымыз, е
- Page 9 and 10:
диэяр истигамятдя
- Page 11 and 12:
Ян башлыъасы сийас
- Page 13 and 14:
MÜƏLLĠFDƏNƏziz oxucum! “Ömr
- Page 15 and 16:
Əlcəzairin “Huari Bumediyən”
- Page 17: ġeyləri evə daĢıdıq. Veselyov
- Page 22 and 23: öyük məhəbbəti hiss etmək ü
- Page 24 and 25: ildə Əlcəzair Ģəhərində də
- Page 26 and 27: pozmaqla manevr etmək istəyir. Qa
- Page 28: iki dəqiqə keçmədi ki, həmin q
- Page 32 and 33: Tipaza pioner düĢərgəsində rə
- Page 34 and 35: - Xeyir dedim. Mən burada, ali mə
- Page 36 and 37: “Əl-Mücahid” qəzeti həftəd
- Page 38 and 39: tələbələrimiz bizi təbrik edir
- Page 43 and 44: vuruldu. Tələbələr soruĢdular
- Page 45 and 46: aldıq, üçüncü qabımızı dold
- Page 47 and 48: Çətin ki, sağ qalam mən...Ərə
- Page 49 and 50: əvvəldən axıra kimi tamaĢaçı
- Page 51 and 52: Sadəcə olaraq 21 marta hazırlıq
- Page 53 and 54: Mənim ruhum, mənim qəlbim,Mənim
- Page 55: DOSTLUQ GÜNLƏRI1985-ci ilin son a
- Page 58 and 59: Konsertin baĢlanmasına bir neçə
- Page 60 and 61: keçirdiyini bilirdim və bu itkini
- Page 62 and 63: darvazanı açdırdım. Əvvəlcə
- Page 64 and 65: BAYRAMLAR, BAYRAMLAR...Əlcəzairli
- Page 66 and 67: qaydada iĢ rejimini dəyiĢirlər.
- Page 70 and 71: Mzaba vadisinin dərinliyində gizl
- Page 72 and 73: Oymaq evlər, dar küçələrĠĢı
- Page 74 and 75: təpənin baĢına çıxmaq olur ki
- Page 76 and 77: orada olanda nəql etdilər ki, iki
- Page 78 and 79: aparanlara mane olmurlar). Burada e
- Page 80 and 81: - Bəli, bəli çimizdirir- dedi. B
- Page 82 and 83: edənlər çimə bilərlər. (Ümum
- Page 84 and 85: diyarının kifayət qədər əhali
- Page 86 and 87: ki, rast gəlmək olmur. Deyilənə
- Page 88 and 89: tanıyırıq. Artıq iki saatdan so
- Page 90 and 91: Təəssüflə bildirdim ki, bu müm
- Page 92 and 93: özümə cavab verirəm: - Vətən
- Page 94 and 95: dağ massivinin 2 km-lik hündürl
- Page 96 and 97: yetiĢdirəcəklərinə inanır və
- Page 98 and 99: qurmağa baĢlayırlar. Lakin bu Ģ
- Page 100 and 101: götürdüyü qızıl pulu yola sə
- Page 102 and 103: incəsənət əsərləri içərisin
- Page 104 and 105: Əlcəzair “Huari Bumediyən” a
- Page 106 and 107: Belə hesab edin ki, sizinki gətir
- Page 108 and 109: DüĢəcəyəm yenə sinən üstün
- Page 110 and 111: ĠġTĠRAK EDĠRLƏR:YENƏ DƏ QATA
- Page 112 and 113: ġĠROĞLAN (gülə-gülə) - Xalo
- Page 114 and 115: yaxĢı bir mütəxəssis olmaq ist
- Page 116 and 117: adamın doğmaca qardaĢı! Nətic
- Page 118 and 119:
əĢyaları ilə təmin edib. Siz d
- Page 120 and 121:
BABALI - ƏĢi o, hamısını gop e
- Page 122 and 123:
BIR ELMI - TƏDQIQAT SEKTORUNDA(Bir
- Page 124 and 125:
MAHMUD müəllim (nəsə yadına d
- Page 126 and 127:
ATAZADƏ (onun sözünü kəsərək
- Page 128 and 129:
Rafiqin laboratoriyası. Cihazlar a
- Page 130 and 131:
narahat olma. Əsas məsələ odur
- Page 132 and 133:
ir neçə rəy gətirəsiz. Darıx
- Page 134 and 135:
RAFĠQ (onun sözünü kəsərək)
- Page 136 and 137:
Azərbaycan türkü gedib həmin m
- Page 138 and 139:
NATĠQ (çox təmkinlə) - Ġndi de
- Page 140 and 141:
RAFĠQ (təmkinini pozmadan) - Bu
- Page 142 and 143:
acarmırsan, yekə-yekə xalqım, x
- Page 144 and 145:
RAFĠQ (arxayınlıqla) - Narahat o
- Page 146 and 147:
Bu zaman Lalə hövlank otağa daxi
- Page 148 and 149:
SƏMƏD- Əvvəla, bizim laboratori
- Page 150 and 151:
MAHMUD müəllim (amiranə Ģəkild
- Page 152 and 153:
Mənalı ömürdən məqamlar20 dek
- Page 154 and 155:
dissertasiyasını müvəffəqiyyə
- Page 156 and 157:
Bir də Yusif müəllimin elm yolun
- Page 158 and 159:
Onsuz da gənc Nəriman öz seçimi
- Page 160 and 161:
ocağına rəhbərlik edən Nərima
- Page 162 and 163:
aspirant olan gənc Rafiq ciddi elm
- Page 164 and 165:
fakültələr açıldı. Naxçıvan
- Page 166 and 167:
həmiĢə xarici ölkə alimlərini
- Page 168 and 169:
onun iĢtirakı ilə biz xarici öl
- Page 170 and 171:
AĞIR İTGİYaĢasaydı bu il altm
- Page 172 and 173:
dərslik və dərs vəsaiti hazırl
- Page 174 and 175:
Dювлят Uниверситети
- Page 176 and 177:
гоймамышам, гязет м
- Page 178 and 179:
hərəkətlərinin Ģahidi olmuĢam
- Page 180:
KİTABIN İÇİNDƏKİLƏRĠlk nə