Pokaż treść!

wydarzeniaProfesora świadomie nie wymieniłemz nazwy i ilości, podobnie z publikacjami,gdyż szczegółowy ich wykazujęty został w życiorysie zawodowymProfesora.W czasie ponad 50-letniej pracy Profesorbył wielokrotnie nagradzany nagrodamiministra, rektora PolitechnikiWrocławskiej, dziekana WydziałuMechanicznego, Zarządu GłównegoSTOP, nagrodą im. prof. J. Buzka, zakładówprzemysłowych, a także zagranicznymi:VTU Brno oraz trzykrotnieprzez TH Magdeburg.Wśród odznaczeń szczególną pozycjęstanowią wysokie odznaczenia państwowe,takie jak: Medal Komisji EdukacjiNarodowej, Złoty Krzyż Zasługi,Krzyż Kawalerski i KomandorskiOOP, Krzyż Armii Krajowej przyznanyprzez Kapitułę w Londynie. W zbiorzeodznaczeń znajdują się także medale,honorowe odznaki organizacji technicznychi regionalnych. Bardzo długąlistę odznaczeń i wyróżnień zamykajądwie pozycje, które są symbolem osobowościPana profesora; zaszczytnytytuł „Weteran Walk o Wolność i NiepodległośćOjczyzny” oraz „WybitnieZasłużony dla Rozwoju PolitechnikiWrocławskiej”, co zostało upamiętnionena tablicy w gmachu głównym PolitechnikiWrocławskiej.Jego Magnificencjo,Wysoki Senacie,Szanowni Państwo,Przedstawione treści laudacji tylkow pewnym stopniu oddają to, co składasię na naukowe i zawodowe dokonaniaprofesora Samsonowicza. Żadnesłowa nie wyrażą w pełni wartościzawartych w publikacjach, patentach,opracowaniach dla przemysłu i tychprzekazywanych w procesie dydaktycznym,wychowawczym i organizacyjnym.Wyróżnienie profesora ZdzisławaSamsonowicza godnością doktora honoriscausa Akademii Górniczo-Hutniczejjest ukoronowaniem Jego zasługdla rozwoju polskiej nauki i przemysłu.prof. Roman Wrona, AGHOrganizowaniewrocławskiegośrodowiskaakademickiego– 1945 rokNa wstępie konieczna jest krótkarefleksja. Główne zdarzenia,które przedstawię, mają swójpoczątek w 1945 roku. Z perspektywylat wiem, że był to czas ważny równieżdla mnie, mojego rozwoju naukowegoi osiągnięć, na które znaczący wpływmiało kształtujące się wrocławskie środowiskoakademickie. Ale wszystko10zaczęło się tu, w Krakowie, do któregodotarłem 14 lipca 1945 roku, bezpośredniopo zdaniu matury. To stąd,jako członek Grupy Naukowo-Kulturalnej,a jednocześnie członek StrażyAkademickiej Uniwersytetu, wyjechałemdo Wrocławia.Jest to krótka historia tego, jak zaprzyczyną zawiązanej w KrakowieGrupy Naukowo-Kulturalnej, w niecodziennychokolicznościach, na gruzachmiasta Breslau, które przez 79dni wojennego okresu nazywanego FestungBreslau, powstawało wrocławskieśrodowisko akademickie. Dni trwaniaoblężenia to czas beznadziejnej obrony,ale też totalnego niszczenia miasta,w którym ginęli nie tylko żołnierze, alerównież ludność cywilna. Byli różnejnarodowości, wysyłani tu „na roboty”,a w wśród nich i Polacy legitymującysię wyższym wykształceniem, m.in.wypędzeni z Warszawy po upadkupowstania.Jeszcze zimą (w lutym) i wczesnąwiosną 1945 roku, tu, w Krakowie,spotkało się liczne grono polskichuczonych, pozbawionych swych miejscpracy w wyniku dramatycznych działańwojennych. Pochodzili z różnychśrodowisk akademickich: warszawskiego,wileńskiego, gdańskiego, lubelskiego,ale przede wszystkim lwowskiego.W dyskusjach poszukiwaliodpowiedzi na zasadnicze pytanie:Gdzie się zaangażować? Lublin, Toruń,Gdańsk czy Gliwice? Stamtąd napływałyoferty. Wrocław również wydawałsię atrakcyjny, ale tylko w odległejperspektywie, ponieważ ciągle jeszcze,jako Festung Breslau, był polem walkii bronił się zaciekle.Niecierpliwi podjęli decyzje wyjazdudo czynnych już uczelni. Szybkotopniała liczba osób, które mogłybystanowić kadrę akademicką i technicznąprzyszłych uczelni wrocławskich.Tymczasem, tu, w Krakowie, przyszłyprezydent miasta Wrocławiadr Bolesław Drobner w porozumieniuz prof. Stanisławem Kulczyńskimi prof. Stanisławem Lorią rozpoczęlimobilizację chętnych do stworzenia weWrocławiu zrębów środowiska naukowego.Nie było to łatwe, ponieważ stanowiłokonkurencję dla innych, działającychjuż bądź powstających, ośrodkówakademickich. Niechętne temuprzedsięwzięciu było m.in. silne lobbykatowickie, ze względu na zamiarutworzenia Śląskiego Ośrodka Naukowego.Jednak przede wszystkim istniałapoważna polityczna obawa, codo państwowej przyszłości Wrocławiai ostatecznego przebiegu granicy zachodniej.Kapitulacja garnizonu niemieckiegonastąpiła 6 maja 1945 roku. Gotowajuż, 26-osobowa Grupa Naukowo-Kulturalnawyruszyła do Wrocławia i 10maja rozpoczęła pionierską odbudowętotalnie zniszczonego środowiska akademickiego.Sam wjazd do Wrocławia był nietylko aktem odwagi, ale i determinacjitych pierwszych, którzy postanowiliw rozbitym mieście stworzyć noweżycie naukowe, odbudowując i uru-Wykład prof. Z. Samsonowicza o początkach Politechniki Wrocławskiejchamiając uczelnie, obiekty naukowei kulturalne. Jazda wśród dymu palącychsię jeszcze budynków, po gruzachzwalonych domów, pośród nieusuniętegojeszcze rozbitego sprzętu wojennegoi stała obawa, czy samochód niewjedzie na minę…Chciałbym z całym naciskiem podkreślić,że podobnego przeżycia niedoświadczał w Polsce żaden inny naukowiec,choć wielu wchodziło doswej nieraz bardzo zniszczonej uczelni.We Wrocławiu, ze 104 budynkówprzynależnych Uniwersytetowi i TH,ponad 70 było kompletnie zrujnowanych,a ponadto wiele poważnie uszkodzonych.Do działania Grupy Naukowo-Kulturalnejwłączały się stopniowo osobypochodzące z innych stron Polski, któreznalazły się we Wrocławiu wskutekwywózki do pracy przymusowej.Ogrom pracy, związany z porządkowaniemi organizacją uczelni oraznumer 238