ODBIORY ROBÓT - Polska Izba Inżynierów Budownictwa

normalizacja prawo bhpi normyBEZPIECZEŃSTWO PRACYPRZY URZĄDZENIACH ELEKTROENERGETYCZNYCH – cz. IIOpisuję nie wypadek, ale problem, z jakim zwrócił się do mnie jeden z pracodawców dużej firmybudowlanej.Jego firma wykonuje prace niezwiązane z energetyką przy konstrukcji estakady, na której poprowadzonow rurach osłonowych czynne (będące pod napięciem) kable 110 kV. Inwestor jako zabezpieczeniebezpieczeństwa ludzi i mienia zażyczył sobie zatrudnienia przy pracach pracowników posiadającychdodatkowe kwalifikacje dla osób eksploatujących urządzenia i instalacje energetyczne.Moim zdaniem jest to przykład modnej u nas spychotechniki. Zastosowano tu przepisy rozporządzenia,uważając, że będzie to praca przy urządzeniach energetycznych, a jak wykonawcazatrudni do jej wykonania osoby posiadające dodatkowe kwalifikacje, to cała odpowiedzialnośćza ryzyko wypadku przy pracy spadnie na wykonawcę. Rozumowanie poprawne z punktu widzenialiteralnego czytania przepisów rozporządzenia, ale kompletnie błędne z punktu widzeniaogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy preferowanych i wdrażanych w krajach WE,w tym i w Polsce. Zgodnie z tymi przepisami (rozdział 6 rozporządzenia [5]) to inwestor maobowiązek wydania zezwolenia na wykonanie prac, zapewniając odpowiednie środki technicznei organizacyjne umożliwiające bezpieczne wykonanie prac.Regulacje prawne w dziedzinie bezpieczeństwa pracyNie uległy zmianie przepisy rozporządzenia [1] bezpośrednio dotyczące bezpieczeństwapracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych, w tym elektroenergetycznych.Zmianie uległy ogólne przepisy dotyczące bezpieczeństwa i higieny pracy i czy to siękomu podoba czy nie, muszą one być uwzględniane przy organizacji i wykonywaniurównież prac elektrycznych. Cieszy mnie, że podobne do mojego zdania dobiegają równieżz kręgów związanych z energetyką zawodową dotychczas murem stojących nietylko za utrzymaniem, ale i zaostrzeniem przepisów rozporządzenia. Wielce znaczącyw tej materii jest artykuł Bogumiła Dudka „Prace elektryczne w warunkach szczególnegozagrożenia” [4]. Autor dokonuje w nim szczegółowej analizy wypadków przy pracyspowodowanych działaniem prądu elektrycznego w gospodarce narodowej oraz ocenyprzepisów prawa pracy w dziedzinie bezpieczeństwa pracy.Ogólną tendencją legislacji europejskiej, skorelowanej w tej dziedzinie z ogólnoświatowymiorganizacjami technicznymi i normalizacyjnymi, jest ograniczanie do niezbędnegominimum ingerencji administracji rządowej w narzucaniu pracodawcom obowiązkówz dziedziny bhp. Celem jest umożliwienie swobodnego transgranicznegoprzepływu wyrobów, usług, pracowników wewnątrz krajów Unii Europejskiej. Jest torozszerzenie idei dyrektyw „nowego podejścia” dotychczas kojarzonego z oznakowaniemwyrobów znakiem CE, również do usług, a więc kwalifikacji w zawodach regulowanychi umożliwienie swobodnego przepływu kwalifikowanych pracowników, czy todo zatrudniania w pokrewnych branżach w krajach WE, czy też świadczących usługiw innych krajach WE.Podstawowym aktem ustawowym w tej dziedzinie w Polsce jest ustawa z dnia 26 czerwca1974 r. – Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zmianami oraz z 2009 r.Nr 6, poz. 33), a szczególnie Dział X zatytułowany „Bezpieczeństwo i higiena pracy”.Kodeks w tej wersji wdraża do krajowego systemu legislacyjnego 33 dyrektywy WspólnotyEuropejskiej, w tym wiele dotyczących bezpieczeństwa pracy. Zmiany dokonanew 2009 r. w treści art. 207 i 209 ustawyspowodowały olbrzymią dyskusję w mediachrzucających gromy za rzekome dalszeutrudnianie życia pracodawcom przezorgany administracji, w tym przypadkustraży pożarnej. Nikt nie zwrócił uwagi, żew rzeczywistości, pomijając niefortunnesformułowanie zawarte w art. 207 1 , zmianyrealizowały w praktyce zasadę pełnej samorządnościi odpowiedzialności pracodawcyza stan bezpieczeństwa pracy w swoim zakładzie,ograniczając działania administracjiw tym zakresie. Przy czym pojęcie bezpieczeństwanależy rozumieć znacznie szerzej.To nie tylko bhp dla swoich pracowników,ale zapewnienie bezpieczeństwadla wszystkich osób mogących znaleźć sięw miejscach prowadzenia działalności.Również zabezpieczenie przed możliwościąpowstania pożaru lub innego miejscowegozagrożenia. Dlatego do oceny pracodawcompozostawiono, jakich środków technicznych,organizacyjnych i ludzkich należyużyć, aby zapewnić realizację tego obowiązku.Nawiasem mówiąc 7 maja 2009 r.Sejm uchwalił ostatecznie ustawę o zmianieustawy – Kodeks pracy, w której treść spornychprzepisów ustalono następująco:– art. 207 1 § 1 pkt 3 lit. b) wykonywaniadziałań w zakresie zwalczania pożarówi ewakuacji pracowników,Fot. | Kable 110 kV w rurach na konstrukcji26INŻYNIER BUDOWNICTWA