SHKENCA 12 - Albas

More documents

Recommendations

Info

Libër mësuesi për tekstin “Shkenca <strong>12</strong>”, linja “Biologjia”- Si ndahen bakteret heterotrofe?- Ku qëndron rëndësia e baktereve saprofi te, simbiotike?- Skiconi ndërtimin e një bakteri.Realizimi i kuptimit. Të lexuarit ndërvepruesMësuesi/ja shkruan në tabelë pyetjet dhe i orienton nxënësit të punojnë në dyshe me librin.- Perifrazoni termin “arkeobaktere” dhe tregoni për historinë evolutive të tyre.- Përshkruani tiparet e tyre.- Pse kanë rëndësi për njeriun?- Ç’janë arkeobakteresh termofi le? Po ato termoacidofi le? Ku jetojnë ato?- Ç’janë arkeobakteret metanogjene? Ku jetojnë ato?- Ç’janë arkeobakteret halofi te? Ku jetojnë ato?Pas punës së pavarur nxënësit diskutojnë mbi përgjigjet e pyetjeve pas punës në grupe dyshe. Në fundbëhet një përmbledhje e informacionit.Reflektimi. Pyetje-përgjigjePunohet rubrika: “Kontrollojmë njohuritë”, pyetjet 1, 2, 3, 4, faqe 113. Nxënësit lexojnë pyetjet dhe japinpërgjigjet përkatëse. Në rast gabimesh ato korrigjohet nga nxënësit e tjerë.Detyrë shtëpie: Ushtrimi 5, fq. 113.Për thellimin e njohurive, nxënësit gjejnë materiale nga interneti mbi arkeobakteret.18Tema 4. Qelizat eukariote dhe evolucioni i sajObjektivat. Në fund të orës së mësimit nxënësi:- të përshkruajë veçoritë e qelizës eukariote;- të bëjë dallimin mes qelizave eukariote dhe prokariote;- të shpjegojë evolucionin e eukariotëve nga prokariotët, përmes Teorisë së endosimbiozës.Konceptet kryesore: qelizë eukariote, endosimbiozë.Mjetet dhe materialet: tabelë mësimore e ndërtimit të qelizës eukariote, teksti.Struktura e mësimit: PNPFazat e strukturës Metodat Veprimtaritë e nxënësve Organizimi i nxënësve KohaParashikimi Di Të nxënit në bashkëpunim Punë me klasën 10 minNdërtimi i njohurive Dua të di/Mësova Lexim ndërveprues Punë në grupe dyshe 25 minPërforcimi Shkrim i shpejtë Përsosje të shprehurit Punë në grupe 5 minZhvillimi i mësimitParashikimi. DMD (Di)Hapi I. Mësuesi/ja shkruan në tabelë temën dhe pyet nxënësit çfarë dinë për qelizat eukariote. Nxënësit ishkruajnë idetë e tyre në fl etore, duke i diskutuar me njëri-tjetrin në dyshe para se të përgjigjen.Hapi II. Mësuesi/ja vizaton një tabelë DDM në dërrasën e zezë.
Libër mësuesi për tekstin “Shkenca <strong>12</strong>”, linja “Biologjia”Hapi III. Mësuesi/ja u kërkon nxënësve të thonë ato që dinë dhe t’i shkruajnë idetë e tyre në kolonën Di tëtabelës së dhënë.Hapi IV. Më tej mësuesi/ja u kërkon nxënësve të përgatitin pyetjet që kanë për temën, ku njohuritë e tyrejanë të paplota, duke i shënuar ato në kolonën Dua të di.Ndërtimi i njohurive. DDM (Dua të di/Mësova)Hapi V. Mësuesi/ja u kërkon nxënësve të lexojnë tekstin me qëllim gjetjen e përgjigjeve për pyetjet eshtruara dhe të ndonjë kobncepti tjetër që nuk ishte parashikuar.Hapi IV. Nxënësit diskutojnë për gjërat që mësuan nga teksti. Si fillim, duke u dhënë përgjigje pyetjeve epastaj edhe ndonjë çështje të rëndësishme që kanë hasur. Përgjigjet e dhëna shënohen në tabelë në kolonënMësova.Di Dua të di Mësova- qeliza eukariote është më emadhe se ajo prokariote mijëraherë;- ndërton algat, kërpudhat, bimëtkafshët, kurse prokariotja-bakteret- kanë bërthamë të mbështjellëme membranë bërthamore;- kanë membranë plazmatike që ekufizon brendësinë e qelizës ngamjedisi rrethues;- në citoplazmë ka organelenë ribozome, Ap. I Golxhit,mitokondri, lizozome, rrjetendoplazmatik;- te bimët ajo ka dhe mur qelizordhe kloroplaste;- çdo organel kryen një funksion tëcaktuar;- qelizat eukariote kanë citoskelet,që i siguron mbështetje mekanike,elasticitet dhe lëvizje si organeletdhe për qelizën;- te qeliza prokariote ADN s’kamembranë bërthamore që eveçon nga citoplazma;- qeliza prokariote s’ka organele tëshumta në citoplazmë, por vetëmribozome dhe plazmid;- sasia e ADN-së te qelizatprokariote është më e vogël se teqelizat eukariote- Kur u shfaqën qelizateukariote?- Si janë formuar ato?- Ç’është teoria eendosimbiozës?- Ç’prova ka qëmbështesin këtë teori?- Si lindën llojet e rejaqelizore që çuan nëlindjen e protozoarëve,kërpudhave dhekafshëve? Po algat, mëpas bimët, si u krijuan?- u shfaqën 1-2 miliardë vjet mëparë- mendohet të jenë formuar ngabashkimi i një ose dy qelizaveprokariote;- teoria endosimbiozës u mbështetnga amerikania Margules, që në vitin1960;- sipas kësaj teorie mitokondritë janëbaktere aerobe që u futën brenda njëqelize prokariote që nuk e përdorteO 2për frymëmarrje. Ky bakter jetoi nësimbiozë me qelizën prokariote, dukeformuar një qelizë të një lloji të ri ngau zhvilluan kërpudhat protozoarët,kafshët;- në kushte të veçanta qelizaprokariote gëlltitën cianobakteretë thjeshta, duke çuar në lindjen eqelizave më komplekse fotosintetikeeukariote, nga të cilat lindën algate më pas bimët. Kloroplasti që bënfotosintezën e ka prejardhjen ngacianobakteret që bënë jëtë simbiotikeme qelizën prokariote.Provat:- Mitokondritë dhe kloroplastet kanëpërmasa e formë si bakteret.- Mitokondritë dhe kloroplastet kanëriprodhim si bakteret.- Mitokondritë dhe kloroplastet kanëADN tipike bakteriale.- Enzimat e tyre janë tipike si tëqelizave prokariote.Përforcimi. Shkrimi i shpejtëKjo metodë është shumë e mirë për këtë temë informative. Ajo u kërkon nxënësve të mendojnë për temënse ç’dinë rreth saj të bëjnë pyetje për të si dhe të gjejnë përgjigje për këto pyetje.19
Page 2 and 3: Libër mësuesi për tekstin “Shk

SHKENCA 12 - Albas

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?