łemkowskiego, ogromna, z grubychbelek, o pięknej bryle i stromym dachu.Złożona z dwóch części, budowanychna zrąb (lata <strong>18</strong>43 i <strong>18</strong>72), połączonychsienią o konstrukcji słupowej, dwutraktowa.Urządzona jest w stylu typowegomieszkania zamożnego gospodarzaw latach trzydziestych XX wieku.Ponadto przeniesione są dwa spichlerzez Muszynki, tzw. sypańce,o archaicznej konstrukcji slegowej,w której zrębowe ściany przechodząw sklepienie kolebkowe. Obok nichstoi wschodniochrześcijański krzyż kamiennyz Bodaków, wykuty w warsztaciew Bartnem na samym początku XXwieku. Niedaleko, w pobliżu dworu,kuźnia łemkowska z Czaczowa z <strong>18</strong>99roku z pełnym wyposażeniem.PogórzaniePółnocno-wschodnią Sądecczyznępokazują w skansenie trzy zagrody: biedniackajednobudynkowa z Lipnicy Wielkiej(II poł. XIX wieku), średnio zamożnaz Niecwi (chałupa i stodoła – ok. <strong>18</strong>40rok) i zamożna z Mszalnicy (chałupa– 1<strong>83</strong>4 rok, stajnia, stodoła, pasieka).W chałupie z Lipnicy, urządzonej w skanseniejako mieszkanie samotnej starszejkobiety, która zajmowała się zielarstwemi lecznictwem, jest tylko jedna izba z sieniąi wtórnie odciętą stajenką. Pokazanejest tam oryginalne rozwiązanie urządzeńogniowych. Chałupa z Niecwi, w którejdo II wojny światowej było dymnepalenisko i krowy stały w kuchni, mapo drugiej stronie sieni jeszcze stajniędla wołów z chlewikiem i komorą,a obok stodółkę ze spichlerzem. Chałupaz Mszalnicy zbudowana przez bogategohandlarza wołami, z bardzo grubychbelek, z czterospadowym dachem – jestpięknym okazem tradycyjnej ciesiołki.Wnętrze urządzone według miejscowejtradycji, dodatkowo ozdobione obrazamimalowanymi na szkle, które właścicielprzywoził z wędrówek handlowych. Podrugiej stronie sieni znajduje się warsztatstolarsko-kołodziejski.Cyganie karpaccyRomowie osiedlali się na PogórzuKarpackim co najmniej od XVIII wieku,tworząc osady na obrzeżach wsi.W skansenie zobrazowana jest współczesnaosada Cyganów karpackich. W składzespołu wchodzą dwa domy mieszkalnetzw. „khery” z Maszkowic, uzupełnionekurnikami, drewutnią, szopami orazbudynek kuźni z Czarnej Góry na Spiszu.Są one w typowy dla Cyganów sposóbchaotycznie usytuowane, prowizorycznei bardzo skromnie wyposażone.131213
1414Koloniści józefińscyNiemcy galicyjscy, zwani też kolonistamijózefińskimi, zostali sprowadzenitutaj w latach 1781–1786patentem cesarza austriackiego, JózefaII. Przynieśli własną kulturę, odmiennysposób gospodarowania, wspartyrozporządzeniami władz, niemieckiezwyczaje. Część z nich się spolonizowała,część wyjechała po II wojnieświatowej. W skansenie zrekonstruowanofragment zabudowy kolonistów– trzy murowane zagrody z Gołkowic,z przełomu XVIII i XIX wieku, ustawioneszeregowo szczytem do drogi;każda ogrodzona wysokim muremz bramą wjazdową i furtką.Jedna z zagród urządzona jest jakomieszkanie sołtysa – zamożnej rodzinykolonistów z przełomu XIX i XX wieku.Składa się z domu mieszkalnego, stajni15i szopy pod jednym dachem orazspichlerza ustawionego równolegle podrugiej stronie podwórza. Budynki sąmurowane, tynkowane i bielone, dachykrokwiowe, dwuspadowe, kryte dachówkąceramiczną. Również wnętrze odbiegaod wyposażenia polskich domów wiejskich.Część mieszkalną stanowi sień,kuchnia, alkierz i izba. W kuchni stoi jużceglany piec z kominem, w izbie meblesą bogatsze (niektóre o charakterzemieszczańskim), więcej jest wyrobów fabrycznych,wszędzie drobiazgi pochodzenianiemieckiego.
- Page 5 and 6: Najważniejsze skanseny w Polsce
- Page 8 and 9: I. MUZEA NA WOLNYM POWIETRZUA. SKAN
- Page 10 and 11: południowej Małopolski. Były to
- Page 12 and 13: Górale sądeccyBudownictwo górals
- Page 16 and 17: ŚwiątynieNad chłopską zabudową
- Page 18 and 19: nalne ikony. Wnętrze cerkwi pokryt
- Page 20 and 21: Dwór jest drewniany, zbudowany nar
- Page 22 and 23: 27Remiza o kształcie prostokątnym
- Page 24 and 25: The Sądecki Ethnographical Parkis
- Page 26 and 27: acją sgraffitową - stanowi czoło
- Page 28 and 29: Duży kontrast z chałupą z Moszcz
- Page 30 and 31: Ważniejsza literatura:Brylak-Zału
- Page 32 and 33: ABSTRACTCentre of Folk Buildings (O
- Page 34 and 35: ski. Uzupełnieniem dla układu rur
- Page 36 and 37: Grześnika żebyś był zbawiony -
- Page 38 and 39: z Benczyna z 1875 roku, spichlerza
- Page 40 and 41: Dzięki tym zmianom rezydencja zysk
- Page 42 and 43: poddasze, wygospodarowano również
- Page 44 and 45: As far as the village sector is con
- Page 46 and 47: tych, niestety bez rezultatu. Dzię
- Page 48 and 49: Chałupa Gąsieniców Sobczaków w
- Page 50 and 51: łóżko, półka na naczynia, ław
- Page 52 and 53: 71Zagroda Korkoszów położonajest
- Page 54 and 55: 74polski, drewniany, zrębowy, odes
- Page 56 and 57: In 2008, repair and upgradingworks
- Page 58 and 59: się na prawie wołoskim, a osadnik
- Page 60 and 61: Zinwentaryzowano i przewieziono kil
- Page 62 and 63: Na belkach umieszczonych wysokopod
- Page 64 and 65:
uboższe. Za „czarną izbą” zn
- Page 66 and 67:
owych dekoracji („Ozdoby z bibuł
- Page 68 and 69:
B. SKANSENY MAŁE
- Page 70 and 71:
Ważniejsza literatura:Bochnia. Dzi
- Page 72 and 73:
z 1890 roku, przeniesionym z mająt
- Page 74 and 75:
W 1957 roku zespół powiększono o
- Page 76 and 77:
Kolejnymi obiektami, które przenie
- Page 78 and 79:
Skansen posadowiono u podnóżaBabi
- Page 80 and 81:
C. WYBRANE PUNKTY SKANSENOWSKIE
- Page 82 and 83:
ABSTRACTHousing development at thev
- Page 84 and 85:
ABSTRACTThe Manor Museum at Dołęg
- Page 86 and 87:
4. Spichlerz i celnica w NiedzicySp
- Page 88 and 89:
5. Zagroda Felicji Curyłowej w Zal
- Page 90 and 91:
II. PARAMUZEALNEZESPOŁY SKANSENOWS
- Page 92 and 93:
91127suszarnia i wędzarnia z Micha
- Page 94 and 95:
4. Muzeum Pszczelarstwa w Stróżac
- Page 96 and 97:
dziedzictwa kulturalnego. Ma ono na
- Page 98 and 99:
97„Szlak Architektury Drewnianej
- Page 100 and 101:
ORAWSKI PARK ETNOGRAFICZNY W ZUBRZY
- Page 102 and 103:
Jabłońska T., Moździerz Z.: W zg
- Page 104 and 105:
Pawlicki M.: Strategia konserwacji
- Page 108 and 109:
107
- Page 110:
Departament Kultury, Dziedzictwa Na