ISBN 978-83-60538-18-0 Kraków 2008 - Województwo Małopolskie

56 5. Orawski Park Etnograficznyw Zubrzycy GórnejMuzeum – Orawski Park Etnograficznyw Zubrzycy Górnej34-484 Zubrzyca Górnatel.: 018 28 52 709www.orawa.eu, e-mail: biuro@orawa.euPolska OrawaGórna i Dolna Orawa stanowią wspólnie historycznąkrainę położoną niegdyś na pograniczu polsko‐węgierskim,a dzisiaj polsko-słowackim. Należąca do Polski od 1920 rokuczęść Górnej Orawy – położona na południowych stokachBeskidu Wysokiego (tj. Pasma Babiogórskiego), obejmującaczęść Kotliny Orawsko‐Podhalańskiej oraz Działów Orawskich,od południowego zachodu sięgająca granicy polsko-słowackiej– nazywana jest w literaturze (zwłaszcza turystycznej)Polską Orawą. W północnej części krainy łagodny niewysokiłańcuch gór zdominowany jest przez masyw Babiej Góry(1725 m n.p.m.), zwanej „królową Beskidu Wysokiego”.W części południowej góry przechodzą w łagodne pogórze.W dolinach ciągną się łańcuchami wsie orawskie sporadyczniewychodzące pojedynczą zabudową wyżej, tworząc samotniczeosiedla. Część południową Polskiej Orawy zajmują tzw. Bory,tj. kompleks torfowisk zwanych tutaj „puściznami”. W XVIwieku granica pomiędzy Polską a Węgrami nie była dokładnieustalona i nic dziwnego, bo tereny dzisiejszej GórnejOrawy pokryte były jeszcze praborami. Wiadomo tylko, żeza Kazimierza Wielkiego – od 1368 roku – funkcjonowaław Jabłonce komora celna, która stanowiła na tym obszarzenajdalej wysunięty punkt reprezentujący polską administracjękrólewską. Jednak inicjatywa skolonizowania tych ziemwyszła od pana na Zamku Orawskim – Franciszka Thurzona.Nasilenie akcji przypadło na drugą poł. XVI wieku i początekXVII wieku, kiedy to powstały Bukowina (w 1567 roku), Jabłonka(w 1575 roku), Piekielnik, Podwilk, Orawka (wszystkiew 1585 roku), Lipnica Mała (w 1606 roku), Chyżne (w 1614roku) i Lipnica Wielka (w 1619 roku). Kolonizacja odbywała78