∂ ¡ O ∆ ∏ ∆ ∞ 2Ë45Η ρητορική τέχνη και η δύναµη του λόγου5ŒÓ· ̤ÚÔ˜ Ù˘ ‰È‰·Ûηϛ·˜ ÙˆÓ ÔÊÈÛÙÒÓ Â›Ó·È Ë Î·ÏÏȤÚÁÂÈ· ÙÔ˘ ÏfiÁÔ˘ Î·È ËÙ¤¯ÓË Ù˘ ÂappleÈÎÔÈÓˆÓ›·˜. Ò˜ ÔÓÔÌ¿˙ÂÙ·È Ë ‰Ú·ÛÙËÚÈfiÙËÙ· ·˘Ù‹ Î·È ÙÈ ¯ÚÂÈ¿˙Â-Ù·È ÁÈ· Ó· ·Ó·appleÙ˘¯ı›;TO EN∆IAΦEPONTΩN ΣOΦIΣTΩNΓIA TH ΓΛΩΣΣAKAI TON ΛOΓO£EMA °IA YZHTHH ◊ °PATH EP°AIA¡· ‰È·‚¿ÛÂÙ ÙÔ apple·Ú¿ÏÏËÏÔ Î›ÌÂÓÔ Î·È Ó· ÁÚ¿„ÂÙ Û ̛· apple·Ú¿ÁÚ·ÊÔ appleÒ˜ Ô°ÔÚÁ›·˜ ¤‚ÏÂapple ÙËÓ ·ÚÂÙ‹ ÙÔ˘ ¿ÓÙÚ· Î·È appleÒ˜ ÙËÓ ·ÚÂÙ‹ Ù˘ Á˘Ó·›Î·˜. ÈÛÙ‡ÂÙÂfiÙÈ Û‹ÌÂÚ· ÔÈ ·applefi„ÂȘ ·˘Ù¤˜ ÙÔ˘ °ÔÚÁ›· ÁÈ· ÙË Á˘Ó·›Î· Â›Ó·È ·ÎfiÌË ·appleÔ‰ÂÎÙ¤˜;¢IA£EMATIKH EP°AIA∏ ÚËÙoÚÈ΋ ‰ÂÓ apple·›˙ÂÈ ÛÙË ˙ˆ‹ Ì·˜ Ùo ÚfiÏo appleo˘ ¤apple·È˙ ÛÙËÓ ·Ú¯·›· ∂ÏÏ¿‰·.‹ÌÂÚ· oÈ Ï¤ÍÂȘ «ÂappleÈÙ˘¯›·» ‹ «ÂappleÈÙ˘¯Ë̤Óo˜ ¿ÓıÚˆappleo˜» apple·Ú·apple¤Ìappleo˘Ó ¿ÌÂÛ·ÛÙoÓ ÎfiÛÌo ÙˆÓ ÂappleȯÂÈÚ‹ÛÂˆÓ Î·È ÌfiÓo ‰Â˘ÙÂÚ¢fiÓÙˆ˜ ÛÙËÓ appleoÏÈÙÈ΋. ÙËÓ·Ú¯·›· ∂ÏÏ¿‰· Ë ÂappleÈÙ˘¯›· appleo˘ ÌÂÙÚo‡Û ‹Ù·Ó ηٿ appleÚÒÙo ÏfiÁo Ùo˘ appleoÏÈÙÈÎo‡ ηÈηٿ ‰Â‡ÙÂÚo Ùo˘ Ú‹ÙoÚ· ÛÙ· ‰ÈηÛÙ‹ÚÈ·. ∞Ó ‹ıÂÏ ӷ ‚ÚÂÈ Î·Ó›˜ οÙÈ ·Ó¿ÏoÁoÛÙËÓ Âappleo¯‹ Ì·˜, ı· ÌappleoÚo‡Û ӷ appleÂÈ fiÙÈ ÙË ı¤ÛË appleo˘ ηÙ›¯Â οappleoÙÂ Ë ÚËÙoÚÈ΋ÙËÓ ¤¯ÂÈ Û‹ÌÂÚ· Ë ‰È·Ê‹ÌÈÛË.(W. K. C. Guthrie, OÈ oÊÈÛÙ¤˜, ÌÙÊÚ. ¢. ∆ÛÂÎo˘Ú¿ÎË, ÂΉ. MIET, ÛÂÏ. 73-74)M ·ÊÔÚÌ‹ ÙÔ apple·Ú·apple¿Óˆ ·applefiÛapple·ÛÌ·, ÌÈ· oÌ¿‰· Ì·ıËÙÒÓ/-ÙÚÈÒÓ ·Ó·Ï·Ì‚¿ÓÂÈ Ó·Û˘ÁÎÂÓÙÚÒÛÂÈ ‰Â›ÁÌ·Ù· «ÂÁΈ̛ˆÓ» Î·È ÌÈ· ¿ÏÏË ÔÌ¿‰· «„fiÁˆÓ» ·applefi Û‡Á¯ÚoÓ˜ÌoÚʤ˜ ÏfiÁo˘, appleo˘ ÛÙo¯Â‡o˘Ó ÛÙËÓ appleÂÈıÒ Î·È ÙÔÓ ¤apple·ÈÓÔ ‹ ÛÙËÓ ÎÚÈÙÈ΋ (oÌÈÏ›·appleoÏÈÙÈÎo‡, ÂÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈ΋ ÚËÙoÚÈ΋, ÙËÏÂoappleÙÈΤ˜ Û˘˙ËÙ‹ÛÂȘ, ‰È·ÊËÌÈÛÙÈο ΛÌÂÓ·).ÙË Û˘Ó¤¯ÂÈ·, ÔÈ oÌ¿‰Â˜ apple·Úo˘ÛÈ¿˙Ô˘Ó ÛÙËÓ Ù¿ÍË Ù· ‰Â›ÁÌ·Ù· appleo˘ Û˘ÁΤ-ÓÙÚˆÛ·Ó Î·È Û¯oÏÈ¿˙Ô˘Ó ÙȘ ¯Ú‹ÛÂȘ Ùo˘ ÚËÙÔÚÈÎÔ‡ ÏfiÁo˘ ÛÙË Û‡Á¯ÚoÓË Âappleo¯‹.ƒø∆∞°√ƒ∞Η δύναµη τoυ λόγoυ, στην oπoίαπίστευαν oι Σoφιστές, συνoψίζεταιστη φράση: τν ττω λγον κρείττωποιεν, που σηµαίνει: κάνεις τoαδύναµo επιχείρηµα δυνατό, δηλαδήτο άσπρο µαύρο.Στο έργο του Αντιλογίαι υποστήριζεπως για κάθε ζήτηµα υπάρχουν δύοαντιτιθέµενες απόψεις, τις οποίεςµπορεί κανείς να τις υποστηρίξει (δισσοίλόγοι ) εξίσου πειστικά.PO¢IKOΑσχoλήθηκε κυρίως µε τη γλώσσα,δηλαδή µε την ορθότητα των λέξεων(ορθοέπεια), και ειδικότερα µε τoυςoρισµoύς, λ.χ. µε τη διάκριση τηςσηµασίας µεταξύ λέξεων πoυ χρησιµoπoιoύντανως συνώνυµες.°√ƒ°π∞Aναδείχθηκε ονοµαστός δάσκαλοςτης ρητορικής τέχνης. Ο λόγoς τoυδιακρίνεται από υπερβoλική χρήσηισόµετρων πρoτάσεων, παρηχήσεων,αντιθέσεων, συντακτικών αντιστοιχιώνκαι ποιητικών επινοήσεων, οι οποίεςαποκλήθηκαν «Γοργίεια σχήµατα».Σκηνή µε νέους που διδάσκονται γραµµατική, ανάγνωση και µουσική (Καλιφόρνια, Μουσείο J. Paul Getty).∞¡£√§√°π√ ºπ§√√ºπ∫ø¡ ∫∂πª∂¡ø¡ ñ °’ °Àª¡∞π√À
∂ ¡ O ∆ ∏ ∆ ∞3˯ÂÙÈÎfiÙËÙ· Ù˘ ÁÓÒÛ˘ Î·È ·ÁÓˆÛÙÈÎÈÛÌfi˜ÙËÓ ÂÓfiÙËÙ· ·˘Ù‹ ı· ÂÍÂÙ¿ÛÔ˘Ì ÙË ÊÚ¿ÛË ÙÔ˘ ÚˆÙ·ÁfiÚ· «ÁÈ· fiÏ· Ù· appleÚ¿ÁÌ·Ù· ̤ÙÚÔ Â›Ó·È Ô ¿ÓıÚˆappleÔ˜»,Ì ÙËÓ ÔappleÔ›· appleÚÔ‚¿ÏÏÂÙ·È Ë Û¯ÂÙÈÎfiÙËÙ· Ù˘ ÁÓÒÛ˘ Î·È ·ÌÊÈÛ‚ËÙÂ›Ù·È Ë ‡apple·ÚÍË ÌÈ·˜ ·Ï‹ıÂÈ·˜ ÎÔÈ-Ó‹˜ ÁÈ· fiÏÔ˘˜ ÙÔ˘˜ ·ÓıÚÒappleÔ˘˜. £· ÁÓˆÚ›ÛÔ˘Ì ÙÔ˘˜ fiÚÔ˘˜ «Ì¤ÙÚÔ» Î·È «ÎÚÈÙ‹ÚÈÔ» Ì ÙÔ˘˜ ÔappleÔ›Ô˘˜ ÌÂÙÚÈ¿-˙ÂÙ·È Ô Û¯ÂÙÈÎÈÛÌfi˜ ÙfiÛÔ Û ÊÈÏÔÛÔÊÈο ˙ËÙ‹Ì·Ù· fiÛÔ Î·È ÛÙËÓ Î·ıËÌÂÚÈÓ‹ ˙ˆ‹. £· ‰Ô‡ÌÂ, Âapple›Û˘, ÙȘ·ÓÙÈÏ‹„ÂȘ ÙˆÓ ÛÔÊÈÛÙÒÓ ÚˆÙ·ÁfiÚ·, Úfi‰ÈÎÔ˘ Î·È KÚÈÙ›· ÁÈ· ÙÔ˘˜ ıÂÔ‡˜, appleÔ˘ Û¯ÂÙ›˙ÔÓÙ·È Ì ÙÔÓ appleÚÔ-‚ÏËÌ·ÙÈÛÌfi ÙÔ˘˜ ÁÈ· ÙËÓ Î·Ù·ÁˆÁ‹, ÙË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· Î·È ÙÔÓ ÛÎÔapplefi Ù˘ ıÚËÛΛ·˜ Î·È ÙÔ˘ appleÔÏÈÙÈÛÌÔ‡.KEIMENO∫1«Μέτρο για λα τα πράγµατα είναι ο άνθρωπος 1 »:Tα κριτήρια της γνώσηςƒø∆∞°√ƒ∞«Για κάθε θέµα υπάρχουν δύο απόψεις».«πάντων χρηµάτων µέτρονστν νθρωπος, τν µνντων ς στιν, τν δ οκντων, ς οκ στιν».(Πρωταγρας, απσπ. 1)Γιατί εγώ υποστηρίζω, βέβαια, τι η αλήθεια είναι πως την έχω γράψει, δηλαδήτι καθένας µας είναι µέτρο και για σα υπάρχουν και για σα δεν υπάρχουνκι τι πραγµατικά είναι αναρίθµητες οι διαφορές 2 του ενς απ τον άλλοως προς αυτ, αφο άλλα πράγµατα υπάρχουν και φαίνονται σµφωνα µε τηνάποψη του ενς και άλλα σµφωνα µε την άποψη του άλλου 3 …2Η συζήτηση για τους θεος(Πλάτων, Θεαίτητος, 166d)Για τους θεος δεν µπορώ να γνωρίζω τίποτα 4 οτε τι υπάρχουν οτε τιδεν υπάρχουν.(Πρωταγρας, DK A3)Τον ήλιο και το φεγγάρι και τα ποτάµια και τις πηγές και γενικά λα σαεπενεργον ευεργετικά στη ζωή οι παλαιοί τα εξέλαβαν, λγω της ωφελιµτητάςτους 5 , για θεος, ακριβώς πως οι Αιγπτιοι 6 τον Νείλο.(Πρδικος, απσπ. DK B35)Οι παλαιοί νοµοθέτες επινησαν 7 τον θε σαν, κατά κάποιο τρπο, επιτηρητήτων σωστών πράξεων και σφαλµάτων του ανθρώπου, ώστε –απ φβο γιατη θεϊκή τιµωρία– κανένας να µην αδικεί κρυφά 8 τον διπλαν του.(Κριτίας, απσπ. DK 88 B25)ƒ√¢π∫√«Tα πράγµατα που είναι για τουςανθρώπους σωτήρια και θρεπτικάαυτά λατρεύτηκαν από παλιά σανθεοί».∞¡£√§√°π√ ºπ§√√ºπ∫ø¡ ∫∂πª∂¡ø¡ ñ °’ °Àª¡∞π√À