pobierz - Wydział Nauk Ekonomicznych SGGW w Warszawie

Barbara Woźniak_________________________________________________________________________________________W Polsce mieliśmy już do czynienia z sytuacją skokowego wzrostu pomocy publicznejw 2003 r. Szczegółowe dane zaprezentowano w Tabeli 1 9 . Wtedy chodziło jednak omaksymalne wykorzystanie możliwości udzielenia wsparcia dla przemysłu węglowegojeszcze przed akcesją, a więc przed objęciem Polski acquis communautaire i koniecznościąprzestrzegania postanowienia Traktatu akcesyjnego 10 . Tak postępowały wszystkie państwaprzygotowujące się do wejścia w struktury Unii Europejskiej w 2004 r.3. Instrumenty udzielania pomocy publicznejPomoc publiczna może przybierać formę: pomocy czynnej, polegającej naprzekazaniu przedsiębiorcom środków w formie pieniężnej lub rzeczowej (wydatkipubliczne), oraz pomocy biernej, dopuszczającej zmniejszenie ciężaru daninpublicznych lub zaniechanie ich poboru i pozostawienie środków z tego tytułu wdyspozycji podmiotów gospodarczych (uszczuplenia wpływu środków publicznych dosektora finansów publicznych). Ten drugi rodzaj publicznego wsparcia może odbywaćsię zgodnie z intencją władz publicznych (np. przez wprowadzenie ulg i zwolnieńpodatkowych) lub też może być wymuszony sytuacją (np. umorzenie zadłużeniaprzedsiębiorstwa względem budżetu lub funduszu celowego).System monitorowania pomocy publicznej w Polsce posługuje się unijną klasyfikacjąform pomocy, według której wyróżnia się cztery grupy pomocy publicznej oznaczoneliterami A, B, C i D 11 . W ramach każdej grupy pomoc dodatkowo dzieli się na czynną, wpostaci bezpośrednich wydatków (oznaczoną cyfrą 1) i bierną, w postaci uszczupleńwpływów do budżetu i innych funduszy publicznych (oznaczoną cyfrą 2).Grupa A – dotacje i ulgi podatkowe obejmuje między innymi:A1 – dotacje,– refundacje;A2 – zwolnienie z podatku, zwolnienie z opłaty,– zaniechanie poboru podatku, zaniechanie poboru opłaty,– umorzenie zaległości podatkowej– oddanie do korzystania mienia będącego własnością Skarbu Państwa lubjednostek samorządu terytorialnego i ich związków na warunkachkorzystniejszych dla przedsiębiorcy od oferowanych na rynku,– zbycie mienia będącego własnością Skarbu Państwa lub jednostek samorząduterytorialnego i ich związków na warunkach korzystniejszych od oferowanych narynku,– umorzenie kosztów egzekucyjnych,– jednorazową amortyzację.Grupa B – subsydia kapitałowo-inwestycyjne obejmuje takie instrumenty jak:B1 – wniesienie kapitału do spółki;B2 – konwersja wierzytelności na akcje lub udziały.Grupa C – tzw. „miękkie kredytowanie” obejmuje np.:9 Dane dotyczące lat 2002–2003 w zasadzie nie są porównywalne z okresem 2004–2008 ze względu na zmianęmetodologii liczenia wielkości pomocy.10 B. Woźniak: Pomoc publiczna w okresie negocjacji akcesyjnych, Ekonomiczno-Informacyjny KwartalnikTeoretyczny WSE-I w Warszawie 4/2005.11 B. Woźniak: Pomoc publiczna, w: System finansowy w Polsce, red. B. Pietrzak, Z. Polański, B. Woźniak,WN PWN, Warszawa 2003, s. 636–638.154