strategjia për zhvillimin e arsimit parauniversitar në kosovë 2007-2017

3. Parimet e zhvillimit të sistemit – Vizioni dhe misionie shkollës, komunës, rajonit e në nivelin kombëtar dhe ndërkombëtar. Jetësimi i këtijparimi mundëson që në çdo kohë të dihet gjendja e sistemit të arsimit.3.1.4. Parimi i efikasitetit dhe i efektivitetitEkzistenca e një sistemi funksional nuk qëndron në përshtatjen e sistemit, gjendjesreale, por në zhvillimet sasiore e cilësore, si të sistemit në tërësi, ashtu edhe të pjesëvetë cilat e bëjnë atë tërësi. Ky parim kërkon që të krijohen mekanizma dhe politika tëtilla zhvillimore, të cilat garantojnë zhvillim të pandërprerë sasior e cilësor të sistemit.Që sistemi i arsimit të jetë efikas, ai duhet të prodhojë rezultate maksimale me shpenzimemë të vogla të mundshme njerëzore, kohore, financiare e materiale. Ky parimkërkon që të krijohen mekanizma funksionalë për përcjelljen, matjen dhe vlerësiminsistematik të investimeve në arsim, të monitorohen mënyrat e alokimit të mjeteve,shfrytëzimi racional i burimeve të reja, hyrja në sistem si dhe dalja nga sistemi iarsimimit, procesi i qarkullimit të hyrjeve dhe të daljeve nga sistemi i arsimit.Aspekti tjetër i këtij parimi është efektiviteti. Me efektivitet nënkuptohet jo sasia earritjeve, por dobia e përfitimet që kanë qytetarët e Kosovës dhe shoqëria kosovare ngaarritjet në arsim. Arsimi është efektiv, atëherë kur ai u sjell të mira të gjithë qytetarëvetë Kosovës. Deri sa efikasiteti përcaktohet përmes analizave që bëhen duke vlerësuarsasinë e rezultateve të arritura dhe të burimeve të shpenzuara për arritjen e rezultatevemaksimale, efektiviteti ka të bëjë me sigurimin e dobive sa më të mëdha me mjetet edhëna.Parimi i efikasitetit dhe i efektivitet duhet të sigurojë zhvillim maksimal të burimevenjerëzore, i cili sipas analizave të OECD-së, paraqet fitimin që buron nga arsimi, i cilimund të shprehet me të ardhura më të mëdha, me shkallë më të lartë të punësimit, melidhje më të fuqishme me tregun e punës, me shëndetin publik më të mirë dhe me njëvarg tjetër të përfitimeve jovalutore.3.1.5. Parimi i drejtësisë dhe i pjesëmarrjes në arsimParimi i drejtësisë kërkon që të gjithë qytetarët e Kosovës të kenë mundësi të barabartatë përzgjedhin llojin e arsimit dhe të edukimit. Parimi i drejtësisë mundëson që arsimicilësor t’u sigurohet të gjithë qytetarëve te Kosovës e jo vetëm disave. Ky parim37