metody, formy i programy kształcenia - E-mentor

metody, formy i programy kształceniaoraz wpływ komputera i internetu na funkcjonowaniei rozwój poznawczy, emocjonalny, a także społecznymłodych ludzi, na jakość budowanych przez nichrelacji czy na ich zainteresowania 5 . Rozwój portalispołecznościowych skierował uwagę naukowców nazjawisko społeczności sieciowych 6 , zaś najnowszebadania koncentrują się m.in. na wykorzystaniu ICTw procesie edukacji i terapii dzieci i młodzieży cierpiącychna różne zaburzenia (m.in. autyzm, chronicznylęk, mózgowe porażenie dziecięce) 7 oraz na interakcjachzachodzących między młodym użytkownikiemi komputerem (tzw. child-computer interaction, CCI) 8 .Rozumienie internetu i wyobrażeniana jego temat w świetle dotychczasowychbadańNasze wyobrażenia i oczekiwania dotyczące rozwojukomputerów i internetu są niewątpliwie związaneze sposobem, w jaki go postrzegamy i w jakirozumiemy jego złożoność i strukturę. Interesującebadania w zakresie postrzegania internetu jako złożonegozjawiska technicznego i społecznego przezosoby w różnym wieku (od dzieci pięcioletnich doosób dorosłych) przeprowadził Z. Yan. Jego analizy,oprócz niewątpliwej wartości poznawczej, mają równieżistotne znaczenie praktyczne, m.in. dla rodzicówczy edukatorów. Sposób postrzegania i rozumieniainternetu ma bowiem wpływ na sposób posługiwaniasię nim (m.in. wyszukiwanie informacji w sieci 9 ) orazbezpieczeństwo jego użytkowania (m.in. problem anonimowości,prywatności, rozumienie intencji stojącychza działaniami użytkowników sieci, np. twórcówgier czy portali społecznościowych i informacyjnych,adresowanych do młodych ludzi) 10 .Uzyskane przez Z. Yana wyniki badań wskazują nato, iż najważniejszym czynnikiem warunkującym rozumieniezłożoności internetu – zarówno w aspekcietechnicznym, jak i społecznym, jest wiek użytkownika.Świadomość złożoności technicznej sieci pojawia sięw wieku 11–12 lat, zaś świadomość jego złożonościspołecznej około 2 lata później, zatem nie rozwijająsię one symetrycznie i równolegle. Wpływ wieku matutaj charakter zarówno bezpośredni (poziom rozwojupoznawczego), jak i pośredni (czas użytkowania komputerai przebyta edukacja w tym zakresie); co interesujące,wpływ pośredni dotyczy jedynie rozumieniaspołecznej złożoności sieci. Dodatkowo, wiedza natemat złożoności technicznej internetu wydaje siępomocna w rozwijaniu rozumienia jego złożonościspołecznej. Badania wykazały, iż wiek ma dwukrotniewiększy bezpośredni wpływ na świadomośćzłożoności internetu niż pozostałe poddane analizieczynniki: długość i częstotliwość użytkowania internetuoraz przebyta edukacja 11 . W dalszych badaniachautor przeanalizował dokładniej wpływ czynników„wewnętrznych” (ogólnie mówiąc: poziomu rozwojupoznawczego) oraz „zewnętrznych” (doświadczenia)związanych z wiekiem na świadomość złożonościinternetu, wskazując na większe znaczenie tychpierwszych 12 .Ciekawe i szeroko komentowane badania wyobrażeńdzieci na temat przyszłości komputerówi internetu przeprowadziła w roku 2010 organizacjaLatitude 13 . Badanie Children’s Future Requests for Computersand the Internet 14 stanowiło część większegoprojektu, którego celem jest angażowanie dziecii młodzieży (iGeneration) z całego świata w dyskusjęna temat przyszłości technologii informacyjno-komunikacyjnych.Projekt wykorzystuje metody i technikibadawcze odwołujące się do kreatywności i wyobraźniczłowieka jako zdolności pomocnych w generowaniunowych idei i rozwiązań (tzw. generative research).Dzięki zaproponowanym aktywnościom dzieci mająokazję doświadczyć, w jaki sposób ICT wspierają5Por. np. L. Wang i in., The effect of Internet use on adolescents’ lifestyles: A national survey, „Computers in Human Behavior” 2012,t. 28, nr 6; R. Kraut i in., Internet paradox revisited, „Journal of Social Issues” 2002, nr 58, t. 49–74; B.J. O’Keefe, S. Zehnder, Understandingmedia development: A framework and case study, „Journal of Applied Developmental Psychology” 2004, nr 25, s. 729–740;P. Greenfield, Z. Yan, dz.cyt.6Por. np. G. Seidman, Self-presentation and belonging on Facebook: How personality influences social media use and motivations, „Personalityand Individual Differences” (w druku); H. Bicen, N. Cavus, Social network sites usage habits of undergraduate students: case study ofFacebook, „Procedia – Social and Behavioral Sciences” 2011, t. 28, s. 943–947; L.P. Tosun, Motives for Facebook use and expressing“true self ” on the Internet, „Computers in Human Behavior” 2012, t. 28, nr 4, s. 1510–1517.7Por. np. G. Dillon, J. Underwood, Computer mediated imaginative storytelling in children with autism, „International Journal of Human-ComputerStudies” 2012, t. 70, nr 2, s. 169–178; S. Cankaya, A. Kuzu, Investigating the characteristics of educational computergames developed for children with autism: a project proposal, „Procedia – Social and Behavioral Sciences” 2010, nr 9, s. 825–830;D. Levac, L. Rivard, Ch. Missiuna, Defining the active ingredients of interactive computer play interventions for children with neuromotorimpairments: A scoping review, „Research in Developmental Disabilities” 2012, t. 33, nr 1, s. 214–223;8J.C. Read, P. Markopoulos, Child-computer interaction, „International Journal of Child-Computer Interaction”.9Również: J. Dinet, M. Kitajima, „Draw me the Web”. Impact of mental model of the Web on information search performance of youngusers, [w:] 23rd French Speaking Conference on Human-Computer Interaction, 2011.10Z. Yan, What Influences Children’s and Adolescents’ Understanding of the Complexity of the Internet?, „Developmental Psychology”2006, t. 42, nr 3, s. 418–428.11Z. Yan, Age differences in children’s understanding of the complexity of the Internet, „Applied Developmental Psychology” 2005, nr 26,s. 385–396; Z. Yan, What Influences Children’s…, dz.cyt.12Z. Yan, Limited knowledge and limited resources: Children’s and adolescents’ understanding of the Internet, „Journal of Applied DevelopmentalPsychology” 2009, nr 30, s. 103–115.13Latitude Research, http://latd.com/, [25.01.2013].14Children’s future requests for computer and internet, http://latd.tv/kids/kidsTech.pdf, [25.01.2013].10 e-mentor nr 1 (48)