Gündem Güncel

MAKALE
64
güzel bir teslimiyet, bazen de saf bir ibadet
şeklinde peygamberlerin hayatlarında yer alan
iyilik öğretilerinin kapsamının bu yönüyle ne
kadar geniş olduğuna şahit oluruz.
İyilik, ilk insan ve ilk peygamber Hz. Adem’in
hayatında, nasuh bir tövbe olarak öne çıkar.
“Rabbimiz! Kendimize yazık ettik; bizi bağışlamaz
ve bize merhamet etmezsen biz kaybedenlerden
oluruz.” 4 ayetinde belirtildiği üzere iyilik,
Hz. Adem ve Hz. Havva’nın dilinden tam bir teslimiyet
olarak yansır. Kur’an’a göre böylesi bir
teslimiyet, kâmil mü’min olmanın da bir gereğidir
aynı zamanda. Bu hususa dikkatleri çeken
başka ayette ise Allah katında iyi bir konumda
olmanın vasfı, tövbe etmiş halde “Allah’a arınmış
bir kalple gelebilmek” 5 olarak tanımlanır.
İyilik, Kur’an’da bahsi geçen ve günahkârların
simge isimlerinden biri olan Kâbil’in “Andolsun
seni öldüreceğim!” sözüne karşılık, Hâbil’in dilinden
“Andolsun ki sen öldürmek için bana
el uzatsan bile, ben öldürmek için sana elimi
kaldıracak değilim!” 6 sözünü diyebilmektir. Habil’in
bu sözü, asırlar boyunca bir iyilik nişanesi
olarak zulümle imtihanı olan mazlumların dillerinde
seslene gelmiş, örnek olmuştur.
İyilik, Hz. İbrahim’in yaptığı gibi bir insanı büyük
bir günahtan alıkoyabilme çabasıdır. Babası
Azer, en büyük günah olan Allah’a ortak koşma
davranışını sergilemiş olmasına rağmen,
Hz. İbrahim, babasını, “Babacığım! İşitmeyen,
görmeyen ve sana bir faydası olmayan şeylere
niçin tapıyorsun?” 7 şeklinde uyarır. Bu güzel üslup
ile Hz. İbrahim’in, babasını uyarması büyük
bir iyi davranış örneğidir.
4 Araf, 7/23.
5 Şuara, 26/89.
6 Mâide, 5/ 28.
7 Meryem, 19/42.
İyilik, Hz. İsmail gibi gerektiğinde Allah yolunda
canını da feda etmeyi göze alabilecek bir teslimiyettir.
Hz. İsmail’in babası Hz. İbrahim tarafından
kurban edileceği yönünde Allah Teala’dan
gelen emri ilahi vardır. 8 Buna karşılık Hz. İsmail,
babası Hz. İbrahim’e: “Ne ile emrolundunsa onu
yap, Allah dilerse, sabredenlerden olduğumu
göreceksin.” 9 şeklinde cevap vermesi de teslimiyet
açısından çok anlamlı bir iyilik örneğidir.
İyilik, yeri geldiğinde Hz. Yakup gibi, sıkıntılarımızı
içimize gömmek; günah işlemeye gücümüz
yetse de azalarımızı sırf Allah rızası için
günahlardan alıkoyabilmektir. Hz. Yakup, oğlu
Hz. Yusuf’a, kendi oğulları tarafından yapılan
zulmü fark ettiğinde, onlara karşı koyma gücü
olmasına rağmen Rabbine yönelip, “Ben üzüntü
ve tasamı yalnız Allah’a açarım. Allah katından,
sizin bilmediklerinizi bilirim.” 10 duasıyla
Allah yönelmesi de özverili bir iyilik örneğidir.
İyilik, Hz. Yusuf gibi çok haklı durumda olsak bile
bunu, açık bir kötülüğü yapmaya gerekçe saymayıp,
kendimizi günaha sevk etmekten uzak
tutabilmektir. Kur’an, Yusuf kıssasında bu durumu
şöyle bir olayla örneklendirir. Hz. Yusuf’un,
kendisine daha önce zulmeden kardeşleri onu
tanıdıklarında, Hz. Yusuf’un kendilerinin yaptığı
gibi zulüm yapacağını zannettiler. Kardeşlerin
daha önce Hz. Yusuf’a zulüm yapmalarına
karşın o, kardeşlerine, “Ben Yusuf’um, bu da
kardeşim (Bünyamin). Allah bize iyilikte bulundu;
doğrusu kim kötülükten sakınır ve sabrederse
bilsin ki Allah iyi davrananların ecrini katiyen
zayi etmez.” 11 şeklindeki cevabı, iyiliğin,
gücümüz yetse de müspet karşılık verebilmeye
güzel bir örnektir.
8 Saffat, 37/102.
9 Saffat, 37/102.
10 Yusuf, 12/86.
11 Yusuf, 12/90.