You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
MAKALE<br />
90<br />
Suyun zor bulunduğu geçmiş asırlarda İstanbul’un<br />
ana meydanlarında kimi adeta bir konak<br />
kadar büyük, çoğu ise normal boyutlarda,<br />
ama her biri sanat değeri taşıyan nice çeşmeler<br />
cadde ve sokaklarında, mahalle aralarında<br />
nice susamışların doya doya içmelerine vesile<br />
oluyordu. Padişah ve aile etrafından devlet kademesindeki<br />
nice hayırsever kimseler, imkânı<br />
olan her vatandaş bir çeşme yapar ve onu bir<br />
kitabe ile süslerdi. Bugün hala o çeşmeler tarihimizin<br />
gurur levhası olarak ayakta tutulmaktadır.<br />
Bazılarının kitabeleri keşke okuyan olsa,<br />
adeta önünden geçenle konuşmak için can<br />
atan ifadeler içeriyor. Bu çeşmeden içtiğin her<br />
yudum su ile susuzluğun gider, yapana da bir<br />
fâtiha okuyarak sevabını artırırsın demektedir.<br />
Gerçi bugün o çeşmeleri susuz bırakmak<br />
suretiyle dua beklentilerini boşa çıkarıyoruz.<br />
Afrika’da açılan su kuyularına böylesine anlamlı<br />
ifadeler yazılmazsa da içilen her yudum suyun<br />
sevabı hayır sahiplerini bulacaktır.<br />
Kuyuların maliyeti<br />
Afrika deyince geniş toprakları sebebiyle dünyada<br />
ne kadar farklı iklim varsa bu kıtanın da<br />
her bir köşesinde oraları anımsatan coğrafi<br />
şartlar bulunmaktadır. Uçsuz bucaksız çöller<br />
epeyce geniş alan kaplasa da sık ormanlık alanlar<br />
ile ikisi arasında değişen ve tabiatın tüm<br />
güzellikleri kadar zorluklarını da barındıran çok<br />
bölge var. Dahası dünyanın en uzun nehirlerinden<br />
Nil, Nijer, Kongo ve benzeri pek çok nehir<br />
sadece su kaynağı değil aynı zamanda ulaşım<br />
imkânı da veriyor, elektrik üretilmesine vesile<br />
oluyor. Hatta sadece Kongo Nehri sularının<br />
iletişim imkânı olsa tek başına tüm kıtanın su<br />
ihtiyacını karşılayabileceği iddiasında olanlar<br />
var. Ne var ki bu büyük nehirler yılın her mevsiminde<br />
aynı miktarda su taşımıyorlar. Kuraklık<br />
zamanlarında yüzde doksandan fazlası sulama<br />
amaçlı kullanımlarla büyük oranda tüketiliyor.<br />
Haliyle kıtanın neresinden su kuyusu talebi yapılsa<br />
mutlaka orada ihtiyaç vardır demektir. Çöl<br />
bölgesinde ve tabanı kayalık olan bölgelerde<br />
yer altı su kaynaklarına ulaşmanın zorluğu yanında<br />
kuyuyu açacak makinelerin de çok pahalı<br />
olması ve daha derinden çıkarılmaları maliyeti<br />
normal kuyuların en az on katına çıkarmaktadır.<br />
En kolay su yataklarına ulaşılabildiği yerlerde<br />
yaklaşık bin ile bin beş yüz dolar arasında bir<br />
masrafla el ile çalıştırılan pompalı bir su kuyusu<br />
açılabiliyor. Başkentlerin ve diğer şehir, hatta<br />
kasabaların kenar mahallelerindeki harcamalar<br />
ise en düşük seviyede olabilir. Ama merkezi<br />
yerlerden uzaklaştıkça taşıma ve malzeme temini<br />
zorlaştığı için fiyatlar da iki üç kat katına<br />
çıkabilmektedir.
Change language