سال نجات از رکود
AyandeNegar_46
AyandeNegar_46
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
روایت<br />
ترکیب دو شرکت غربی با ریشههای شرقی<br />
شل واردکننده صدف <strong>از</strong> شرق دور بود و رویال داچ در اندونزی نفت استخراج میکرد<br />
شناسنامه<br />
نام شرکت: رویال داچ شل<br />
<strong>سال</strong> تاسیس: 1833 میالدی<br />
ملیت: انگلیسی - هلندی<br />
زمینه فعالیت : صنعت نفت<br />
شرکت رویال داچ شل که گاهی به صورت کوتاهشده، شل نیز خوانده میشود، پیش <strong>از</strong><br />
اینکه وارد کسبوکار نفت شود <strong>سال</strong>ها در حوزههایی گاه مربوط و گاه کامال نامربوط فعالیت<br />
میکرده است. برای رسیدن به ریشههای رویال داچ شل که اکنون غولی است که نمیتوان<br />
در هیچ اتاقی جایش داد، باید به <strong>سال</strong> 1833 میالدی ب<strong>از</strong>گشت؛ زمانی که صاحب یک مغ<strong>از</strong>ه<br />
آنتیکفروشی در لندن به نام مارکوس ساموئل شروع به فروختن صدفهای مشرقزمین<br />
کرد. ساموئل میخواست که کاربرد صدف را در طراحی داخلی جا بیند<strong>از</strong>د و برای این کار،<br />
وارد کردن صدف <strong>از</strong> شرق دور را شروع کرد و خیلی زود کارش به صادرات و واردات صدف<br />
کشیده شد.<br />
مارکوس ساموئل دو پسر به نامهای مارکوس و سَ م داشت که فعالیتهای تجاری پدر<br />
دفتر مرکزی رویال داچ شل در هلند<br />
را ادامه دادند و حوزه کاری او را <strong>از</strong> تجارت صدف به گستره وسیعی <strong>از</strong> کاالها کشاندند؛ آنها<br />
به ژاپنِ ت<strong>از</strong>هصنعتیشده و شرق دور ماشینآالت انگلیسی، منسوجات و ابزارآالت صادر<br />
میکردند و <strong>از</strong> آنجا برنج و ابریشم چین و نیز ابزار مسی را به خاورمیانه و اروپا وارد میکردند.<br />
در لندن نیز ساموئلها کاالهایی مثل شکر و گندم را در سطح جهانی خرید و فروش<br />
میکردند.<br />
طی یکی <strong>از</strong> سفرهایی که مارکوس ساموئل به ژاپن داشت به کسبوکار صادرات نفتی<br />
که در باکو در آذربایجانِ آن زمان جریان داشت عالقهمند شد. خانواده پرنفوذ و ثروتمند<br />
روتشیلد در دهه 1880 میالدی سرمایهگذاری عظیمی در ساخت جاده و تونل برای فائق<br />
آمدن به مشکالت حمل و نقل نفت <strong>از</strong> منطقه آذربایجان به دریای سیاه و بعد انتقال نفت <strong>از</strong><br />
آن دریا به ب<strong>از</strong>ارهای جهانی انجام داده بود. کشتیرانی نفت به دلیل اینکه این ماده با بشکه<br />
حمل میشد و خطر نشت نفت <strong>از</strong> بشکهها به کشتی زیاد بود هنوز رونق نگرفته بود. مارکوس<br />
و سَ م دست به این خطر زدند که برای اولین بار نفت را با نفتکش و به صورت عمده نه<br />
درون بشکه، <strong>از</strong> طریق کانال سوئز به ب<strong>از</strong>ارهای جهانی منتقل کنند. برای این کار آنها یک<br />
تانکر شناور بزرگ ذخیره نفت را در بنادر شرق دور به آب انداختند و قراردادی نیز با یک<br />
شرکت روسی تحت کنترل خانواده روتشیلد بستند تا نفت مورد نی<strong>از</strong> کشتی برای حمل و<br />
نقل را در بلندمدت تامین کند.<br />
استراتژیای که برادران ساموئل پیش گرفتند خیلی خطرپذیر بود چون اگر خبری <strong>از</strong><br />
عملیات نفتی آنها به محافل تجاری درز میکرد تحت فشار شرکت استاندارد اویل قرار<br />
میگرفتند؛ شرکتی که تحت مالکیت راکفلر بود. سرانجام نفتکش ساموئلها که »مورکس«<br />
نام داشت در <strong>سال</strong> 1892 <strong>از</strong> کانال سوئز رد شد، خود را به غرب رساند و با این موفقیت<br />
انقالبی در زمینه حملونقل نفت به وجود آمد. حمل نفت با نفتکش به طور بسیار قابل<br />
توجهی <strong>از</strong> هزینه انتقال میکاست و به قیمت نفتی که به وسیله کشتی حمل میشد<br />
میافزود. برادران ساموئل ابتدا شرکت خود را سندیکای تانک نام دادند اما بعدتر در <strong>سال</strong><br />
1897 نام شرکتشان را به »کمپانی حمل و نقل و تجارت شل« )در انگلیسی به معنی<br />
صدف( تغییر دادند تا نشان کسبوکار ابتدایی خانوادگی آنها نیز بر نام شرکت باشد.<br />
همزمان با آن <strong>سال</strong>هایی که برادران ساموئل تالش میکردند نفت را نه در قالب بشکه<br />
بلکه در تانکرهای عظیم شناور <strong>از</strong> میان دریاهای پرتالطم عبور دهند، شرکتی هلندی در<br />
یکی <strong>از</strong> مستعمرات هلند به نام هند شرقی که اکنون به کشور اندونزی معروف است تاسیس<br />
شد تا <strong>از</strong> چاههای آن منطقه نفت استخراج کند. با روند صنعتی شدن و نیز با اختراع خودرو<br />
و رواج تدریجی آن در جوامع غربی، میزان تقاضا برای نفت در کشورهای صنعتی و پیشرفته<br />
بسیار باال گرفت و شرکتهایی که به صورت خصوصی یا دولتی در زمینه نفت کار میکردند<br />
شکل گرفتند. یکی <strong>از</strong> این شرکتها در <strong>سال</strong> 1890 میالدی برای توسعه حوزه نفتی سوماترا<br />
شکل گرفت. این شرکت همان شرکتی بود که بعدها به »کمپانی نفتی رویال داچ« مشهور<br />
ورود ساموئل پدر به کسبوکار صدف<br />
حمل و نقل اولین محموله نفت با نفتکش <strong>از</strong><br />
کانال سوئز به وسیله نفتکش برادران ساموئل<br />
تاسیس شرکت فروش نفت<br />
مشترک رویال داچ و شل<br />
1897<br />
1890<br />
1903<br />
1892<br />
1833<br />
122 آیندهنگر | tccim.ir | شماره چهلوششم، نوروز 1395<br />
تاسیس شرکت رویال داچ برای استخراج نفت در مستعمره هلند )اندونزی کنونی(<br />
تغییر نام شرکت کشتیرانی ساموئلها به<br />
کمپانی حملونقل و تجارت شل