سال نجات از رکود

را
خود وظایف انجام برای الزم اطالعات گاهی اما داشت قرار دولت سطح باالترین در مجیدی که آن با که
زمانی در بودجهنویسی نحوة و بودجه و برنامه سازمان وضعیت دربارة مثال عنوان به نداشت.‏ اختیار در گرفت.‏
برعهده را برنامه سازمان مسئولیت ÍÍ
مشکل
خیلی سیاسی کار من،‏ نظر به زمان،‏ آن ایران در که است این تودههای
روی میخواستید واقعاً‏ برایاینکهاگر بشود،‏ میتوانستانجام آنها
میل مطابق میبایست بکنید،‏ تکیه بزرگ اجتماعات روی مردم،‏ و آنها احتیاجات میکردید.‏ برآورده را آنها احتیاجات و میزدید حرف خطوط
با بود فاحشی تضاد در کامالً‏ هم خواستهایشان و انتظاراتشان مملکت.‏
زیربنای ساختن لزوم و اجتماعی و اقتصادی توسعة اصلی بیشتر
را عمومی آرای اینکه طرف به بروید میخواستید اگر شما یعنی یک
میبایست بیاورید،‏ مردم از بیشتری رأی و بکشید خود طرف به میبایست
که مادی تغییرات و اقتصادی جاهطلبیهای از زیادی مقدار شما
اینکه مهمتر مسئلة میکردید.‏ نظر صرف بشود،‏ داده مملکت در انسانی
نیروی تربیت نظر از میرفتید،‏ مردم خواستههای طرف به اگر برمیخورديد.‏
عظیم اشکاالت به پیشرفته،‏ و مدرن ایران برای الزم توجه
بود،‏ مملکت اجتماعی و اقتصادی تنگناهای آنچه به اگر لذا،‏ آن
و عمومی تقاضاهای آن میبایست مقداری یک طبعاً‏ میکردید،‏ میخواستید
اگر نتیجه،‏ در میگرفتید.‏ نادیده را تودهها خواستههای دموکراسی
یک دموکراسی زیربنایاقتصادیبدهید،‏ ساختن اولویتبه انتظارات
و دولت دید بین که بود همین هم نتیجه که میشد نیمبندی بود
این برای سیاسیمان تشکیالت شد.‏ پیدا فاحشی تفاوت مردم در
و باشد پسند قابل و قبول قابل ساختمان این ظاهر و نماد که مملکت
در این بدهیم.‏ انجام است،‏ مفید مملکت برای آنچه داخلش قابل
چیست،‏ بلندمدتشان احتاجات میفهمند مردم که پیشرفتهای چیزهای
دنبال اکثریت که جامعهای در ولی است عمل قابل یا و درک پیدا
اصطکاک و برخورد مردم تمایالت با مرتب شما است،‏ دیگری میخواستند.«‏
دولت از را همهچیز مردم که بهخصوص میکنید؛ مجیدی
منظر از انقالب پیروزی علت خود
اعتقاد مردم چون شد پیروز اسالمی انقالب مجیدی،‏ نظر به کوشش
تمام زمان،‏ طول ‏»در بودند:‏ داده دست از دولت به نسبت را و
بشود بهتر مردم وضع رفاهی نظر از و مادی نظر از که بود این در نظر
از که داشتیم زمینه این در هم فوقالعادهای موفقیت شد.‏ هم بهتر نظر
از شدن،‏ مدرنیزه نظر از زندگی،‏ شکل تغییر نظر از مادی،‏ تغییر نظر
از مردم زندگی وضع برویم.‏ پیش خیلی مدرن آموزش توسعة کند
متحد هم به را اینها میبایست آنچه ولیکن شد.‏ بهتر خیلی رفاهی رژیمشان،‏
از بکنند،‏ حمایت دستگاه از که بدهد را تکلیف این آنها به و اعتقاد
آن اینکه علت به بکنند دفاع سیستمشان از مملکتشان،‏ از گروه
آن میبایست که جایی در یعنی نکردند.‏ نداشت وجود آنها در بهرهگیری
پیشرفتها این تمام از که متوسط طبقة بهخصوص منافع
از هم میکرد،‏ دفاع خودش از هم میایستاد کرد،‏ حداکثری حفظ
را سیستم هم و مملکت منافع از هم میکرد،‏ دفاع خودش او
شدند.«‏ مخالفین همراه یا ]...[ رفتند در و گذاشتند زد.‏ وا میکرد،‏ میگوید:‏
تظاهرات،‏ و مبارزات اوجگیری دورة در فعالیتهایش دربارة باشم
کنار است ممکن که آنجایی تا کردم سعی انقالب دورة در ‏»من دیگری
جای خانهام،‏ و دفترم بهجز نکنم.‏ وجود اظهار طریقی هیچ به و مشاهدات
و تلویزیون و رادیو و روزنامه طریق از تنها و نمیرفتم مقامات
تجانس عدم او گفتة به میکردم.«‏ دنبال را جریان شخصی عامل
شاه سلطنت آخر سالهای طی بازار و کوچه مردم و دولتی افتاد
حکومت ‏»یکدفعه بود:‏ انقالب شدن شعلهور در دیگری مهم و کرد شکاف ایجاد و بودند غربزده اکثریت دید از که عدهای دست داشتند
باور مردم اکثریت آخر به تا شد.‏ بیشتر روز به روز شکاف این که
هستند آدمهایی عده یک میکنند حکومت که گروهی این که مردم
فقر به نه میفهمند،‏ را مردم مسائل نه میفهمند،‏ مذهب نه هستند
آدمهایی اینها دارند.‏ توجه مردم مشکالت به نه دارند،‏ توجهی مأمور
نمیدانم،‏ یا هستند،‏ غاصب کنند.‏ حکومت ما بر آمدهاند که هستند.«‏
غربیها براي
ارزشمند اثر يك بايد را مجيدي عبدالمجید خاطرات در
را ابهامات از بسياري كتاب اين زيرا كرد،‏ ارزيابي تاريخپژوهان را
خوبي زمينة نيز سويي از و ميسازد روشن معاصر تاريخ مورد تأثير
چون مسائلي نمونه براي ميكند.‏ ايجاد عميقتر تحقيق براي چگونگي
عمراني،‏ بودجههاي بر كشور نياز فوق تسليحاتي خريدهاي تخريبي
حركتهاي و بمبگذاريها عوامل نفت،‏ قيمت افزايش صورت
مردم ميليوني وزين و آرام تظاهرات با موازي صورت به كه مجيدي،‏
متناقض هرچند اظهارات كه مواردياند ازجمله و...‏ ميگرفت در
اگرچه مجیدی كرد.‏ خواهد آنها كردن روشن به شاياني كمك ابتهاج
با شخصیتی نظر از اما بود،‏ کرده رشد ابتهاج ابوالحسن مکتب از
نه و داشت را او کاریزمای و اقتدار نه داشت،‏ بسیاری تفاوتهای خصلتهای
لحاظ از بلکه داشت او با نسبتی پاکدستی‏ و استقالل نظر بیخطر.‏
و فرمانبردار بود؛ نزدیک هویدا بهامیرعباس بیشتر شخصیتی کرد
تغییر کارگر روز چگونه رضاشاه
تولد که اسفند ۲۴ از کارگر روز تغییر دربارة هاروارد شفاهی تاریخ خاطرات در مجیدی رفتم
که اولی ‏»سال میکند:‏ روایت صورت این به است کارگر جهانی روز که می ماه اول به بود رضاشاه
تولد روز موقع،‏ آن بود.‏ کارگر روز اسفند ۲۴ در کار وزارت رفتم آذر ماه در که کار وزارت روز
این کردن برگزار و کردن درست نظر از داریم گرفتاری که دیدم من کارگر.‏ روز بود شده کبیر عنوان
به روز آن در وقایعی یک هم حال عین در کارگر.‏ عنوان به کردن تظاهر و گرفتن جشن و برای
میکرد توقیف را عده یک میرفت ساواک میکرد.‏ ایجاد گرفتاری که میافتاد اتفاق مخالفت هک زدهاند را حرف فالن و کردند جلسهای یا بکنند نمیتوانستند که بودند کرده را کار فالن اینکه کارگر؛
روز کردند را اسفند ۲۴ روز که است غلطی کار این خوب گفتم من میزدند.‏ نمیبایست یک
باز میگرفتند.‏ جشن را کارگر روز باز مخفیانه بهطور کارگرها می ماه اول روز که حالی در حضور
رفتم گرفتهاید.‏ جشن را می ماه اول چرا که میکردند بازداشت میبردند روز آن را عده رضاشاه
خیلی هستند.‏ قايل ارزش رضاشاه برای خیلی ما مملکت مردم قربان گفتم:‏ و اعلیحضرت برنامهای
علت به مملکت شدن صنعتی این تمام حرفها.‏ این تمام و کرده نوسازی کرده،‏ خدمت کارگر
روز ولی رضاشاه،‏ برای دارند احترام خیلی ایران مردم کرد.‏ اجرا ایران در کبیر رضاشاه که بود میگیرند
جشن هم همه که باشد رضاشاه تولد روز بگذاریم را روز آن نیست.‏ کبیر رضاشاه تولد روز ماه
اول روز اینجا در هم ما است.‏ کارگر روز می ماه اول روز دنیا همهجای میکنند.‏ خوشحالی و میزدند
قدم اتاق توی داشتند که همینجور اعلیحضرت بگیریم.‏ جشن کارگر روز عنوان به را می را
کار این چرا خوب،‏ گفتند:‏ و کردند توقف من جلوی میدادم گزارش و بودم ایستاده هم من بنده
را آن گفتم:‏ است؟ مخالف چرا ساواک گفتند:‏ است.‏ مخالف ساواک قربان گفتم:‏ نمیکنید؟ کارگر
روز می ماه اول روز که نیست صحیح نه،‏ میگویند میگویم،‏ ساواک به من هرچه نمیدانم.‏ روز
ایران در بعد به این از که میکنید اعالم و میروید االن همین شما گفتند:‏ اعلیحضرت باشد.‏ ‏]برادر
منصور جواد موقع آن که اطالعات وزارت به رفتم نیاوران از است...‏ کارگر روز می،‏ ماه اول باش
گفت:‏ بکن.‏ درست من برای مطبوعاتی جلسة یک گفتم:‏ بود.‏ اطالعات وزیر منصور[‏ حسنعلی کردم
اعالم من و داد تشکیل مطبوعاتی جلسة یک بعدازظهر دوي ساعت و خوردیم نهار همینجا.‏ را
متنش رفتم بعداً‏ فرمودند.‏ تصمیم اتخاذ چنین اعلیحضرت است.‏ کارگر روز می،‏ ماه اول روز که تمام
ماه شش ایران.‏ در کارگر روز شد می ماه اول و شد امضا هم فرمانش و فرستادم و کردم تهیه ناراحتی
جریانی هر از و گذاشتند من چرخ الی چوب میرسید زورشان که جایی تا ساواکیها این نیست.«‏
صحیحی کار کار،‏ این بگویند که کردند ایجاد 81 1395
نوروز چهلوششم،‏ شماره | tccim.ir | آیندهنگر