سال نجات از رکود
AyandeNegar_46
AyandeNegar_46
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
شده<br />
نزدیک او با گیرد، عهده به را دولت ریاست هویدا که آن <strong>از</strong> پیش حتی برنامه س<strong>از</strong>مان مدیران <strong>از</strong> یکی مقام در چهل، دهة اول <strong>سال</strong> سه در مجیدی مجیدی<br />
میکرد. نزدیک هم به را آنها غربی، ادبیات و هنر به عالقه روشنفکرانه، تمایالت و بود آنها دو هر مشترک وجه فرانسوی فرهنگ داشتن بود. نبود.<br />
متصور مقامی هیچ برای خطری وجودش <strong>از</strong> که کسی داشت؛ را آن انتظار شاه که این مهمتر و میپسندید هویدا که بود مدیرانی همان نمونة ÍÍ<br />
اینکه<br />
<strong>از</strong> قبل لذا میکردیم؛ بودجه تنظیم و میکردیم برنامهریزی و زیادی<br />
مقدار میرود، باال دارد نفت درآمد که بشویم متوجه اصالً ما خریدهای<br />
مسئلة کنکورد، هواپیمای خرید مسئلة ]...[ شدهبود تعهدات بود<br />
اطالعاتی یک همه اینها و... بود عمدهای خیلی تعهدات که نظامی ابالغ<br />
ما به بعداً ]و[ بود شده گرفته تصمیماتش که بود برنامههایی و بود،<br />
نظامی زمینة در این حاال بگذارید؛ اعتبار اینها برای باید که میشد مثالً<br />
روی بود شده که تعهداتی بود. همینطور هم غیرنظامی زمینة در روی<br />
که تصمیماتی پتروشیمی، نظر <strong>از</strong> میشد که تعهدهایی ذوبآهن، متأسفانه<br />
نبودیم. تکوینش جریان در ما ولی میشد پتروشیمی صنعت ابالغ<br />
ما به معموالً اینها نبودیم. تصمیمگیریاش و گسترش جریان در به<br />
که مردم و شاه انقالب اصول <strong>از</strong> یکی دربارة همچنین او میشد.« میشد،<br />
فروخته کارگران به خصوصی کارخانهجات سهام آن موجب مورد<br />
اصالً نگرفتم. قرار مؤثر تصمیم آن در من »متأسفانه میگوید: اعالم<br />
گذشت، که وقتی اصلش قانون ]این[ نگرفتم. قرار هم مشورت البته<br />
اجرایش در است. مردم[ و ]شاه انقالب اصول <strong>از</strong> یکی که شد <strong>از</strong><br />
بعضی <strong>از</strong> همکارانش و او چگونه که را این مجیدی بودم.« وارد من بیاطالع<br />
میشد مربوط آنها وزارتخانة وظایف به که تصمیمگیریها »اعلیحضرت،<br />
میدهد: توضیح اینگونه بودند، بیاثر آنها در یا و این<br />
و دارند که اصلی فکرهای این روی که نمیآمد خوششان اصوالً انعطاف<br />
دیگر مسائل خیلی در البته بشود، بحث دارند که برنامههایی اساسی<br />
خیلی جنبة برایشان که مسائل بعضی روی ولی داشتند را الزم حاال<br />
بکند. تردید و شک کسی اصلش در که نداشتند قبول داشت، مثالً<br />
میکرد؟ کار برایشان کی میکردند؟ پیدا را فکر این چهجوری پیش<br />
فکری چنین یکدفعه کجا <strong>از</strong> رستاخیز، حزب تشکیل مسئلة این<br />
<strong>از</strong> بزرگ.« است سوالی من برای واقعاً داد؟ را ایده این کی آمد؟ و تصمیمها <strong>از</strong> بعضی منشأ اگرچه مجیدی که میشود معلوم گفته فعالیت<br />
ساختار آن در بود پذیرفته چون اما نمیدانست، را سیاستها اجرایی<br />
هیئت در که جایی تا بوده تصمیمها آن اجرای <strong>از</strong> ناچار کند سقوط<br />
<strong>از</strong> پس اما داشت، فعال حضوری رستاخیز حزب سیاسی دفتر مثل<br />
بهانهتراشیهایی به دست نقصها و قصورها توجیه برای رژیم هم<br />
دیگر »مسئلة میگوید: و میزند هماهنگی عدم یا اطالع عدم اگر<br />
کنید فرض بود. اجرایی دستگاه و دولت سطح در هماهنگی عدم کارها<br />
خیلی میخواندند، دستگاهها را حرفش ]...[ مملکت نخستویر و باشد نخستوزیر اسماً نخستوزیر اینکه تا میشد، انجام منظمتر سطح<br />
عمالً و بشود گرفته باالتری سطوح در تصمیمات تمام عمالً همین<br />
به داشتیم!« بنیادی گرفتاری یک ما ]...[ باشد. غیرمسئول باالتر برخورد<br />
شیوة را سابق رژیم مشکالت <strong>از</strong> دیگر یکی مجیدی خاطر میتوانید<br />
صورتی در شما که است این »مسئله میداند: مردم با دولت و<br />
صحیح و درست تصمیمات و باشید داشته منطقی سیاست یک بگویید<br />
مردم به که باشید داشته هم را قدرت این که بگیرید منطقی ما<br />
بکنید. قبول را این اینکه جز ندارید چاره و است این حقیقت که اینکه<br />
نه میگفتیم، را حقیقیت شاید و باید که آنطوری مردم به نه دلمان<br />
همهاش بیاوریم. فشار مردم به که میدادیم اج<strong>از</strong>ه خودمان به الزمهاش<br />
مردم روزمرة رضایت تأمین باشند. راضی مردم میخواست میکردیم.«<br />
که بود بیمعنی کارهای مقدار یکی پنجم<br />
برنامة در تجدیدنظر سمتگیریهای<br />
و مفاد ارقام، <strong>از</strong> بسیاری ابتدا همان <strong>از</strong> شاه ظاهراً »برنامة<br />
مجیدی گفتة به نداشت. قبول پنجم برنامة در را برنامه س<strong>از</strong>مان روی<br />
اعلیحضرت و بود رسیده تصویب به نیمبند صورت آن به پنجم دستور<br />
رو همین <strong>از</strong> نداشتند.« موافقت آن عمدة قسمتهای تقریباً مجیدی<br />
شد. صادر آن اجرای آغ<strong>از</strong> <strong>از</strong> پیش ماه سه برنامه، در نظر تجدید پیشنهادی<br />
برنامة با شاه موافقت عدم و نارضایتی مبنای میکند ادعا بود<br />
محرمانهای اطالعات فرمانفرمائیان، ریاست زمان در برنامه س<strong>از</strong>مان <strong>از</strong><br />
دیگران و داشت نفت قیمت قریبالوقوع افزایش مورد در شاه که محافظهکارانة<br />
ارقام <strong>از</strong> شاه نمیدانستند. را آن برنامه س<strong>از</strong>مان جمله س<strong>از</strong>مان<br />
در بزرگ تغییر دو در نارضایتی این و بود ناراضی پنجم برنامة <strong>از</strong><br />
فرمانفرمائیان خداداد استعفای نخست یافت؛ ب<strong>از</strong>تاب و تبلور برنامه و<br />
گرفت را او جای مجیدی که ۵۱ دی در برنامه س<strong>از</strong>مان ریاست و<br />
برنامه »س<strong>از</strong>مان به برنامه س<strong>از</strong>مان نام <strong>سال</strong>، همان اسفند در دوم این<br />
مطابق و یافت تغییر آن وظایف و اختیارات همچنین و بودجه« عضو<br />
و مشاور وزیر همزمان بودجه و برنامه س<strong>از</strong>مان رئیس تغییرات ضرورت<br />
دربارة مجیدی پاسخگوشد. مجلس برابر در و بود کابینه برنامة<br />
در میبایست اینکه »در میگوید: پنجم، برنامة در تجدیدنظر رفتن<br />
باال با اینکه برای نداشت. وجود تردیدی میشد تجدیدنظر پنجم یک<br />
باشد منابعش نفت درآمد که برنامهای اصلی پایة طبعاً نفت، درآمد عمرانی<br />
اعتبارات قسمت در میبایست طبعاً بود. کرده عمدهای تغییر تصمیمات<br />
نوع یک میشد. تجدیدنظر اعتبارات این مصرف موارد و <strong>از</strong><br />
جدید شرایط با باشد منطبق که میشد گرفته صحیحی و منطقی دولتیاش،<br />
بخش پنجم، برنامة کل که هست خاطرم ]...[ مالی. نظر میلیارد<br />
شصت و پانصد و هزار برنامه س<strong>از</strong>مان به رفتم من که موقعی <strong>از</strong><br />
بود رسیده برنامه تجدیدنظر برای ما به که تقاضاهایی ولی بود ریال تصور<br />
غیرقابل اصالً میکرد. تجاوز ریال میلیارد هشتصد و هزار چهار درست<br />
و کند پیدا توسعه بتواند حد این در برنامهای یک که بود مانده<br />
باقی ما برای که کوتاهی مدت ظرف در بهخصوص بشود؛ اجرا دربارة<br />
مجیدی بود.« رفته هم برنامه اول نیم و <strong>سال</strong> یک ت<strong>از</strong>ه و بود میگوید:<br />
پنجم برنامة رقم چهاربرابری افزایش درخواست چرایی کی خودش برای وزارتخانهای هر <strong>سال</strong>ها آن در که است »طبیعی خیلی<br />
خیلی هدفهای و بود کرده جاهطلبانهای خیلی برنامهریزی بخشها<br />
این <strong>از</strong> هرکدام چون بود کرده معین خودش برای را باالیی ار مسائلشان تمام میرفتند و داشتند مستقیم ارتباط وزارتخانهها و هب که بودند کرده سعی همهشان میرساندند. اعلیحضرت عرض به کنیم...<br />
اجرا میتوانیم ما بدهید ما به پول اگر که بگویند اعلیحضرت بود<br />
گذاشته هدفی تلگراف، و پست وزیر که هست خاطرم خوب مثالً میلیون<br />
دو به ایران در تلفن مشترکین تعداد پنجم برنامة پایان تا که هک بود این الزمهاش ولی نمیآمد بدش هیچکس خوب که برسد نفر تلفنی<br />
پایگاههای و ایستگاهها در میشد عظیمی سرمایهگذاری یک وزارت<br />
را مرتبطی هم به وسیع خیلی شبکة و مملکت مخابراتی و گرفتاریمان<br />
برنامه س<strong>از</strong>مان در ما میآورد... وجود به تلگراف و پست نمیتوانستیم<br />
ما اگر که بود تقاضاها[ این ]بین تو<strong>از</strong>ن و تعادل ایجاد خیلی<br />
بود ممکن نتیجه کنیم، متعادل و هماهنگ هم با با آنها راجع<br />
بحث به کردیم شروع ۱۳۵۳ تابستان در ما دربیاید... نامطلوب با<br />
و بود جلویمان نیم و <strong>سال</strong> سه نتیجه در که برنامه در تجدیدنظر به کنیم<br />
مبارزه که بودیم ناچار ما طبعاً وحشتناک. اعتبارات حجم این بدهکار<br />
گوششان اصالً طرحها مجریان البته بزنیم را حرفهایمان و در<br />
و نبودند طرح مجری واقع در که هم دیگر وزرای <strong>از</strong> بعضی نبود. باید<br />
که آنطوری متأسفانه هم آنها بودند، نخستوزیر ستادی قسمت چاره<br />
هم نخستوزیر نتیجه در نمیکردند. حمایت و تأیید را ما شاید و ادعا<br />
مجیدی مبنای<br />
میکند عدم<br />
و نارضایتی با<br />
شاه موافقت پیشنهادی<br />
برنامه برنامه<br />
س<strong>از</strong>مان ریاست<br />
زمان در فرمانفرمائیان،<br />
اطالعات<br />
محرمانهای<br />
در<br />
شاه که بود افزایش<br />
مورد قریبالوقوع<br />
داشت<br />
نفت قیمت جمله<br />
<strong>از</strong> دیگران و آن<br />
برنامه س<strong>از</strong>مان نمیدانستند<br />
را 79 1395<br />
نوروز چهلوششم، شماره | tccim.ir | آیندهنگر