KADARE VEPRA POETIKE

VEPRA POETIKE
Në strofat e fundit poezia bëhet krejt tragjike, ndër më tragjiket e
pesimistet e letërsisë shqipe:
I lodhur nganjëherë kam thënë: shuhu pra,
Në qoftë se nuk të duan, të bjerë natë e pafund.
Të verbtit sytë tuaj kështu ndoshta do t’jenë
Në terrin absolut pa shqetësim kurrkund.
Po prapë diçka më shtynte të ngrihem si somnambul,
Si murgu shkretimtar që shkarpat verbtaz mbledh,
Dhe sipër zjarrit prap’ të hedh gjymtyrët akull
Dhe copërat një nga një të shpirtit tim të hedh.
“Monolog”, (1984)
Mbase kjo poezi shpreh dramën e lashtë të moskuptimit me vendin
e vet të shumë brezave shkrimtarësh e poetësh shqiptarë në shekuj. Ky
moskuptim zë fill që me poetin e parë përfaqësues të letërsisë sonë, me
peshkopin Pjetër Budi, me peshkopin tjetër, Frang Bardhi, leksikografi i
parë shqiptar, e gjer te peshkopi F. Noli, i cili, më 1924, kur u largua pa
kthim nga atdheu, e anatemoi popullin e tij nëpërmjet zërit të Moisiut
biblik: Skllevër, bij skllevërish, s’e meritoni, / se liri s’doni.
Shumë prej poezive të Ismail Kadaresë kanë qenë bërthama të
veprave të tij të ardhshme në prozë. Poema Rrugëve të Moskës do ta
çojë te romani Muzgu i perëndive të stepës, poezia Piramida e Keopsit
do të sillte më pas romanin Piramida, poezia Kali i Trojës paralajmëron
romanin Përbindëshi.
Por tek ai ka ndodhur edhe procesi i kundërt. Meqë ky roman nuk
u botua, ndalimi i tij lind vjershën e gjatë Laokoonti, një nga krijimet më
të rëndësishme të tij.
xi