Dədə Qorqud kitabı (Vatikan nüsxəsi)....
Kitabda “Dədə Qorqud dastanı”nın Vatikan nüsxəsi öz əksini tapır. Vatikan nüsxəsi İtaliyanın Vatikan kitabxanasında qorunan, XVI əsrin birinci yarısında üzü köçürülən, bir müqəddimə və altı boydan ibarət olan nüsxədir. “Hekayəti-Oğuz-nameyi-Qazan bəg və ğəyri” adlanan bu nüsxə ilk dəfə olaraq əski əlifbadan müasir əlifbaya çevrilərək, Azərbaycan oxucusuna təqdim edilir. Abidəni transliterasiya edən, ön söz, qeydlər və şərhlərin müəllifi filologiya elmləri doktoru, professor Tərlan Quliyev, Elmi redaktoru filologiya elmləri doktoru, professor Füzuli Bayat, naşiri filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Şəmil Sadiqdir.
Kitabda “Dədə Qorqud dastanı”nın Vatikan nüsxəsi öz əksini tapır. Vatikan nüsxəsi İtaliyanın Vatikan kitabxanasında qorunan, XVI əsrin birinci yarısında üzü köçürülən, bir müqəddimə və altı boydan ibarət olan nüsxədir. “Hekayəti-Oğuz-nameyi-Qazan bəg və ğəyri” adlanan bu nüsxə ilk dəfə olaraq əski əlifbadan müasir əlifbaya çevrilərək, Azərbaycan oxucusuna təqdim edilir.
Abidəni transliterasiya edən, ön söz, qeydlər və şərhlərin müəllifi filologiya elmləri doktoru, professor Tərlan Quliyev, Elmi redaktoru filologiya elmləri doktoru, professor Füzuli Bayat, naşiri filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Şəmil Sadiqdir.
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Dədə</strong> <strong>Qorqud</strong> <strong>kitabı</strong><br />
16<br />
<strong>Vatikan</strong> <strong>nüsxəsi</strong><br />
Bərdədən aşağı, Təbrizdən yuxarı- Qaradağ və bütöv Qarabağ, Qara<br />
Dərvənd, Evnik qalası, Trabzon, Bayburd ilə sərhədlənən əraziləri<br />
əhatə edir. Dediyimiz kimi, təbii ki, əsas məğzi, mahiyyəti düz olmaqla,<br />
bu da sərhədləri şərti olan ərazidir. Amma ən mübahisəli ərazi,<br />
bizcə, Qalın Oğuzun içində Taş Oğuzun ərazisidir. Hələ ki, Taş<br />
Oğuz barədə bir qədər sonra. İndi isə hamıya məlum olan və hamının<br />
bildiyi və dastanda da adı çəkilən yer adlarıyla Qalın Oğuzun koordinatlarına<br />
bir daha nəzər salaq.<br />
Belə ki, «Salur Qazanın evinin yağmalandığı boy»da Qazan xan<br />
Ala dağa ova çıxarkən, Uruz qoca ondan soruşur: «Ağam Qazan, sası<br />
dinlü Gürcüstan ağzında oturarsan, ordun üstinə kimi qorsan?», daha<br />
sonra bu boyda Şökli Məlik Qazanda hansı heyiflərinin qaldığını<br />
soruşduqda, kafərlərdən biri Şöklü Məliyə «Qazanın Qapulu Dərvəndə<br />
on bin qoyunı vardır. Şol qoyunları dəxi götürsək, Qazana ulu heyf<br />
edərdik» deyir. Boyun sonunda Qazan xan düşmənə qələbə çaldıqdan<br />
sonra, bəzi tədqiqatçıların yer adı kimi qəbul etdikləri Altuntaxtına<br />
dönür: «Qazan bəg ordusını, oğlanını-uşağını, xəzinəsini aldı, gerü<br />
döndi, altun təxtində». Beləliklə də boydan gördüyümüz kimi, Qalın<br />
Oğuzun şimal sərhədlərinin bir ucu Dəmirqapı Dərbəndi, digər ucu<br />
isə Gürcüstan sərhədlərini əhatə edir.<br />
Qalın Oğuz elinin qərb sərhədlərindən söhbət gedərkən «Qam<br />
börənin oğlı Bamsı Beyrək boyu»nda aşağıdakı informasiyanı alırıq.<br />
Belə ki, Bamsı Beyrək üçün İstanbula, Rum elinə ərməğanlar gətirməyə<br />
gedən bəzirganları qayıdarkən Qara Dərvənd ağzında Evnik<br />
qələsinin kafirləri yağmalayırlar. Onlardan biri qaçaraq, Oğuza gəlib<br />
Beyrəkdən kömək diləyir. «Bəzirgan aydır: Yigit, yigit bəy, yigit! Sən<br />
bənim ünüm anla, sözüm dinlə! On altı yıldır ki, Oğuz içindən getmiş<br />
idik. Dan-danışux kafər malın Oğuz bəglərinə gətirür idik. Pasnik<br />
qara Dərvənd ağzına düş vermiş idik. Evnik qalasının beş yüz kafəri<br />
üzərimizə qoyıldı...». «Qazan bəg oğlı Uruz bəgin tutsaq oldığı<br />
boy»da isə oxuyuruq, Qazan bəy deyir: «...Mən bu oğlanı alayım, ava<br />
gedəyin. Yedi günlik azuğla çıqayın. Ox atduğım yerləri, qılıc çalub
Change language