Dədə Qorqud kitabı (Vatikan nüsxəsi)....
Kitabda “Dədə Qorqud dastanı”nın Vatikan nüsxəsi öz əksini tapır. Vatikan nüsxəsi İtaliyanın Vatikan kitabxanasında qorunan, XVI əsrin birinci yarısında üzü köçürülən, bir müqəddimə və altı boydan ibarət olan nüsxədir. “Hekayəti-Oğuz-nameyi-Qazan bəg və ğəyri” adlanan bu nüsxə ilk dəfə olaraq əski əlifbadan müasir əlifbaya çevrilərək, Azərbaycan oxucusuna təqdim edilir. Abidəni transliterasiya edən, ön söz, qeydlər və şərhlərin müəllifi filologiya elmləri doktoru, professor Tərlan Quliyev, Elmi redaktoru filologiya elmləri doktoru, professor Füzuli Bayat, naşiri filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Şəmil Sadiqdir.
Kitabda “Dədə Qorqud dastanı”nın Vatikan nüsxəsi öz əksini tapır. Vatikan nüsxəsi İtaliyanın Vatikan kitabxanasında qorunan, XVI əsrin birinci yarısında üzü köçürülən, bir müqəddimə və altı boydan ibarət olan nüsxədir. “Hekayəti-Oğuz-nameyi-Qazan bəg və ğəyri” adlanan bu nüsxə ilk dəfə olaraq əski əlifbadan müasir əlifbaya çevrilərək, Azərbaycan oxucusuna təqdim edilir.
Abidəni transliterasiya edən, ön söz, qeydlər və şərhlərin müəllifi filologiya elmləri doktoru, professor Tərlan Quliyev, Elmi redaktoru filologiya elmləri doktoru, professor Füzuli Bayat, naşiri filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Şəmil Sadiqdir.
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Dədə</strong> <strong>Qorqud</strong> <strong>kitabı</strong><br />
<strong>Vatikan</strong> <strong>nüsxəsi</strong><br />
dadır. Bu məzmunu VII əsrdən sonrakı tarixlə bağlayanlar dastanın<br />
tarixini ya bilərəkdən və yaxud da bilməyərəkdən «cavanlaşdırmaq»<br />
istəyənlərdir...<br />
Məlum olduğu kimi, «<strong>Dədə</strong> <strong>Qorqud</strong> <strong>kitabı</strong>»nın Drezden <strong>nüsxəsi</strong>nin<br />
əlyazması üzərində belə bir cümlə yazılıb: «Kitabı-<strong>Dədə</strong>m<br />
<strong>Qorqud</strong> ala-lisani-taifeyi-Oğuzan». Bu cümlənin dəqiq tərcüməsi aşağıdakı<br />
kimidir: «Oğuzlar tayfasının dilində <strong>Dədə</strong>m <strong>Qorqud</strong>un <strong>kitabı</strong>».<br />
Gördüyümüz kimi, əlyazmanın üzərində yazılan bu cümlə, bu <strong>kitabı</strong>n<br />
dəqiq şəkildə Oğuz dillərində yazıldığını bildirməklə yanaşı, içini<br />
oxumadan belə, onun Oğuzlardan bəhs edəcəyini də güman etməyə<br />
əsas verir. Burada isə biz hamıya adi görünən və hamının cavabını<br />
guya çox yaxşı bildiyi bir sual vermək istəyirik: bəs Oğuzlar kimlərdir?<br />
Elmi ədəbiyyatın verdiyi məlumata görə, Oğuzlar eramızın VI-<br />
VIII əsrlərində mövcud olmuş Göytürk xaqanlığı dövründə yaranmış<br />
Orxon-Yenisey abidələrində adları ilk dəfə çəkilən türk tayfalarından<br />
biridir. Sonralar IX-X əsrlərdə bu tayfalara Sırdərya hövzəsi ətrafında<br />
təsadüf olunur ki, XI əsrdən sonrakı dövrlərdə də bu tayfalar Səlcuq<br />
dövlətinin tərkibində daha geniş yer tutaraq, bütün Yaxın Şərqə yürüşlər<br />
edirlər. Bəs, Göytürk xaqanlığı dövründən öncə, eradan əvvəl I<br />
minillikdən eramızın V əsrinə qədər mövcud olmuş Hun dövründə<br />
Oğuzlar kim olmuş və harada yaşamışlar? Bu suala isə müasir tarix<br />
elmi bir o qədər də dəqiq cavab verə bilmir. Tarix elmi Hun dövründən<br />
bəhs edərkən, bu dövlətin, bu tayfaların tərkibində digər tayfalarla<br />
yanaşı, bəzən Oğuzların dədə-babalarının, əcdadlarının adlarını<br />
çəksələr də, yenə də bu Oğuzların kim olduqları, onların bu dövlətin<br />
tərkibində hansı rol oynadıqları və ümumiyyətlə, Oğuzların bu zaman<br />
harada yaşadıqları bir o qədər də dəqiq bilinmir. Doğrudur, son onilliklərdə<br />
Hun tayfalarının miladdan çox-çox öncələrdən də Ön Asiyada<br />
yaşadıqları haqda bir sıra gözəl əsərlər yazılsa da, amma yenə də<br />
bu fikirlər, hələ ki, elmdə son söz kimi qəbul olunmur.<br />
6
Change language