Dədə Qorqud kitabı (Vatikan nüsxəsi)....
Kitabda “Dədə Qorqud dastanı”nın Vatikan nüsxəsi öz əksini tapır. Vatikan nüsxəsi İtaliyanın Vatikan kitabxanasında qorunan, XVI əsrin birinci yarısında üzü köçürülən, bir müqəddimə və altı boydan ibarət olan nüsxədir. “Hekayəti-Oğuz-nameyi-Qazan bəg və ğəyri” adlanan bu nüsxə ilk dəfə olaraq əski əlifbadan müasir əlifbaya çevrilərək, Azərbaycan oxucusuna təqdim edilir. Abidəni transliterasiya edən, ön söz, qeydlər və şərhlərin müəllifi filologiya elmləri doktoru, professor Tərlan Quliyev, Elmi redaktoru filologiya elmləri doktoru, professor Füzuli Bayat, naşiri filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Şəmil Sadiqdir.
Kitabda “Dədə Qorqud dastanı”nın Vatikan nüsxəsi öz əksini tapır. Vatikan nüsxəsi İtaliyanın Vatikan kitabxanasında qorunan, XVI əsrin birinci yarısında üzü köçürülən, bir müqəddimə və altı boydan ibarət olan nüsxədir. “Hekayəti-Oğuz-nameyi-Qazan bəg və ğəyri” adlanan bu nüsxə ilk dəfə olaraq əski əlifbadan müasir əlifbaya çevrilərək, Azərbaycan oxucusuna təqdim edilir.
Abidəni transliterasiya edən, ön söz, qeydlər və şərhlərin müəllifi filologiya elmləri doktoru, professor Tərlan Quliyev, Elmi redaktoru filologiya elmləri doktoru, professor Füzuli Bayat, naşiri filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Şəmil Sadiqdir.
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
<strong>Dədə</strong> <strong>Qorqud</strong> <strong>kitabı</strong><br />
18<br />
<strong>Vatikan</strong> <strong>nüsxəsi</strong><br />
«Atasının-anasının əllərin öpdi. Qırq yigidin yanına bıraqdı. Yedi<br />
gün, yedi gecə yortdılar. Kafərin sərhədinə irdilər» və s.<br />
Gördüyümüz kimi, bütün bu coğrafiya Oğuz yurdudur. Lakin bu<br />
coğrafiya içində bir neçə koordinat tədqiqatçıları həmişə düşündürmüşdür.<br />
Bu da «Uşun qoca oğlı Səgrək boyu»nda Əgrəkin Əlincə<br />
qalasına qədər getdiyi yol və qardaşı Səgrəkin onu dustaqlıqdan qurtararkən<br />
gedib-qayıtdığı istiqamətdir. Belə ki, Əgrək Qazan bəydən<br />
axın üçün icazə aldıqdan sonra, aşağıdakı xətt üzrə hərəkət edir:<br />
«Andan Şirokuz ucından Gögcə dənizə dəkin el çarpdı. Ğalaba toyum<br />
oldı. Yolı Əlincə qələsinə uğradı». Bu gün Şirokuz adlı toponimin<br />
koordinantları dəqiq məlum olmasa da, hər-halda bu məkanın Gürcüstandan<br />
aşağı, Göyçə gölündən yuxarı və yaxud, ən azından Göyçə<br />
gölü ilə eyni en dairəsində yerləşdiyi bu sətirlərdən aydın olur. Qardaşı<br />
Səgrək isə Əgrəki qurtarmaq üçün Əlincə qalasına gedərkən<br />
Dərəşam ucundan keçır. Oğuza qayıdarkən də hər iki qardaş yenə də<br />
Dərəşam suyundan keçırlər: « Dün qatdı, yort eylədi. Üç gün dünligünli<br />
yortdı. Dərəşam ucından keçdi, ol qardaşı tutılan qoruya gəldi...<br />
Dün qatmış, üç gün dünli yortmış yigit, qarannulı gözin uyxu almış<br />
yigit, atının çilbərini biləginə bağladı, yatdı – uyıdı». «Dərəşəm suyını<br />
dəlüb keçdilər. Dün qatdılar, Oğuzın sərhəddinə yetdilər».<br />
Beləliklə, bizcə, bu sətirlərə görə Oğuz yurdunun əsas yaşayış<br />
məskəni Dərəşamdan şərqdəki torpaqlarda, ondan bir qədər cənubda<br />
və eyni zamanda, şimalda, əsasən, müasir Ermənistan ərazisində,<br />
Gürcüstana qədər olan torpaqlarda yerləşir. Bizcə, bu faktı Əgrəkin<br />
şimaldan başlayıb Əlincəyə qədər gəldiyi istiqamət və eyni zamanda,<br />
Səgrəkin gedib-qayıtdığı istiqamət də təsdiq edir. Çünki, Dərəşam<br />
Əlincədən qərbdə yerləşir. Sadəcə olaraq, Əgrək Oğuz yurdunda,<br />
xəritə ilə daha aydın şəkildə təsəvvür olunsun deyə, deyək ki, müasir<br />
Ermənistan ərazisində şımaldan cənuba, Səgrək isə əksinə, cənubdan<br />
şərqə, və bir qədər şımal-şərqə hərəkət edir.<br />
Yuxarıda Əgrəkin hərəkət etdiyi istiqamətə nəzər salarkən, bir<br />
məsələ də diqqəti cəlb edir: bütövlükdə Oğuz yurdunun ərazisi çox
Change language