04.02.2019 Views

Dədə Qorqud kitabı (Vatikan nüsxəsi)....

Kitabda “Dədə Qorqud dastanı”nın Vatikan nüsxəsi öz əksini tapır. Vatikan nüsxəsi İtaliyanın Vatikan kitabxanasında qorunan, XVI əsrin birinci yarısında üzü köçürülən, bir müqəddimə və altı boydan ibarət olan nüsxədir. “Hekayəti-Oğuz-nameyi-Qazan bəg və ğəyri” adlanan bu nüsxə ilk dəfə olaraq əski əlifbadan müasir əlifbaya çevrilərək, Azərbaycan oxucusuna təqdim edilir. Abidəni transliterasiya edən, ön söz, qeydlər və şərhlərin müəllifi filologiya elmləri doktoru, professor Tərlan Quliyev, Elmi redaktoru filologiya elmləri doktoru, professor Füzuli Bayat, naşiri filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Şəmil Sadiqdir.

Kitabda “Dədə Qorqud dastanı”nın Vatikan nüsxəsi öz əksini tapır. Vatikan nüsxəsi İtaliyanın Vatikan kitabxanasında qorunan, XVI əsrin birinci yarısında üzü köçürülən, bir müqəddimə və altı boydan ibarət olan nüsxədir. “Hekayəti-Oğuz-nameyi-Qazan bəg və ğəyri” adlanan bu nüsxə ilk dəfə olaraq əski əlifbadan müasir əlifbaya çevrilərək, Azərbaycan oxucusuna təqdim edilir.
Abidəni transliterasiya edən, ön söz, qeydlər və şərhlərin müəllifi filologiya elmləri doktoru, professor Tərlan Quliyev, Elmi redaktoru filologiya elmləri doktoru, professor Füzuli Bayat, naşiri filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Şəmil Sadiqdir.

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>Dədə</strong> <strong>Qorqud</strong> <strong>kitabı</strong><br />

<strong>Vatikan</strong> <strong>nüsxəsi</strong><br />

ƏDƏBİYYATIMIZIN VƏ TARİXİMİZİN BİR<br />

PARÇASI<br />

T<br />

əqribən VII əsrin ikinci yarısında bir Alban bitikçisi,<br />

oxumuşu ərəblərin gəlişi ilə əlaqədar olaraq, Oğuz dövrünün,<br />

Alban dövrünün artıq geridə, arxada qaldığını,<br />

Alban dövlətinin dağıldığını görüb, o dövrlərin təəssübünü çəkərək,<br />

itib-batmasın deyə o zamanlardan bəhs edən bir dastanı kitaba çevirmək<br />

istədiyi vaxt, o günləri xatırlayaraq, arabir təsvir etdiyi hadisələrin<br />

tarixini yada salmaq üçün yazırdı: «Oğuz zamanında...» Bütövlükdə<br />

yazıya almaq istədiyi kitab isə «<strong>Dədə</strong> <strong>Qorqud</strong> dastanı» idi...<br />

«<strong>Dədə</strong> <strong>Qorqud</strong> dastanı»nda cərəyan edən hadisələrin tarixindən<br />

danışarkən tədqiqatçılar müxtəlif mülahizələr irəli sürürlər. Biz isə<br />

hər iki nüsxə - yəni həm Drezden və həm də <strong>Vatikan</strong> nüsxələri əsas<br />

olmaqla bütövlükdə bu dastanda cərəyan edən hadisələrin tarixini<br />

eradan əvvəl birinci minilliyin ortalarından etibarən təşəkkül etməyə<br />

başlayan Alban dövlətinin yaranma tarixi ilə bağlayırıq. Bizcə, dastanda<br />

cərəyan edən hadisələr eradan əvvəl birinci minilliyin ortalarında<br />

Qalın Oğuz dövlətinin inkişaf edib Alban dövlətinə çevrildiyi<br />

tarixi əks etdirir. Doğrudur, yəqin ki, VII əsrə qədər dəfələrlə ozanlar<br />

tərəfindən söylənilən və müxtəlif türk əlifbalarında, daha doğrusu,<br />

Alban əlifbasında yazıya köçürülən «<strong>Dədə</strong> <strong>Qorqud</strong> dastanı» əlimizə<br />

gəlib çatmasa da, amma artıq VII əsrin ikinci yarısında yazıya köçürülərək<br />

kitaba çevrilən dastan bu gün bizim əlimizdədir. Dastanın<br />

islamın gəlişinə qədərki tarixi və təqribən VII əsrin ikinci yarısından<br />

gec olmayaraq yazıya köçürülməsi isə öz məzmunu ilə göz qabağın-<br />

5

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!