Dədə Qorqud kitabı (Vatikan nüsxəsi)....
Kitabda “Dədə Qorqud dastanı”nın Vatikan nüsxəsi öz əksini tapır. Vatikan nüsxəsi İtaliyanın Vatikan kitabxanasında qorunan, XVI əsrin birinci yarısında üzü köçürülən, bir müqəddimə və altı boydan ibarət olan nüsxədir. “Hekayəti-Oğuz-nameyi-Qazan bəg və ğəyri” adlanan bu nüsxə ilk dəfə olaraq əski əlifbadan müasir əlifbaya çevrilərək, Azərbaycan oxucusuna təqdim edilir. Abidəni transliterasiya edən, ön söz, qeydlər və şərhlərin müəllifi filologiya elmləri doktoru, professor Tərlan Quliyev, Elmi redaktoru filologiya elmləri doktoru, professor Füzuli Bayat, naşiri filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Şəmil Sadiqdir.
Kitabda “Dədə Qorqud dastanı”nın Vatikan nüsxəsi öz əksini tapır. Vatikan nüsxəsi İtaliyanın Vatikan kitabxanasında qorunan, XVI əsrin birinci yarısında üzü köçürülən, bir müqəddimə və altı boydan ibarət olan nüsxədir. “Hekayəti-Oğuz-nameyi-Qazan bəg və ğəyri” adlanan bu nüsxə ilk dəfə olaraq əski əlifbadan müasir əlifbaya çevrilərək, Azərbaycan oxucusuna təqdim edilir.
Abidəni transliterasiya edən, ön söz, qeydlər və şərhlərin müəllifi filologiya elmləri doktoru, professor Tərlan Quliyev, Elmi redaktoru filologiya elmləri doktoru, professor Füzuli Bayat, naşiri filologiya üzrə fəlsəfə doktoru, dosent Şəmil Sadiqdir.
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>Dədə</strong> <strong>Qorqud</strong> <strong>kitabı</strong><br />
19<br />
<strong>Vatikan</strong> <strong>nüsxəsi</strong><br />
genişdir. Belə ki, bu ərazinin bir ucu əgər Gürcüstana, Qara dəniz sahillərinə<br />
və ondan aşağı, cənubdakı torpaqlara söykənirsə, digər bir<br />
ucu Gəncəyə, Bərdəyə dayanır. Bizə elə gəlir ki, Oğuz yurdunun<br />
qərb sərhədləri İç Oğuz, şərq sərhədləri – Gəncə, Bərdə sərhədləri isə<br />
Taş Oğuzdur. Bu mənada, bizcə, Əgrəkin hərəkət etdiyi istiqamət-<br />
Şıroküz, Gögcə dəniz, Əlincə qalası Oğuz yurdunun içində düşmənlərin<br />
arabir hücum etdikləri, Oğuzun içinə düşməncəsinə soxulduqları<br />
ərazidir. Düşmənlər, xüsusilə, Şöklü Məlik Oğuzun içinə həmişə Gürcüstandan,<br />
Gürcüstan ərazisindən bu istiqamətdə soxulmuş və oğuzlarla<br />
kafərlər arasında müharibələr də daha çox bu ərazilərdə getmişdir.<br />
Ona görə də Oğuz yurdunun tərkib hissəsi olmasına baxmayaraq,<br />
Əgrək məhz bu istiqamətə axın istəmiş, Qazan da oğlu Uruzu<br />
ova çıxardarkən məhz bu istiqamətə, həmişə baş kəsib, qan tökdüyü<br />
yerlərə ova çıxarmış, oğluna həmin yerləri göstərməyə çalışmış və eyni<br />
zamanda, düşmənə indi də bu ərazilərə nəzarət etdiyini, bu yerlərin<br />
Oğuz torpağı olduğunu bir daha xatırlatmaq istəmişdir. Lakin bütün<br />
bunlarla bərabər, dastanda bu istiqamətin daha bir funksional mahiyyəti<br />
vardır. Bizə elə gəlir ki, bu istiqiamət, daşıdığı digər xüsusiyyətlərlə<br />
bərabər, eyni zamanda, həm də İç Oğuzla Taş Oğuzu birbirindən<br />
ayıran sərhəddir.<br />
Beləliklə, Qalın Oğuzun içində hansı ərazilərin Taş Oğuz əraziləri<br />
olduğunu aydınlaşdırmazdan əvvəl, ilk növbədə, Taş Oğuzun<br />
qəhrəmanlarının kimlər olduqlarına nəzər salmaq istərdik. Qeyd edək<br />
ki, dastanı oxuduqca Taş Oğuzun qəhrəmanlarının böyük əksəriyyətinin<br />
kim olduqları aydınlaşır. Lakin bu qəhrəmanlar içində bəzi igidlərin<br />
Taş Oğuzlu olub-olmaması ilk baxışda gizli qalır. Bizə elə gəlir<br />
bunların da Taş Oğuz və yaxud da İç Oğuzlu olduqlarını aydınlaşdırmaq<br />
maraqlı olardı.<br />
Beləliklə, Taş Oğuz qəhrəmanlarının başında duran ilk növbədə<br />
Qazanın dayısı Aruz qocadır. Daha sonra bu siyahıya Aruzun oğlanları<br />
və nəvələri başçılıq edir. Onun oğlanları Qıyan Selcik və Basat.<br />
Aruz Basatı aslan yatağından evə gətirib yemə-içmə verərkən, <strong>Dədə</strong>
Change language