qronika+266
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
294 69 77; qronikaqronika@gmail.com<br />
Tavs iwonebda, kraxi ganicada!~<br />
da saxelmwifos neba sWirdeba,<br />
romelsac ver vxedavT. piriqiT,<br />
rogorc Cans, moxeleebi aseTi biznesmodulis<br />
gamyarebas xels uwyoben.<br />
metic: is, rac klinikebTan dakavSirebiT<br />
xdeba, naTeli magali-<br />
Tia, rom saministro cdilobs, „moaxrCos”<br />
saSualo da mcire klinikebi<br />
da saTamaSo velze mxolod<br />
msxvili gaerTianebebi datovos.<br />
yvelafer amis Sedegad ki pacienti<br />
zaraldeba.<br />
savaraudod, msgavsi sqemebi saxelmwifos<br />
maRali pirebisa da Sesabamisi<br />
lobistebis gareSe ver<br />
iarsebebda.<br />
aseve kargi iqneba, Tu antimonopoliuri<br />
samsaxuri obieqturad<br />
Seiswavlis farmacevtul biznesSi<br />
arsebul situacias.<br />
_ saqarTveloSi samedicino<br />
biznesi erTob warmatebulia.<br />
msoflioSic asea? ise, SeiZleba,<br />
rom medicina biznesi iyos?<br />
_ geTanxmebiT, rom samedicino<br />
biznesi saqarTveloSi zogierTi<br />
kompaniisTvis sakmaod warmatebulia.<br />
magaliTad, „eveqsis” sufTa<br />
mogeba, romelic 35%-ze gadis,<br />
Zalian didia da es maSin, rodesac<br />
evropaSi 10-15%-c ki karg maCveneblad<br />
iTvleba.<br />
2012-dan 2019 wlamde jandacvis<br />
biujeti 5-jer gaizarda, magram<br />
avadoba da sikvdilianoba ar Semcirebula,<br />
piriqiT, zogierT nozologiaSi<br />
gaizarda kidec, rac<br />
imaze miuTiTebs, rom xalxis jibidan<br />
biujetSi Segrovili fuli<br />
jandacvaSi didi raodenobiT ki<br />
ixarjeba, magram avadmyofobisa da<br />
sikvdilianobis Semcirebas ki ar<br />
iwvevs, aramed viRac-viRacebs amdidrebs,<br />
rac imaze miuTiTebs, rom<br />
jandacvis saministro Tanxebs araefeqtianad<br />
da arasworad xarjavs.<br />
isic faqtia, rom jandacvis<br />
reformam, romliTac xelisufleba<br />
Tavs iwonebda, kraxi ganicada!<br />
_ Cvens qveyanaSi aseve xSiria<br />
SemTxvevebi, roca pacientebi med-<br />
personals garkveul braldebebs<br />
uyeneben. es mizanmimarTuli kampaniaa<br />
Tu qarTveli eqimebis naw-<br />
ili marTlac araprofesionalia?<br />
_ saqarTveloSi eqimebic da pacientebic<br />
daucvelebi arian!<br />
msoflios ganviTarebul qveynebSi<br />
arsebobs saeqimo dazRveva,<br />
rac eqims saSualebas aZlevs, Tavi<br />
daicvas, Tu pacienti usafuZvlod<br />
moindomebs misTvis braldebis wayenebas.<br />
samwuxarod, araprofesionali<br />
eqimebic arseboben. amis gamo mravali<br />
pacienti, romelsac ver dausves<br />
diagnozi an diagnozi dausves,<br />
magram ver umkurnales, samkurnalod<br />
ucxoeTis sxvadasxva qveyanaSi<br />
miemgzavreba. es aris problema<br />
da mis gadasaWrelad kompleqsuri<br />
RonisZiebebis gatarebaa sa-<br />
Wiro da ara mxolod gamocda resertificirebisTvis,<br />
rogorc amas<br />
`C hepatitis programuli indikatorebi, razec<br />
jandacvis saministroa pasuxismgebeli, ver<br />
sruldeba da Tanxebic auTvisebeli rCeba.<br />
magaliTad, wina wels, vadis gasvlis gamo, 2000<br />
samkurnalo doza ganadgurda. erTi samkurnalo<br />
dozis Rirebuleba, daaxloebiT, 80 000<br />
amerikuli dolaria, anu zarali kolosaluria.<br />
am sakiTxze gamoZiebac dawyebulia~<br />
am sakiTxSi arakompetenturi pirebi<br />
moiTxoven.<br />
samedicino ganaTleba yvela<br />
doneze unda gadaixedos. saWiroa<br />
programebis ganaxleba, swavlebis<br />
procesSi msoflioSi aRiarebuli<br />
saukeTeso saxelmZRvaneloebis<br />
danergva, swavlebis sxvadasxva me-<br />
Todis gamoyeneba da a. S.<br />
aseve saWiroa postdiplomuri<br />
ganaTleba savaldebulo gaxdes da<br />
am procesSi CaerTos dargobrivi<br />
samedicino asociaciebi, samedicino<br />
biznesi, farmakologiuri kompaniebi,<br />
romelTac SeuZliaT uzrunvelyon<br />
treningebis, seminarebis,<br />
konferenciebis, kongresebis, simpoziumebis<br />
mowyoba. aseve aucilebelia<br />
paTanatomiuri ganxilvebisa<br />
da konsiliumebis Catareba.<br />
mniSvnelovania saxelmwifos<br />
daxmarebac ucxoeTSi eqimebis gadamzadebis<br />
proeqtebTan dakavSirebiT.<br />
aucilebelia eqimebis waxaliseba,<br />
maTi Sromis, unarebis, ganaTlebis,<br />
pasuxismgeblobis, kvalifikaciisa<br />
da profesionalizmis<br />
mixedviT.<br />
savaldebulo postdiplomuri<br />
ganaTlebis pirobebSi eqims ufro<br />
meti motivacia eqneba, monawileoba<br />
miiRos sxvadasxva saganmanaTleblo<br />
RonisZiebaSi, gaecnos diagnostikisa<br />
da mkurnalobis axal me-<br />
Todebs da gamoiyenos praqtikaSi.<br />
_ qalbatono manana, kiTxvebi<br />
arsebobs C hepatitis progra-<br />
N5 (266) 19.02-25.02.2019 w.<br />
masTan dakavSirebiTac, anu sa-<br />
zogadoebis nawili miiCnevs, rom<br />
am programis farglebSi prepa-<br />
ratis gamocda xdeba da amaSic<br />
fuli keTdeba. amaze ra informa-<br />
cia gaqvT da, saerTod, C hepati-<br />
tis es programa msoflioSi apro-<br />
birebulia?<br />
_ C hepatitis programa srulad<br />
dafinansebuli da mxardaWerilia<br />
amerikis SeerTebuli Statebis<br />
mTavrobis mier da aseve amerikuli<br />
kompania „gileardis” mier.<br />
qarTuli mxaris valdebulebaa pacientebis<br />
moZieba da programaSi<br />
CarTva, rac samwuxarod, saTanadod<br />
ver sruldeba.<br />
2015 wels jandacvis saministros<br />
mier Catarebuli kvlevis<br />
mixedviT, qveyanaSi C hepatitiT<br />
inficirebuli pirebis raodenoba<br />
150 000-mde aRwevda. C hepatitis<br />
eliminaciis misaRwevad saWiro<br />
iyo, 120 000 adamians emkurnala.<br />
mkurnaloba mxolod 50 000-ma pacientma<br />
Caitara.<br />
programis mixedviT, 2020 wlamde<br />
saxelmwifom unda uzrunvelyos<br />
kidev 70 000 adamianis mkurnaloba.<br />
faqtia, rom saqarTvelos valdebulebas<br />
mxare ver Seasrulebs.<br />
TviTon programa Zalian sasargebloa<br />
_ mravali adamiani ganikurneba,<br />
magram samwuxaroa, rom pacientebis<br />
moZieba programaSi Casar-<br />
Tavad aqtiurad ar moxda. am mimarTulebiT<br />
ar iyo saTanado sainformacio<br />
kampania da propaganda,<br />
cudad imuSava pirveladma jandacvam,<br />
romelsac C hepatitiT<br />
daavadebulebi unda gamoevlina.<br />
aseve diagnostikis nawilSi, sadac<br />
pacients unda gadaexada, iyo<br />
finansuri barieri (xelmisawvdomobis<br />
problema), ramac, garkveulwilad,<br />
daavadebulTa gamovlenis<br />
procesi Seaferxa.<br />
C hepatitis programuli indikatorebi,<br />
razec jandacvis saministroa<br />
pasuxismgebeli, ver sruldeba<br />
da Tanxebic auTvisebeli rCeba.<br />
magaliTad, wina wels, vadis gasvlis<br />
gamo, 2000 samkurnalo doza<br />
ganadgurda. erTi samkurnalo<br />
dozis Rirebuleba, daaxloebiT,<br />
80 000 amerikuli dolaria, anu<br />
zarali kolosaluria. am sakiTxze<br />
gamoZiebac dawyebulia.<br />
_ gamoZieba, SeiZleba, dawyebu-<br />
lia, magram mTavaria, obieqturi<br />
Sedegi daidos... sainteresoa<br />
gaerTianebuli opoziciisa da,<br />
kerZod, „nacionaluri moZraobis”<br />
xedva _ rogori unda iyos qarTu-<br />
li jandacvis sistema?<br />
_ me, sergo CixlaZem da profesionalTa<br />
gundma SevimuSaveT qar-<br />
Tuli jandacvis sistemis reformirebisa<br />
da ganviTarebis koncefcia,<br />
romelic warmoadgens gaer-<br />
Tianebuli opoziciis dokuments.<br />
Tu xelisufleba Cvens xedvebs gaiziarebs,<br />
mivesalmebiT da davexmarebiT<br />
kidec.<br />
Tu arada, maSin TviTon ganvaxorcielebT<br />
xelisuflebaSi mosvlisTanve.<br />
saqarTveloSi sayovelTao jandacvis<br />
programaSi saxelmwifo<br />
erTi gadamxdeli da monopolistia,<br />
rac xarjebis permanentuli<br />
zrdis mTavari mizezia. Tanamedrove<br />
msofliom jandacvaze danaxarjebis<br />
Sekavebis erT-erT mniSvnelovan<br />
meqanizmad jandacvis dafinansebis<br />
konkurentuli sistema<br />
aRiara, romelic jandacvis saxelmwifo<br />
programis marTvaSi mravali<br />
gadamxdelis monawileobas<br />
gulisxmobs, rac maT Soris konkurencias<br />
qmnis.<br />
saxelmwifo ki, Tavis mxriv,<br />
konkurencias aregulirebs. konkurentuli<br />
modelis SemoRebis<br />
umTavresi mizania: jandacvis xarjebis<br />
zrdis Sekaveba; saxelmwifo<br />
jandacvis programebis efeqtiani<br />
marTva; samedicino momsaxurebis<br />
xarisxis amaRleba.<br />
rac Seexeba konkurentuli modelis<br />
upiratesobebs, esenia: utilizaciis<br />
menejmenti; faswarmoqmnaze<br />
dadebiTi gavlena; sadazRvevo<br />
kompaniebisa da samedicino<br />
organizaciebis mesakuTreobis<br />
mravalferovneba da arCevis ufleba;<br />
sabaziso pakets zeviT servisebze<br />
konkurencia.<br />
jandacvaze danaxarjebis Sekavebis<br />
meore mniSvnelovani faqtori<br />
pirveladi jandacvis gamarTuli<br />
muSaobaa. saerTod, pirveladi jandacva<br />
is safuZvelia, romelzedac<br />
jandacvis sistemis yvela sxva<br />
dargi Sendeba.<br />
Cveni mizania, realurad da swrafad<br />
daviwyoT qmediTi nabijebis<br />
gadadgma am dargis reformirebisTvis,<br />
rac daavadebebis prevenciis<br />
an adreul etapze gamovlenis<br />
saSualebas mogvcems. saboloo<br />
jamSi, letalobisa da avadobis<br />
(gul-sisxlZarRvTa, onkologiuri,<br />
infeqciuri da sxv.) maCvenebeli<br />
moiklebs.<br />
daavadebebis axali kerebis gamovlenis,<br />
vaqcinaciisa da samkurnalo<br />
programebSi beneficiarTa mo-<br />
Zieba-CarTvis maCveneblebis gasaumjobeseblad<br />
aucilebelia sazogadoebrivi<br />
jandacvis regionuli<br />
centrebis gaZliereba, dafinansebis<br />
sqemis gadaxedva da programuli<br />
prioritetebis sworad<br />
gadanawileba.<br />
saqarTvelos jandacvis erTerTi<br />
mniSvnelovani gamowveva<br />
wamlebis xelmisawvdomoba, xarisxi<br />
da fasebia, rac mZime finansur<br />
tvirTad awveba mosaxleobas. Cven<br />
gvaqvs ramdenime konkretuli ini-<br />
ciativa, magaliTad, rogoricaa<br />
wamlebis mikvlevadobis (e-CTD)<br />
savaldebulo registraciisa da<br />
wamlebis mikvlevadobis (Traceability)<br />
inovaciuri sistemis danergva, rac<br />
saSualebas iZleva, moxdes wamlebis<br />
identifikatorisa da sasaqonlo<br />
tranzaqciebis erT bazaSi Tavmoyra<br />
da informaciis damuSaveba.<br />
es iniciativebi gaamartivebs qveyanaSi<br />
axali medikamentis Semosvlisa<br />
da Seswavlis process, gaaumjobesebs<br />
wamlis Semowmebisa da<br />
xarisxis kontrols, Seamcirebs biurokratiasa<br />
da administrirebis<br />
xarjebs.<br />
es instrumenti aseve mniSvnelovani<br />
iqneba qarTul bazarze<br />
aralegaluri wamlebis brunvis<br />
aRmosafxvreladac.<br />
Cveni gundi Seiswavlis farmacevtul<br />
bazarze arsebul oligopoliebs,<br />
vertikalur monopoliebsa<br />
da farTe konsensusiTa da<br />
mtkicebulebebze dayrdnobiT<br />
xels Seuwyobs konkurentuli da<br />
samarTliani sabazo garemos Seqmnas.<br />
Tanamedrove sainformacio-sakomunikacio<br />
teqnologiebis gamoyeneba<br />
jandacvis sistemaSi iqneba<br />
Cveni gundis erT-erTi prioriteti.<br />
warmatebuli eleqtronuli<br />
jandacva _ e. w. e-Health integrirebuli<br />
iqneba jandacvis yvela mimarTulebaSi.<br />
moxdeba Sesabamisi<br />
normatiuli bazis mowesrigeba da<br />
saWiro programuli platformebis,<br />
servisebisa da bazebis daxvewaganviTareba.<br />
mniSvnelovania, amaRldes ndoba<br />
mosaxleobaSi jandacvis sistemisa<br />
da samedicino personalis<br />
mimarT, rasac xels Seuwyobs samedicino<br />
momsaxurebis xarisxis gaumjobeseba,<br />
samedicino personalis<br />
kvalifikaciis amaRleba, uwyveti<br />
samedicino ganaTlebis standartebis<br />
danergva da arsebul samedicino<br />
servisebsa da programebze<br />
mosaxleobis ukeTesi informirebuloba.<br />
Cven gansakuTrebul yuradRebas<br />
davuTmobT jandacvis sfero-<br />
Si statistikis mowesrigebas da<br />
mtkicebulebebze dafuZnebuli<br />
gadawyvetilebebis miRebas. yvela<br />
Cveni reforma da axali programa<br />
Tu proeqti gamyarebuli iqneba Sesabamisi<br />
kvlevebiT, sando statistikiTa<br />
da gamWvirvale kalkulaciT.<br />
_ ise, yovelive zemoTqmulidan<br />
gamomdinare, SeiZleba, sergeenko<br />
warmatebul ministrad CaiTvalos?<br />
ra aris mizezi, rom 7 we-<br />
lia, Tanamdeboas inarCunebs?<br />
_ dRes, rodesac vsaubrobT<br />
amden gadauWrel problemaze,<br />
samedicino momsaxurebis xarisxi,<br />
programebis araxarjTefeqtianoba,<br />
wamlebis xarisxi da fasebi, jandacvis<br />
gauaresebuli monacemebi<br />
mTeli rigi mimarTulebebiT, davalianebebi<br />
samedicino klinikebisadmi<br />
da personalisadmi, pirveladi<br />
jandacvis katastrofuli Cavardnebi<br />
da sxva, rac unda simpaTiiT<br />
viyo ganwyobili misi pirovnebisadmi,<br />
sergeenkos karg ministrad<br />
ver vaRiareb, vinaidan arc kargi<br />
menejeria da arc jandacvis sistemis<br />
ganviTarebis xedva aqvs.<br />
sergeenko, romelic 7 welia,<br />
ucvleli ministria, iseve rogorc<br />
wulukiani an sxva, romelmac verafriT<br />
gamoiCina Tavi, mxolod<br />
oligarqis keTilganwyobiT inar-<br />
Cunebs Tanamdebobas.<br />
25