25.02.2019 Views

qronika+266

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

294 69 77; qronikaqronika@gmail.com<br />

Tavs iwonebda, kraxi ganicada!~<br />

da saxelmwifos neba sWirdeba,<br />

romelsac ver vxedavT. piriqiT,<br />

rogorc Cans, moxeleebi aseTi biznesmodulis<br />

gamyarebas xels uwyoben.<br />

metic: is, rac klinikebTan dakavSirebiT<br />

xdeba, naTeli magali-<br />

Tia, rom saministro cdilobs, „moaxrCos”<br />

saSualo da mcire klinikebi<br />

da saTamaSo velze mxolod<br />

msxvili gaerTianebebi datovos.<br />

yvelafer amis Sedegad ki pacienti<br />

zaraldeba.<br />

savaraudod, msgavsi sqemebi saxelmwifos<br />

maRali pirebisa da Sesabamisi<br />

lobistebis gareSe ver<br />

iarsebebda.<br />

aseve kargi iqneba, Tu antimonopoliuri<br />

samsaxuri obieqturad<br />

Seiswavlis farmacevtul biznesSi<br />

arsebul situacias.<br />

_ saqarTveloSi samedicino<br />

biznesi erTob warmatebulia.<br />

msoflioSic asea? ise, SeiZleba,<br />

rom medicina biznesi iyos?<br />

_ geTanxmebiT, rom samedicino<br />

biznesi saqarTveloSi zogierTi<br />

kompaniisTvis sakmaod warmatebulia.<br />

magaliTad, „eveqsis” sufTa<br />

mogeba, romelic 35%-ze gadis,<br />

Zalian didia da es maSin, rodesac<br />

evropaSi 10-15%-c ki karg maCveneblad<br />

iTvleba.<br />

2012-dan 2019 wlamde jandacvis<br />

biujeti 5-jer gaizarda, magram<br />

avadoba da sikvdilianoba ar Semcirebula,<br />

piriqiT, zogierT nozologiaSi<br />

gaizarda kidec, rac<br />

imaze miuTiTebs, rom xalxis jibidan<br />

biujetSi Segrovili fuli<br />

jandacvaSi didi raodenobiT ki<br />

ixarjeba, magram avadmyofobisa da<br />

sikvdilianobis Semcirebas ki ar<br />

iwvevs, aramed viRac-viRacebs amdidrebs,<br />

rac imaze miuTiTebs, rom<br />

jandacvis saministro Tanxebs araefeqtianad<br />

da arasworad xarjavs.<br />

isic faqtia, rom jandacvis<br />

reformam, romliTac xelisufleba<br />

Tavs iwonebda, kraxi ganicada!<br />

_ Cvens qveyanaSi aseve xSiria<br />

SemTxvevebi, roca pacientebi med-<br />

personals garkveul braldebebs<br />

uyeneben. es mizanmimarTuli kampaniaa<br />

Tu qarTveli eqimebis naw-<br />

ili marTlac araprofesionalia?<br />

_ saqarTveloSi eqimebic da pacientebic<br />

daucvelebi arian!<br />

msoflios ganviTarebul qveynebSi<br />

arsebobs saeqimo dazRveva,<br />

rac eqims saSualebas aZlevs, Tavi<br />

daicvas, Tu pacienti usafuZvlod<br />

moindomebs misTvis braldebis wayenebas.<br />

samwuxarod, araprofesionali<br />

eqimebic arseboben. amis gamo mravali<br />

pacienti, romelsac ver dausves<br />

diagnozi an diagnozi dausves,<br />

magram ver umkurnales, samkurnalod<br />

ucxoeTis sxvadasxva qveyanaSi<br />

miemgzavreba. es aris problema<br />

da mis gadasaWrelad kompleqsuri<br />

RonisZiebebis gatarebaa sa-<br />

Wiro da ara mxolod gamocda resertificirebisTvis,<br />

rogorc amas<br />

`C hepatitis programuli indikatorebi, razec<br />

jandacvis saministroa pasuxismgebeli, ver<br />

sruldeba da Tanxebic auTvisebeli rCeba.<br />

magaliTad, wina wels, vadis gasvlis gamo, 2000<br />

samkurnalo doza ganadgurda. erTi samkurnalo<br />

dozis Rirebuleba, daaxloebiT, 80 000<br />

amerikuli dolaria, anu zarali kolosaluria.<br />

am sakiTxze gamoZiebac dawyebulia~<br />

am sakiTxSi arakompetenturi pirebi<br />

moiTxoven.<br />

samedicino ganaTleba yvela<br />

doneze unda gadaixedos. saWiroa<br />

programebis ganaxleba, swavlebis<br />

procesSi msoflioSi aRiarebuli<br />

saukeTeso saxelmZRvaneloebis<br />

danergva, swavlebis sxvadasxva me-<br />

Todis gamoyeneba da a. S.<br />

aseve saWiroa postdiplomuri<br />

ganaTleba savaldebulo gaxdes da<br />

am procesSi CaerTos dargobrivi<br />

samedicino asociaciebi, samedicino<br />

biznesi, farmakologiuri kompaniebi,<br />

romelTac SeuZliaT uzrunvelyon<br />

treningebis, seminarebis,<br />

konferenciebis, kongresebis, simpoziumebis<br />

mowyoba. aseve aucilebelia<br />

paTanatomiuri ganxilvebisa<br />

da konsiliumebis Catareba.<br />

mniSvnelovania saxelmwifos<br />

daxmarebac ucxoeTSi eqimebis gadamzadebis<br />

proeqtebTan dakavSirebiT.<br />

aucilebelia eqimebis waxaliseba,<br />

maTi Sromis, unarebis, ganaTlebis,<br />

pasuxismgeblobis, kvalifikaciisa<br />

da profesionalizmis<br />

mixedviT.<br />

savaldebulo postdiplomuri<br />

ganaTlebis pirobebSi eqims ufro<br />

meti motivacia eqneba, monawileoba<br />

miiRos sxvadasxva saganmanaTleblo<br />

RonisZiebaSi, gaecnos diagnostikisa<br />

da mkurnalobis axal me-<br />

Todebs da gamoiyenos praqtikaSi.<br />

_ qalbatono manana, kiTxvebi<br />

arsebobs C hepatitis progra-<br />

N5 (266) 19.02-25.02.2019 w.<br />

masTan dakavSirebiTac, anu sa-<br />

zogadoebis nawili miiCnevs, rom<br />

am programis farglebSi prepa-<br />

ratis gamocda xdeba da amaSic<br />

fuli keTdeba. amaze ra informa-<br />

cia gaqvT da, saerTod, C hepati-<br />

tis es programa msoflioSi apro-<br />

birebulia?<br />

_ C hepatitis programa srulad<br />

dafinansebuli da mxardaWerilia<br />

amerikis SeerTebuli Statebis<br />

mTavrobis mier da aseve amerikuli<br />

kompania „gileardis” mier.<br />

qarTuli mxaris valdebulebaa pacientebis<br />

moZieba da programaSi<br />

CarTva, rac samwuxarod, saTanadod<br />

ver sruldeba.<br />

2015 wels jandacvis saministros<br />

mier Catarebuli kvlevis<br />

mixedviT, qveyanaSi C hepatitiT<br />

inficirebuli pirebis raodenoba<br />

150 000-mde aRwevda. C hepatitis<br />

eliminaciis misaRwevad saWiro<br />

iyo, 120 000 adamians emkurnala.<br />

mkurnaloba mxolod 50 000-ma pacientma<br />

Caitara.<br />

programis mixedviT, 2020 wlamde<br />

saxelmwifom unda uzrunvelyos<br />

kidev 70 000 adamianis mkurnaloba.<br />

faqtia, rom saqarTvelos valdebulebas<br />

mxare ver Seasrulebs.<br />

TviTon programa Zalian sasargebloa<br />

_ mravali adamiani ganikurneba,<br />

magram samwuxaroa, rom pacientebis<br />

moZieba programaSi Casar-<br />

Tavad aqtiurad ar moxda. am mimarTulebiT<br />

ar iyo saTanado sainformacio<br />

kampania da propaganda,<br />

cudad imuSava pirveladma jandacvam,<br />

romelsac C hepatitiT<br />

daavadebulebi unda gamoevlina.<br />

aseve diagnostikis nawilSi, sadac<br />

pacients unda gadaexada, iyo<br />

finansuri barieri (xelmisawvdomobis<br />

problema), ramac, garkveulwilad,<br />

daavadebulTa gamovlenis<br />

procesi Seaferxa.<br />

C hepatitis programuli indikatorebi,<br />

razec jandacvis saministroa<br />

pasuxismgebeli, ver sruldeba<br />

da Tanxebic auTvisebeli rCeba.<br />

magaliTad, wina wels, vadis gasvlis<br />

gamo, 2000 samkurnalo doza<br />

ganadgurda. erTi samkurnalo<br />

dozis Rirebuleba, daaxloebiT,<br />

80 000 amerikuli dolaria, anu<br />

zarali kolosaluria. am sakiTxze<br />

gamoZiebac dawyebulia.<br />

_ gamoZieba, SeiZleba, dawyebu-<br />

lia, magram mTavaria, obieqturi<br />

Sedegi daidos... sainteresoa<br />

gaerTianebuli opoziciisa da,<br />

kerZod, „nacionaluri moZraobis”<br />

xedva _ rogori unda iyos qarTu-<br />

li jandacvis sistema?<br />

_ me, sergo CixlaZem da profesionalTa<br />

gundma SevimuSaveT qar-<br />

Tuli jandacvis sistemis reformirebisa<br />

da ganviTarebis koncefcia,<br />

romelic warmoadgens gaer-<br />

Tianebuli opoziciis dokuments.<br />

Tu xelisufleba Cvens xedvebs gaiziarebs,<br />

mivesalmebiT da davexmarebiT<br />

kidec.<br />

Tu arada, maSin TviTon ganvaxorcielebT<br />

xelisuflebaSi mosvlisTanve.<br />

saqarTveloSi sayovelTao jandacvis<br />

programaSi saxelmwifo<br />

erTi gadamxdeli da monopolistia,<br />

rac xarjebis permanentuli<br />

zrdis mTavari mizezia. Tanamedrove<br />

msofliom jandacvaze danaxarjebis<br />

Sekavebis erT-erT mniSvnelovan<br />

meqanizmad jandacvis dafinansebis<br />

konkurentuli sistema<br />

aRiara, romelic jandacvis saxelmwifo<br />

programis marTvaSi mravali<br />

gadamxdelis monawileobas<br />

gulisxmobs, rac maT Soris konkurencias<br />

qmnis.<br />

saxelmwifo ki, Tavis mxriv,<br />

konkurencias aregulirebs. konkurentuli<br />

modelis SemoRebis<br />

umTavresi mizania: jandacvis xarjebis<br />

zrdis Sekaveba; saxelmwifo<br />

jandacvis programebis efeqtiani<br />

marTva; samedicino momsaxurebis<br />

xarisxis amaRleba.<br />

rac Seexeba konkurentuli modelis<br />

upiratesobebs, esenia: utilizaciis<br />

menejmenti; faswarmoqmnaze<br />

dadebiTi gavlena; sadazRvevo<br />

kompaniebisa da samedicino<br />

organizaciebis mesakuTreobis<br />

mravalferovneba da arCevis ufleba;<br />

sabaziso pakets zeviT servisebze<br />

konkurencia.<br />

jandacvaze danaxarjebis Sekavebis<br />

meore mniSvnelovani faqtori<br />

pirveladi jandacvis gamarTuli<br />

muSaobaa. saerTod, pirveladi jandacva<br />

is safuZvelia, romelzedac<br />

jandacvis sistemis yvela sxva<br />

dargi Sendeba.<br />

Cveni mizania, realurad da swrafad<br />

daviwyoT qmediTi nabijebis<br />

gadadgma am dargis reformirebisTvis,<br />

rac daavadebebis prevenciis<br />

an adreul etapze gamovlenis<br />

saSualebas mogvcems. saboloo<br />

jamSi, letalobisa da avadobis<br />

(gul-sisxlZarRvTa, onkologiuri,<br />

infeqciuri da sxv.) maCvenebeli<br />

moiklebs.<br />

daavadebebis axali kerebis gamovlenis,<br />

vaqcinaciisa da samkurnalo<br />

programebSi beneficiarTa mo-<br />

Zieba-CarTvis maCveneblebis gasaumjobeseblad<br />

aucilebelia sazogadoebrivi<br />

jandacvis regionuli<br />

centrebis gaZliereba, dafinansebis<br />

sqemis gadaxedva da programuli<br />

prioritetebis sworad<br />

gadanawileba.<br />

saqarTvelos jandacvis erTerTi<br />

mniSvnelovani gamowveva<br />

wamlebis xelmisawvdomoba, xarisxi<br />

da fasebia, rac mZime finansur<br />

tvirTad awveba mosaxleobas. Cven<br />

gvaqvs ramdenime konkretuli ini-<br />

ciativa, magaliTad, rogoricaa<br />

wamlebis mikvlevadobis (e-CTD)<br />

savaldebulo registraciisa da<br />

wamlebis mikvlevadobis (Traceability)<br />

inovaciuri sistemis danergva, rac<br />

saSualebas iZleva, moxdes wamlebis<br />

identifikatorisa da sasaqonlo<br />

tranzaqciebis erT bazaSi Tavmoyra<br />

da informaciis damuSaveba.<br />

es iniciativebi gaamartivebs qveyanaSi<br />

axali medikamentis Semosvlisa<br />

da Seswavlis process, gaaumjobesebs<br />

wamlis Semowmebisa da<br />

xarisxis kontrols, Seamcirebs biurokratiasa<br />

da administrirebis<br />

xarjebs.<br />

es instrumenti aseve mniSvnelovani<br />

iqneba qarTul bazarze<br />

aralegaluri wamlebis brunvis<br />

aRmosafxvreladac.<br />

Cveni gundi Seiswavlis farmacevtul<br />

bazarze arsebul oligopoliebs,<br />

vertikalur monopoliebsa<br />

da farTe konsensusiTa da<br />

mtkicebulebebze dayrdnobiT<br />

xels Seuwyobs konkurentuli da<br />

samarTliani sabazo garemos Seqmnas.<br />

Tanamedrove sainformacio-sakomunikacio<br />

teqnologiebis gamoyeneba<br />

jandacvis sistemaSi iqneba<br />

Cveni gundis erT-erTi prioriteti.<br />

warmatebuli eleqtronuli<br />

jandacva _ e. w. e-Health integrirebuli<br />

iqneba jandacvis yvela mimarTulebaSi.<br />

moxdeba Sesabamisi<br />

normatiuli bazis mowesrigeba da<br />

saWiro programuli platformebis,<br />

servisebisa da bazebis daxvewaganviTareba.<br />

mniSvnelovania, amaRldes ndoba<br />

mosaxleobaSi jandacvis sistemisa<br />

da samedicino personalis<br />

mimarT, rasac xels Seuwyobs samedicino<br />

momsaxurebis xarisxis gaumjobeseba,<br />

samedicino personalis<br />

kvalifikaciis amaRleba, uwyveti<br />

samedicino ganaTlebis standartebis<br />

danergva da arsebul samedicino<br />

servisebsa da programebze<br />

mosaxleobis ukeTesi informirebuloba.<br />

Cven gansakuTrebul yuradRebas<br />

davuTmobT jandacvis sfero-<br />

Si statistikis mowesrigebas da<br />

mtkicebulebebze dafuZnebuli<br />

gadawyvetilebebis miRebas. yvela<br />

Cveni reforma da axali programa<br />

Tu proeqti gamyarebuli iqneba Sesabamisi<br />

kvlevebiT, sando statistikiTa<br />

da gamWvirvale kalkulaciT.<br />

_ ise, yovelive zemoTqmulidan<br />

gamomdinare, SeiZleba, sergeenko<br />

warmatebul ministrad CaiTvalos?<br />

ra aris mizezi, rom 7 we-<br />

lia, Tanamdeboas inarCunebs?<br />

_ dRes, rodesac vsaubrobT<br />

amden gadauWrel problemaze,<br />

samedicino momsaxurebis xarisxi,<br />

programebis araxarjTefeqtianoba,<br />

wamlebis xarisxi da fasebi, jandacvis<br />

gauaresebuli monacemebi<br />

mTeli rigi mimarTulebebiT, davalianebebi<br />

samedicino klinikebisadmi<br />

da personalisadmi, pirveladi<br />

jandacvis katastrofuli Cavardnebi<br />

da sxva, rac unda simpaTiiT<br />

viyo ganwyobili misi pirovnebisadmi,<br />

sergeenkos karg ministrad<br />

ver vaRiareb, vinaidan arc kargi<br />

menejeria da arc jandacvis sistemis<br />

ganviTarebis xedva aqvs.<br />

sergeenko, romelic 7 welia,<br />

ucvleli ministria, iseve rogorc<br />

wulukiani an sxva, romelmac verafriT<br />

gamoiCina Tavi, mxolod<br />

oligarqis keTilganwyobiT inar-<br />

Cunebs Tanamdebobas.<br />

25

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!