25.04.2019 Views

ud#31 (25744)

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

№ 31 (<strong>25744</strong>)<br />

22 2019-тӥ ар 25-тӥ оштолэзь<br />

www.udmdunne.ru<br />

d<br />

ӞУДОН<br />

«Компенсация»<br />

ШӦКЫЧ УРОМ<br />

Кылэмды вань, дыр,<br />

одӥг гуэ снаряд кык<br />

пол уг усьы шуыса.<br />

Нош юромо малпаса<br />

пӧяськисьёс (мошенникъёс)<br />

таӵе веранэз<br />

тодазы уг возё, соос<br />

оскись адямиосты<br />

эшшо но эшшо эрекчало.<br />

Дэбес ёросысь 45 аресъем<br />

нылкышнолы тодмотэм воргорон<br />

жингыртӥз, ассэ полициын<br />

ужась шуиз. Пиосмурт<br />

ивортӥз: урод ӟечлыкен басьям<br />

эмъюм понна нылкышнолы,<br />

пе, 8 миллион компенсация<br />

тырозы. Та коньдонэз<br />

басьтон вылысь страховка<br />

кулэ, сое воргорон ачиз лэсьтыны<br />

дась. Озьы тодмотэм<br />

муртлы кышномурт Интернет<br />

пыр 114 сюрс манет келяз.<br />

Нош аксым пӧяськисьлэн<br />

таин кӧтыз ӧз тыры - кышномуртлэсь<br />

эшшо 114 сюрссэ<br />

«портыны» выриз. Ярам, таяз<br />

учыре нылкышнолэн йыраз<br />

ӟеч малпан сайказ - полицие<br />

вазиськиз.<br />

Та выллем ик учыр тупаз<br />

Кизнер ёросын но. 42 аресъем<br />

воргоронлы 580 сюрс манет<br />

компенсация сӥзизы. Со понна<br />

нырысь ик выт тырыны кулэ,<br />

пе. Озьы Интернет пыр воргорон<br />

20 сюрс манетсэ келяз.<br />

Нош компенсация нокызьы уг<br />

вуы. Сюлмыз шуген ини пиосмурт<br />

полицие вазиськиз. Татын<br />

тодӥз: таӵе учыре со огназ<br />

шедьымтэ.<br />

Азьвылгес Глазовысь<br />

нылкышнолы но та выллем<br />

ик «компенсация» сӥзизы. 65<br />

«ЕРПЕЧКАОС» КОНКУРС<br />

Шырчик сямен кырӟало!<br />

Гажано лыдӟисьёсмы!<br />

Тодады вайытӥськом:<br />

азьланьтӥське «Ерпечкаос»<br />

конкурс.<br />

Возьмаськомы нылпиосын<br />

тунсыко туспуктэмъёстэс.<br />

Усто луоз, бордаз 4<br />

чуръем кылбур ке гожтӥды<br />

на. Ивортэ нимтулдэс но кытысь<br />

луэмдэс.<br />

Гожтэтъёстэс витиськом<br />

1-тӥ июнёзь, йылпумъянъёс<br />

лэсьтомы инвожо толэзьлэн<br />

нырысетӥ арняяз. Фотоостэс<br />

ыстыны быгатӥськоды<br />

udmdunne@yandex.ru<br />

адресъя яке «Удмурт дуннелэн»<br />

соцвотэсъёсысь<br />

бамъёсаз.<br />

Усто ужъёсты пусъёмы<br />

кузьымъёсын!<br />

Суредаз Леонид ПРОЗОРОВ. «Удмурт дунне» газетлэн архивысьтыз<br />

Туспуктӥз Галина СЕМЁНОВА<br />

аресъем кенаклы жингыръясь<br />

ассэ Москваысь судын<br />

ужась шуыса вераз. 214 сюрс<br />

манет компенсация сӥземез<br />

бере выль тодмоез сое шоркаре<br />

лыктыны куриз. Кышномурт<br />

сюрес вылэ шуакдуак<br />

потыны уг быгаты ук.<br />

Соку воргорон ваньзэ ужъёсты<br />

ачим лэсьто шуиз, со<br />

понна, пе, 9 сюрс 500 манет<br />

гинэ банкысь картаяз келяно.<br />

Нылкышно таӵе «юрттэтлы»<br />

тау кариз, коньдонзэ<br />

келяз. Пӧечи воргорон<br />

эшшо но эшшо жингыръяз<br />

на, выльысь коньдон курыса.<br />

Оглом Глазовысь кенак<br />

солы толэзь ӵоже 71 сюрс<br />

манетсэ ыстӥз, нош «компенсацилэн»<br />

зыныз но ӧз<br />

вуы. Бӧрысь выль тодмоез<br />

телефонзэ но ӧз ни куты.<br />

- Петя, вай 114 сюрс манеттэ. Со<br />

понна мыным 8 миллион компенсация<br />

сётозы...<br />

Соку гинэ кышномурт полицейскойёслы<br />

сюлэмшугзэ<br />

вераз.<br />

Вань та учыръёсъя полициын<br />

ужасьёс Уголовной кодексысь<br />

159-тӥ статьяя (юри<br />

малпаса пӧяськон) ужъёс<br />

ӝутӥзы. Секыт вераны, макем<br />

ӝог шедьтозы та алдаськисьёслэсь<br />

пытьызэс. Ӵемысь<br />

таӵе йыртэмасьёс Россилэн<br />

мукет сэрегъёсаз уло, куддыръя<br />

колониосын пуко.<br />

Удмуртиысь МВД-лэн<br />

пресс-службаез туж куре<br />

адямиосты сак кариськыны.<br />

Кыӵе ке коньдон сӥзьыса,<br />

выт, страховка яке мукет<br />

тыриськон куро ке, тодэлэ:<br />

тӥледыз пӧяны выро.<br />

Саша Семёнов, Ижкар.<br />

Вуизы ни шырчикъёс,<br />

Туж зол кырӟало соос.<br />

Мон но озьы быгато,<br />

Ымме та-а-а-быдӟа<br />

усьто.<br />

ЮМОК<br />

Культурной кен<br />

ШУЛДЫР ОНИСЬ<br />

Петырмы кышно пыртӥз. Ма, коть юа вал: «Анай, кыӵе<br />

кен тыныд кулэ?» Ужась, конешно, шуысал мон. Турнанымажсаськыны,<br />

уриськыны-мерттӥськыны, керттӥськынывуриськыны,<br />

пӧраськыны-пыжиськыны, утялскыны-мисьтаськыны<br />

мед быгатоз. Нош Петырмы клубын ужась Дианалы<br />

синмаськем. Диана, пе, фортепианоен шудэ, баянэз<br />

но аккордеонэз кыска, туж чебер кырӟа.<br />

- Уг, сыӵе кенэз кураны мон пыдме но уг лёгы, - шуисько.<br />

- Эн сюлмаськы, туала вакытэ ми сыӵе сямъёсты ум ни<br />

чаклаське. Семья кылдытон понна кӧня ке дыр ӵоже валче<br />

улоно, сотэк уд вала, тупалом-а ог-огмылы, ум-а, - визьмаз<br />

монэ пие.<br />

Табере тазьы «временно» Петырен Диана кыкетӥ арзэ<br />

уло. Аслыз нимын вазиськисько ке но, ас поннам солы «пианистка»<br />

ним сётӥ. Кен нергемы туж востэм, дото культурной:<br />

тани мыным но «тӥ» шуыса вазе.<br />

- Онись апай, тӥледлы шыд ӝутом-а? Нянь шором-а? -<br />

юа.<br />

Ма, кызьы юатэк уд вала: ужаса пырись муртлы ваньмыз<br />

ӝӧк вылын пуктэмын ни медло. Та Дианамы, плита<br />

котырын сяна, гуртын мукет уж ӧвӧл кожа кадь. Туэ толалтэ<br />

ӟырт кезьыт вал - корка ву вайись гумы но кынмиз. Дианалы<br />

ведраен карнан сётӥ - колонкае мын, шуисько. Шорам<br />

жӧл-жӧл учкиз но кылтыр-колтыр пичи сюрес кузя колонкае<br />

вамыштӥз. Ма, табере мыным тунсыко ни, кызьы та<br />

«пианисткамы» карнанзэ ӝутоз. Номыр ӧвӧл кадь, ведраосын<br />

кыштыр-кыштыр капка доры вамыштӥз. Корказе ӧсэз<br />

усьтыны бызи. Нош «пианисткае» азбар вамен лапас улэ<br />

мынӥз. Кӧня ке улыса, берыктӥськиз но нош корказь пала<br />

вуиз.<br />

- Диана, тон йыромид-а? - юасько.<br />

- Ой, марым, малпаськонэ усиськем, - шуэ кен нерге.<br />

Мукет дыръя нуназеяны бертэм Дианаез парсьёслы сиён<br />

поттыны косӥ. Тынад гинэ кӧтыд уг сюма, нурскетӥсьёслэн<br />

но сиемзы потэ, шуисько. Диана ноку «уг» уг вера, котьку<br />

«я» шуэ. Таяз радэ но «пианисткае» кылзӥськиз. Мон сямен<br />

со кисален ведраосты кияз быдэн кутыны ӧз малпа. Бадӟым<br />

вышкые суралтэм парсь сиёнэз со дурыен омыръяз кык<br />

чебер пластмасс ведраосы. Собере кыштыр гинэ коргид<br />

пала вамыштӥз. Гид ӧс вӧзы пуктэм, куасьмем кыед ныдо<br />

лопатаез но ӧз куты - нош парсьёсы мукет кивалтослэсь уг<br />

кышкало.<br />

Сиён зынэз шӧдыса, нурскетӥсьёсы юр! потто ни, ӧсэз<br />

донгало. Ӵапак татын шоразы кеськоно: «Лежать! Ымдэс<br />

ворсалэ, ато ӵуказе ик сӥль каро!» Со интые культурной<br />

кенэ гидэ ӧсэз усьтӥз, парсьёс доры вамыштӥз но, чир!<br />

кесяськемез кылӥськиз. Ма, валамон, пыд йылысьтыз<br />

погыртӥллям, ведраосты бекыртӥллям.<br />

- Уськытӥзы! - бӧрдэ «пианисткае».<br />

Нош Петыреным куспазы дотово ӟеч уло. Ма, ярам<br />

ни, дыр, пиме коть сютэм уз возьы, малпасько - Дианамы<br />

пӧраськыны ке но йӧндыре. Сиён тыремез бере Петыр вӧзы<br />

пуксьыса, востэм писэйпи кадь шораз учкыса пуке.<br />

Соку эшшо одӥг эскерон малпай на кен луонэлы. Уже<br />

мынон азяз Диана закодэ кожиз. А мон сое отчы ӵогай - потыны<br />

медаз быгаты шуыса, ӧссэ лопата ныдын пыкъяй.<br />

«Пианистка» ӧссэ донгиз - потыны уг быгаты. Маке выризвыриз<br />

- пайдаез ӧвӧл.<br />

- Юрттэ! Мон уже бере кылисько, - кесяське Диана.<br />

Черекъя, малпасько, мон но тон сяна, дорын нокин ӧвӧл<br />

ни.<br />

- Усьтэ, мыным кошконо ни, - нош кесяське «пианисткае».<br />

Ог ӝыны час закодын пукемез бере йыраз шуккиз ик:<br />

- Мама, усьты, пожалуйста, мон кынми ни, - шуэ.<br />

Со дырысен сюлэмы нясь-нясь луиз. Иське, мурт уг<br />

кары монэ. Табере матысь дыре кен кураны мыном,<br />

шол!<br />

СЕРЕМПЫР<br />

<br />

Педось апай кензэ тышкаське:<br />

- Вань посудаед кыжмемын, сьӧд табадэ мырдэм<br />

сузяны быгатӥ.<br />

- Тау тыршемед понна, только со тефлонлэсь<br />

вал...<br />

<br />

Анайзы, кенэзлы жингыртыса, юалляське:<br />

- Пие кыӵе улэ ни?<br />

- Ужысь уллязы, сие но юэ, монэн керетэ...<br />

- Ярам, Инмарлы тау, медаз гинэ висьы.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!