plan

DOĞU MARMARA BÖLGE PLANI 2010-2013
TR42 DOĞU MARMARA BÖLGE PLANI 2010-2013
5. FİNANSMAN
TR42 Düzey 2 Bölge Planı’nın kurgusunun üzerine oturduğu en önemli kaynak
bölgede yaratılan katma değerdir. 2006 yılı verilerine göre, TR42 Düzey 2 Bölgesi’nde
yaratılan toplam katma değer yaklaşık 40 milyar TL’dir (TUİK). Bölgede, tarım sektörü
3 milyar TL, sanayi sektörü 16 milyar TL, hizmetler sektörü 21 milyar TL’lik katma değere
sahiptir.
Bölge Planı’nın finansmanının sağlanması konusu dolaylı ve doğrudan finansman
şeklinde ikiye ayrılabilir. Dolaylı finansman Bölge Planı’nın yürürlükte olacağı süre içerisinde
kamu ve özel sektör tarafından bölgede önceki yıllarda gerçekleşmiş bütçeler referans
alınarak gerçekleşmesi beklenen finansman şekli; doğrudan finansman ise Bölge
Planı’nda belirlenen öncelik alanlarına yine plan vizyonu çerçevesinde oluşturulacak
programlama ile verilecek olan mali ve teknik desteklerden oluşan finansman şeklidir.
Bölge Planı dolaylı finansman kaynaklarından biri olarak nitelendirilen kamu yatırımları,
bölgede sürdürülebilir kalkınmayı sağlayan altyapıyı oluşturma niteliği taşımaktadır.
Son 10 yılın kamu yatırım programları (DPT) göz önüne alındığında, bölge illeri
yıllık ortalama kamu yatırımı toplam miktarı yaklaşık 600 milyon TL seviyesindedir. Bölge
Planı dönemini kapsayan 2010-2013 yılları arasında, bölgede toplam 2,4 milyar
TL’lik kamu yatırımı gerçekleşmesi öngörülmektedir.
Özel sektör yatırımları, bir diğer dolaylı finansman kaynağı olarak değerlendirilmiştir.
Özel sektör yatırımlarının hesaplanması için bir projeksiyon yapmak gerekirse;
Türkiye’de “Harcamalar Yöntemi ile Gayri Safi Yurtiçi Hasıla” hesaplanmasında, 2009 yılı
için Gayri Safi Sabit Sermaye oluşumu içerisinde kamu sektörü ve özel sektör payları
sırasıyla, %19 ve %81’dir (TUİK). Bu çerçevede, özel sektör yatırımlarının kamu yatırımlarının
4 katı büyüklüğünde olduğu düşünüldüğünde; özel sektörün finansman kaynağı
olarak önemi ve kamu yatırımları ile olan bağıntısı daha net anlaşılmaktadır. Bu oranlardan hareketle, 2010
-2013 yılları arasında bölgede toplam 10 milyar TL’lik özel sektör yatırımı gerçekleşmesi beklenmektedir.
Kamu ve özel sektör yatırımlarına ek olarak, T.C. Doğu Marmara Kalkınma Ajansı, Bölge Planı’nda
öngörülen amaç ve hedeflere ulaşmak adına, mali destek teklif çağrısı programları yürütecektir. Kalkınma
ajansı mali destek araçları Bölge Planı’nda öngörülen strateji ve önceliklerin hayata geçirilmesinde en
önemli doğrudan finansman kaynaklarıdır. 2010-2013 yılları arasında planda yer verilen öncelik alanlarında,
tahakkuk eden Ajans gelirlerinin tahsilâtının tümünün gerçekleşmesi durumunda Kocaeli, Sakarya, Düzce,
Bolu, Yalova illerinden oluşan TR42 Düzey 2 Bölgesi ekonomisine toplamda 200 milyon TL’lik mali kaynak
aktarılması öngörülmektedir.
Bölge Planı finansmanında önemli olan nokta sadece doğrudan yatırım kaynaklarının değil, aynı zamanda
dolaylı finansman kaynaklarının da Bölge Planı ana senaryosu ve vizyonu doğrultusunda gerçekleşmesini
sağlayabilmektir. Söz konusu gerçekleşme, ancak planın bölgedeki tüm paydaşlar ile kamu ve özel
sektör yatırımcıları tarafından bölgenin en üst düzey planı olarak benimsenmesi ve tüm bu kurumların faaliyetlerinin
bu doğrultuda şekillendirilmesi ile mümkün kılınabilir.
198