plan

BÖLGEYİ ANLAMAK
T.C..DOĞU MARMARA KALKINMA AJANSI
Kocaeli, Sakarya, Bolu, Düzce ve Yalova illerini kapsayan TR42 Düzey 2 Bölgesi, Batı ile Doğu'yu
birbirine bağlayan stratejik konumu, Türkiye'nin ekonomi merkezi İstanbul ve idari merkezi Ankara
ile güçlü ulaşım bağlantıları ve Karadeniz ile Marmara Denizi üzerinden dünyaya açılan kapıları ile
uluslararası sanayi üssü konumundadır. Bu konumunu; planlı sanayi yapılanması, nitelikli işgücü potansiyeli,
bilimsel kurumlar ile sanayi arası işbirliği altyapısı ve Ar-Ge gücü ile sağlamlaştırmaktadır.
3.193.210 kişilik bir nüfusun yerleşik olduğu TR42 Düzey 2 Bölgesi, Türkiye Düzey 2 bölgeleri
arasında Türkiye ortalamasının yaklaşık iki katı ile kişi başına düşen gayrisafi yurtiçi hâsılada 1. sırada,
kişi başına düşen gayrisafi katma değerde ise Düzey 2 bölgeleri arasında İstanbul’dan sonra 2. sırada
yer almaktadır. 2004 yılında Türkiye ortalamasında kişi başına düşen gayrisafi katma değer 5.102 dolar
iken bölgede 7.207 dolar, 2006 yılında ise Türkiye ortalamasında kişi başına düşen gayrisafi katma
değer 6.684 dolar iken bölgede 9.622 dolar olarak tespit edilmiştir.
TR42 Düzey 2 Bölgesi, 2008 yılı ulusal ihracatında 11.396.064.000 dolar ile %8,6’lık, ülke dış
ticaret hacminde ise 38.774.748.000 dolar ile %11,6’lık bir paya sahiptir. Aralık 2009 verilerine göre
Türkiye’de tahsil edilen vergi gelirlerinin 24.340.788.000 TL’ye karşılık gelen %14’ü TR42 Düzey 2 Bölgesi’nden
tahsil edilmektedir. Bölgede, Türkiye’nin iki yüksek teknoloji üniversitesinden biri olmak
üzere toplam 6 üniversitenin, ülke genelindeki toplam 37 Teknoparktan 5’inin ve ayrıca 2 teknoloji
merkezinin bulunması bölgenin yenilikçi kimliğini yansıtmaktadır.
Bölgenin verimli topraklarının ve kırsal örgütlülük yapısından temel alan bilinçli tarım uygulamalarının
bir sonucu olarak bölgede kaliteli tarımsal üretim yapılmakta ve kaliteli hayvansal ürün yetiştirilmektedir.
Bununla birlikte bölgenin doğal değerlerine dayalı turizm potansiyeli de yüksektir.
Tarımsal işletmelerin bitkisel üretimden, hayvansal üretim, ormancılık ve su ürünleri yetiştiriciliğine
kadar çeşitlenmesi bölgenin tarımsal ekonomi açısından cazibesini arttırmaktadır.
Bölgede turizm sektörüne yönelik olarak da çevredeki anakentler kaynaklı yoğun bir günübirlik
turizm potansiyeli ön plana çıkmaktadır. Bunun yanında geleneksel turizm dışında fuar ve kongre,
spor, kış, sağlık ve termal, doğa, ekoturizm, kırsal, yayla, botanik ve kuş gözlemciliği, golf, su altı dalış,
kültür ve tarih, geleneksel el sanatları, macera ve gastronomi gibi pek çok alternatif turizm türüne
yönelik altyapı bulunmaktadır.
Türkiye elektrik enerjisi üretiminin %9'unun üretildiği bölge, yenilenebilir enerji kapasitesi ile
doğa dostu enerji yönünden de kayda değer bir potansiyele sahiptir. Ayrıca çevresel anlamda, sanayi
yoğunluğu yüksek olan bölgede, işletmelerin çevresel konulara karşı hassas yaklaşımının artıyor olması
önemli bir gelişmedir.
Mevcut ekonomik faaliyetlerin bir sonucu olarak bölgede çevresel problemler bulunmaktadır.
Bölgedeki bazı alanlarda yoğun sanayi faaliyetlerinden kaynaklanan çevresel problemler gündelik yaşam
üzerinde doğrudan etkilere sahiptir. Ayrıca büyük sanayi kuruluşlarının varlığı olası bir afet durumunda
risk unsuru olmaktadır. Diğer yandan, bölgenin neredeyse tamamının birinci derece deprem
kuşağında ve aktif faylar üzerinde yer alması da bölge için bir diğer risk faktörüdür.
9