19.12.2012 Views

Plani Mesimor MATEMATIKA 4

Plani Mesimor MATEMATIKA 4

Plani Mesimor MATEMATIKA 4

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

matematika<br />

4<br />

51<br />

LIBRI I MËSUESIT


<strong>MATEMATIKA</strong> 4<br />

PËRMBAJTJA<br />

I. Objektivat e MASH sipas linjave dhe nënlinjave<br />

II. Përmbajtja e lëndës sipas temave të tekstit të nxënësit<br />

III. Modele të ditarëve për këto tema mësimi:<br />

I. Objektivat sipas linjave e nënlinjave<br />

Objektivat themelore të janë programit të matematikës për<br />

klasën e dytë të arsimit të detyruar, janë përcaktuar sipas<br />

linjave apo nënlinjave të caktuara nga MASH. Ato përmbajnë<br />

edhe konceptet dhe aftësitë bazë që do Të fitojnë nxënësit<br />

hap pas hapi.<br />

�� Objektivat për linjën “Kuptimi i numrit”<br />

Pas mësimit të këtyre grup temave nxënësit do të jenë të<br />

aftë:<br />

Të përdorin, të lexojnë, të shkruajnë e të numërojnë numra<br />

natyrorë deri 1000000 duke kuptuar lidhjen e vendit të çdo<br />

shifre me vlerën e saj.<br />

Të përdorin kuptimin e numrit natyror për të krahasuar dhe<br />

renditur numrat deri në 1 000 000.<br />

Të rrumbullakosin numra natyrorë (me jo më shumë se pesë<br />

shifra) në dhjetëshe, qindëshe e mijëshe të plota.<br />

Të përdorin kuptimin e thyesës si pjesë të të tërës apo të<br />

një numri në situata konkrete.<br />

Të krahasojnë thyesa (më të vogla, më të mëdha ose baras<br />

me…) me emërues të njëjtë duke përdorur interpretime konkrete.<br />

Të shkruajnë thyesa të barabarta duke përdorur interpretimet<br />

konkrete.<br />

Të lexojnë, të shkruajnë e të përdorin numrat me shenjë në<br />

situate konkrete.<br />

52


Të mbledhin me shkrim duke zbatuar algoritmin, numra<br />

natyrorë me shumë deri në 1 000 000.<br />

Të zbresin me shkrim, duke zbatuar algoritmin, dy numra<br />

natyrorë deri në 1000000.<br />

Të mbledhin e të zbresin me mend numra me dhjetëshe e<br />

qindëshe të plota (raste të thjeshta), me shumë deri në 1 000.<br />

Të shumëzojnë me shkrim, në shtyllë, një numër natyror dy<br />

– tre shifror me një numër natyror dyshifror.<br />

Të pjesëtojnë me shkrim, me algoritëm, një numër natyror<br />

(me jo më shumë se katër shifra) me një numër natyror<br />

njëshifror (me ose pa mbetje).<br />

Të gjejnë mesataren aritmetike të dy numrave.<br />

Të shumëzojnë e të pjesëtojnë me mend (pa mbetje) numra<br />

natyrorë prodhimi i të cilëve nuk e kalon vlerën 10 x 10.<br />

Të shumëzojnë numra me dhjetëshe e qindëshe të plota<br />

duke shfrytëzuar algoritmin e shumëzimit të një numri njëshifror<br />

me një numër dyshifror dhe të një numri dyshifror me një<br />

numër dyshifror.<br />

Të mbledhin e të zbresin thyesa me emërues të njëjtë (edhe<br />

me emërues me dy shifra)<br />

Të zbatojnë mënyra të ndryshme njehsimi duke përdorur<br />

edhe vetitë e veprimeve.<br />

Të përdorin kuptimin e numrit, të veprimeve me numra dhe<br />

shprehitë përkatëse në situate problemore të jetës së<br />

përditshme ose të simuluara.<br />

�� Objektivat për linjën “ Matja dhe Kuptimi i matjes“<br />

Pas mësimit të këtyre grup temave ,nxënësit do të jenë të<br />

aftë:<br />

Të zgjedhë njësitë e përshtatshme jo standarde ose<br />

standarde të matjes si dhe mjetet e përshtatshme për të kryer<br />

53<br />

LIBRI I MËSUESIT


matje në situate konkrete të thjeshta.<br />

Të matin gjatësi edhe duke përdorur njësi standarde veç e<br />

veç ose të kombinuara.<br />

Të gjejnë masën e sendeve duke përdorur peshoren (ose<br />

nëpërmjet vizatimeve me peshore) duke përdorur si njësi<br />

standarde kilogramin, gramin, veç e veç ose të kombinuara.<br />

Të matin kohën duke përdorur njësitë : minutë, orë, ditë,<br />

muaj, vit.<br />

Të këmbejnë njësitë e matjes së gjatësisë , masës e kohës<br />

në situata konkrete.<br />

Të këmbejnë monedha e kartëmonedha.<br />

Të njehsojnë perimetrin e figurave të thjeshta gjeometrike<br />

(për katrorin e drejtkëndëshin edhe me formulë).<br />

Të njehsojnë me formulë sipërfaqen e katrorit e të<br />

drejtkëndëshit.<br />

Të matin vëllimin e trupave gjeometrikë (kub, kuboid, trupa<br />

që formohen nga bashkimi i kubeve të barabartë).<br />

Të zgjidhin problema me matje në situate nga jeta e<br />

përditshme.<br />

Të parashikojnë me përafërsi përfundimin e një veprimtarie<br />

matëse të thjeshtë.<br />

� Objektivat për linjën “ Gjeometria në plan dhe në hapësirë”<br />

Pas mësimit të këtyre grup temave ,nxënësit do të jenë të<br />

aftë:<br />

Të dallojnë e të emërtojnë figurat gjeometrike (katror,<br />

drejtkëndësh, trekëndësh. trapez, paralelogram, romb, rreth)<br />

dhe elementet e tyre.<br />

Të përshkruajnë (duke i parë) vetitë e figurave të thjeshta<br />

gjeometrike (katror, drejtkëndësh, trekëndësh. trapez,<br />

paralelogram, romb, rreth).<br />

<strong>MATEMATIKA</strong> 4<br />

54


Të dallojnë e të vizatojnë këndin e ngushtë, të drejtë, të<br />

gjerë, të shtrirë.<br />

Të dallojnë, të emërtojnë e të vizatojnë drejtëza paralele,<br />

drejtëza që priten, drejtëza pingule.<br />

Të dallojnë e të emërtojnë trupa gjeometrikë (kub, kuboid,<br />

cilindër, prizëm, piramidë, kon, sferë).<br />

Të përshkruajnë trupat gjeometrikë (të vizatuar ose me<br />

objekte konkrete) më të thjeshtë me anë të vetive të tyre (numri<br />

i brinjëve, faqeve, kulmeve).<br />

Të modelojnë trupa gjeometrikë (me plastelinë ose sipas<br />

hapjeve të gatshme)<br />

� Objektivat për linjën “Shndërrimet gjeometrike”<br />

Pas mësimit të këtyre grup temave ,nxënësit do të jenë të<br />

aftë:<br />

Të dallojnë figurat, gjeometrike ose jo, (të vizatuara) me<br />

drejtëz simetrie.<br />

Të vizatojnë drejtëzat e simetrisë të figurave të thjeshta<br />

gjeometrike ose jo.<br />

Të vizatojnë simetrikën e një figure gjeometrike ose jo, sipas<br />

një drejtëze, në rrjetin e katrorëve.<br />

Të zhvendosin paralelisht figura të thjeshta në rrjetin<br />

koordinativ.<br />

Të zmadhojnë e të zvogëlojnë figura të thjeshta në rrjetin<br />

koordinativ.<br />

� Objektivat për linjën “Algjebra dhe funksioni”<br />

Pas mësimit të këtyre grup temave ,nxënësit do të jenë të<br />

aftë:<br />

Të përdorin kutizën dhe shkronjën si vendmbajtëse të numrit<br />

natyror për të gjetur vlerën numerike të shprehjeve të thjeshta<br />

55<br />

LIBRI I MËSUESIT


dhe për të paraqitur vetitë e veprimeve.<br />

Të zgjidhin ekuacione (me vetëm një nga veprimet me numra<br />

natyrorë) me tentativë dhe duke përdorur kuptimin e veprimeve<br />

me numra.<br />

Të zgjidhin inekuacione të thjeshta (me vetëm një nga<br />

veprimet me numra) me tentativë.<br />

Të përdorin intuitivisht konceptin e funksionit duke<br />

plotësuar tabela e diagrama shigjetore (me numra natyrorë).<br />

Të zbulojnë ligjësi të thjeshta dhe të plotësojnë modele<br />

sipas një ligjësie.<br />

� Objektivat për linjën “Probabilitet dhe statistike”<br />

Pas mësimit të këtyre grup temave ,nxënësit do të jenë të<br />

aftë:<br />

Të interpretojë tabela apo diagrama të gatshme, me të<br />

dhëna nga jeta e tyre e përditshme.<br />

Të grumbullojnë të dhëna nëpërmjet anketave të thjeshta<br />

nga mjedisi i tyre i përbashkët dhe t’i paraqesin ato duke<br />

përdorur tabela e diagrama.<br />

Të përdorin kuptimin intuitiv të mundësisë në eksperimente<br />

të thjeshta (konkrete ose të imagjinuara).<br />

Objektivat e orës së mësimit<br />

Me objektiva kuptojmë të përcaktuarit e metodës së mësimdhënies,<br />

si dhe qëndrimin që do të mbajnë nxënësit për<br />

atë që kanë përfituar në orën e mësimit.<br />

Elementi i parë: Qëndrimi ndaj zbatimit të vendimit.<br />

Elementi i parë i objektivit të sjelljes është specifikimi i<br />

një foljeje që tregon se si po vepron nxënësi, çfarë po bën ai<br />

dhe çfarë është në gjendje të japë.<br />

Specifikimi i këtyre foljeve ka rëndësi të madhe , sepse pa<br />

<strong>MATEMATIKA</strong> 4<br />

56


specifikuar foljen dhe kundrinën e saj të drejtë, çdo veprim, i<br />

cilësdo natyre qoftë, do të ishte pa kuptim. Elementi i parë<br />

dhe më i rëndësishëm në çdo objektiv të zbatimit është zgjedhja<br />

e foljeve kalimtare dhe kundrinave të drejta. (objektivi i saj i<br />

drejtpërdrejtë)<br />

Disa folje të veprimit që përshkruajnë sjelljen e vëzhguar<br />

TREGO VENDOS NJË RREGULL<br />

RADHIT SAKTËSO<br />

CILËSO VENDOS NË TABELË<br />

VLERËSO KUJTO<br />

RIPRODHO SHPREH ME FJALË<br />

SPECIFIKO PËRZGJIDH<br />

SHTO ZBATO NJË RREGULL<br />

PLANIFIKO CAKTO VLERËN<br />

THUR NDANI NË DY PJESË TË BARABARTA<br />

LLOGARIT ETIKETO<br />

SHTO ZBATO NJË RREGULL<br />

PLANIFIKO CAKTO VLERËN<br />

THUR NDANI NË DY PJESË TË BARABARTA<br />

LLOGARIT ETIKETO<br />

REGJISTRO SHKRUAJ ME GERMA TË MËDHA<br />

HARTO RRETHO<br />

KLASIFIKO KOMBINO<br />

NDËRTO KORRIGJO<br />

NUMËRO PËRCAKTO<br />

PORTRETIZO PËRSHKRUAJ<br />

SKICO POZICIONO<br />

MANIPULO VLERËSO MBI BAZËN E FAKTEVE TË NJOHURA<br />

VENDOS GJEJ FAKTORËT<br />

IMAGJINO PLOTËSO<br />

GJEJ GRUPO<br />

57<br />

LIBRI I MËSUESIT


FORMULO KRYEJ<br />

PARAQIT NË FORMË GRAFIKE<br />

BASHKO GODIT<br />

MBAJ SHËNO<br />

DETAJO PËRZJE<br />

MBLIDH KOMBINO<br />

THUAJ PËRMENDËSH<br />

EMËRO MAT<br />

SHUMËZO VENDOS NË RREGULL<br />

SHTYP SKICO<br />

ZBRIT NËNVIZO<br />

PËRKTHE PALOS<br />

ZËVENDËSO SHKRUAJ<br />

HAP MBYLL NDAJ<br />

Elementi i dytë: përpunimi i kushteve<br />

Elementi i dytë plotëson një objektiv të zbatimit në kushtet<br />

në të cilat duhet të veprojë nxënësi, si:<br />

1. Materialet që mund të përdoren për të zbatuar detyrën,<br />

2. Si mund të zbatohen detyrat, për shembull, me mend,<br />

nga teksti, apo material të tjera plotësuese.<br />

3. Koha,<br />

4. Lokalizimi i vendit ku do të zbatohet objektivi (klasë, oborr,<br />

bibliotekë . . . .)<br />

Disa kushte në të cilat nxënësi duhet të realizojë zbatimin<br />

e objektivave.<br />

1. Nga memoria . . . . . . .<br />

2. Përdorimi i një harte . . . . . . .<br />

3. Material plotësuese të cilat përshkruajmë . . . . . . .<br />

4. Brenda një intervali kohor . . . . . . .<br />

5. Me një kompas, vizore, raportor . . . . . .<br />

6. Duke parë filmin . . . . . .<br />

<strong>MATEMATIKA</strong> 4<br />

58


II. Përmbajtja e lëndës sipas temave të tekstit të nxënësit<br />

LINJA I . NUMRI DHE VEPRIMET ME NUMRA (74 ORË)<br />

1.1. Numrat dhe historia e tyre<br />

1.2. Numrat me shumë shifra<br />

1.3. Numrat deri në 6 shifra<br />

1.4. Shkruaj e lexo numrat me shumë shifra<br />

1.5. Renditja e numrave<br />

1.6. Krahasimi i numrave me shumë shifra<br />

1.7. Krahasimi i numrave me shumë shifra. Ushtrime<br />

1.8. Rrumbullakimi i numrave 10 deri në 100.<br />

1.9. Rrumbullakimi i numrave deri në 1000<br />

1.10. Ushtrime<br />

1.11. Mbledhja e numrave<br />

1.12. Vetitë e mbledhjes<br />

1.13. Tabela e mbledhjes<br />

1.14. Ushtrime, problema<br />

1.15. Mbledhja e numrave me shumë deri në 10 000<br />

1.16. Mbledhja e numrave me shumë deri në 1000 000<br />

1.17. Punë e pavarur, mbledhja<br />

1.18. Zbritja e numrave<br />

1.19. Vetitë e zbritjes<br />

1.20. Ushtrime<br />

1.21. Zbritja e numrave deri në 10.000<br />

1.22. Zbritja e numrave deri në 1 000 000<br />

1.23. Problema me mbledhje dhe zbritje<br />

1.24. Punë e pavarur, mbledhja dhe zbritja<br />

1.25. Kuptimi i shumëzimit<br />

1.26. Shumëzimi si shumë me mbledhorë të barabartë<br />

1.27. Shumëzimi me mend<br />

1.28. Vetitë e shumëzimit<br />

1.29. Vetia e përdasimit të shumëzimit në lidhje me mbledhjen<br />

1.30. Vetia e përdasimit të shumëzimit në lidhje me zbritjen<br />

1.31. Shumëzimi me 10,100,1000<br />

1.32. Shumëzimi me 10,100,1000<br />

1.33. Punë e pavarur. Vetitë e shumëzimit<br />

59<br />

LIBRI I MËSUESIT


1.34. Shumëzimi në shtyllë<br />

1.35. Shumëzimi i numrave me dy shifra<br />

1.36. Shumëzimi i një numri treshifror me një numër me dy shifra<br />

1.37. Raste të veçanta shumëzimi.<br />

1.38. Shumëzojmë duke zbatuar vetitë<br />

1.39. Ushtrime. Mënyra të ndryshme shumëzimi<br />

1.40. Problema me shumëzim<br />

1.41. Pjesëtimi si veprim i kundërt i shumëzimit<br />

1.42. Pjesëtimi si zbritje e njëpasnjëshme<br />

1.43. Pjesëtimi me 10,100,1000<br />

1.44. Pjesëtimi me mbetje<br />

1.45. Vetitë e pjesëtimit<br />

1.46. Tabela e pjesëtimit<br />

1.47. Pjesëtimi në rresht<br />

1.48. Pjesëtimi në shtyllë<br />

1.49. Pjesëtimi i një numri dyshifror me një numër njëshifror<br />

1.50. Pjesëtimi i një numri treshifror me një numër njëshifror<br />

1.51. Pjesëtimi i një numri katërshifror me një numër njëshifror<br />

1.52. Raste të veçanta pjesëtimi<br />

1.53. Mesatarja aritmetike<br />

1.54. Ushtrime<br />

1.55. Problema, shtrimi dhe zgjidhja e tyre<br />

1.56. Problema me pjesëtim e shumëzim<br />

1.57. Problema me skemë<br />

1.58. Problema me skemë<br />

1.59. Punë e pavarur. Shumëzimet dhe pjesëtimet<br />

1.60. Ushtrime. Katër veprimet<br />

1.61. Kuptimi mbi thyesën<br />

1.62. Thyesat e plota<br />

1.63. Thyesat e barabarta<br />

1.64. Thyesat e barabarta. Ushtrime<br />

1.65. Thyesa që tregojnë numra natyror<br />

1.66. Krahasimi i thyesave<br />

1.67. Mbledhja dhe zbritja e thyesave<br />

1.68. Ushtrime me thyesa<br />

1.69. Pjesë të një numri<br />

1.70. Problema me thyesa<br />

1.71. Punë e pavarur<br />

1.72. Numrat me shenjë<br />

<strong>MATEMATIKA</strong> 4<br />

60


1.73. Ushtrime me numrat me shenjë<br />

1.74. Makina llogaritëse<br />

LINJA II. GJEOMETRIA (16 ORË)<br />

2.1. Drejtëzat, gjysmëdrejtëza, segmenti,<br />

2.2. Këndi. Matja e tij me raportor<br />

2.3. Figurat gjeometrike<br />

2.4. Trekëndëshat<br />

2.5. Katërkëndëshat dhe klasifikimi i tyre<br />

2.6. Rrethi<br />

2.7. Trupat gjeometrikë<br />

2.8. Kubi. kuboidi<br />

2.9. Prizmi. Piramida<br />

2.10. Cilindri. Koni. Sfera<br />

2.11. Modelimi i trupave gjeometrik<br />

2.12. Simetria. Drejtëza e simetrisë<br />

2.13. Rrjeti koordinativ<br />

2.14. Simetria e një figure në rrjet<br />

2.15. Zhvendosja paralele<br />

2.16. Zmadhimi dhe zvogëlimi i figurave<br />

LINJA III. MATJA ( 16 ORË)<br />

3.1. Një masë për gjithçka<br />

3.2. Matja e gjatësisë<br />

3.3. Ushtrime. Matja e gjatësisë<br />

3.4. Matja e masës së trupit<br />

3.5. Ushtrime. Matja e masës së trupit<br />

3.6. Matja e kohës<br />

3.7. Ushtrime. Gjatësi, peshë, kohë<br />

3.8. Monedhat. Kartëmonedhat<br />

3.9. Problema me lekë<br />

3.10. Perimetri i figurave.<br />

3.11. Sipërfaqja e katrorit dhe drejtkëndëshit<br />

3.12. Ushtrime me perimetrin dhe sipërfaqen e trupave<br />

3.13. Vëllimi i trupave të ngurtë<br />

3.14. Ushtrime me vëllimin e trupave<br />

61<br />

LIBRI I MËSUESIT


3.15. Problema<br />

3.16. Punë e pavarur<br />

LINJA IV. ALGJEBRA DHE FUNKSIONI ( 8 ORË)<br />

4.1. Shkronja si vendmbajtëse numrash<br />

4.2. Ekuacioni<br />

4.3. Mosbarazimi. Inekuacioni<br />

4.4. Zgjidhja e ekuacioneve (+ dhe -)<br />

4.5. Zgjidhja e ekuacioneve (. dhe :)<br />

4.6. Funksioni me katër operatorë<br />

4.7. Paraqitja e funksionit me diagramën e vendit dhe në rrjetin koordinativ<br />

4.8. Zbatime të funksionit<br />

LINJA V. STATISTIKA, PROBABILITETI ( 6 ORË)<br />

5.1. Regjistrimi i të dhënave në tabela statistikore<br />

5.2. Mesatarja, Moda dhe Medjana<br />

5.3. Paraqitja e të dhënave në diagramë<br />

5.4. Leximi i ideogramës dhe diagramës<br />

5.5. Ngjarje të sigurta,të mundura,të pamundura<br />

5.6. Situata probabilitare<br />

<strong>MATEMATIKA</strong> 4<br />

62


Tema 1. 4: SHKRUAJ DHE LEXO NUMRA ME<br />

SHUMË SHIFRA<br />

Objektivat:<br />

Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />

��të lexojë numra të rregullt shumëshifrorë duke u nisur<br />

nga hapësira apo pika midis klasave,<br />

��të emërtojë rendet sipas klasave në numërorë 6 shifrorë,<br />

��të shkruajë si numërorë të rregullt e të zbërthyer numrat<br />

e shkruar me fjalë dhe anasjelltas.<br />

Mjetet: Teksti i nxënësit, Fletë Pune.<br />

Fjalët kyç: Rende, klasë e thjeshtë, klasa e mijësheve, numër<br />

i rregullt, numër i zbërthyer.<br />

ZHVILLIMI I ORËS SË MËSIMIT<br />

Veprimtari gojore:<br />

Në tabelë mësuesi shkruan numra 5 e 6 shifrorë të ndarë e<br />

jo të ndarë me pikë ose hapësirë.<br />

Nxënësi vëzhgon dhe del me përfundimin se numrat me<br />

hapësirë ose pikë lexohen më lehtë.<br />

Lexohen disa nga numrat, me dëshirë: 18 432, 6 256, 432<br />

681.<br />

Prezantimi:<br />

Hapet libri. Shpjegon mësuesi rendet e klasës së thjeshtë,<br />

rendet e klasës së mijësheve duke e vizatuar e plotësuar tabelën<br />

sipas klasave.<br />

63<br />

LIBRI I MËSUESIT


1. Numrat e shkruar me fjalë,<br />

2. Numrat e rregullt e të zbërthyer sipas vendvlerave të<br />

klasave<br />

Praktikim: Punë e drejtuar. Kalimi nga numëror me fjalë,<br />

në numëror të rregullt e në numëror të zbërthyer sipas rendeve<br />

të klasave.<br />

Për shembull, tre mijë e pesëqind e tridhjetë: 3530 = 3M +<br />

5Q + 3Dh + 0Nj dhe anasjelltas.<br />

Për shembull, 6732 =gjashtë mijë e shtatëqind e tridhjetë<br />

e dy.6732= 6M+7Q+3Dh+2Nj.<br />

Punë e pavarur për ushtrimet 2, 3, 4, 5.<br />

Diskutim, verifikim e vlerësim:<br />

Nxënësi shpjegon me zë emërtimet e ndryshme për të<br />

njëjtin numër.<br />

Tregon vlerën e shifrave sipas klasave në detyrat e kryera<br />

me shkrim.<br />

Vlerësime për punën gjatë orës.<br />

Mbyllja, detyra dhe udhëzime: Provo të mësosh më shumë.<br />

Tema 1. 6: KRAHASIMI I NUMRAVE<br />

ME SHUMË SHIFRA<br />

Objektivat:<br />

Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />

�� të dallojë numrin më të madh duke u mbështetur në<br />

vendvlerat e shifrave të dhëna,<br />

�� të vendosë shenjat >,


�� të krahasojë dy numërorë duke i analizuar sipas<br />

vendvlerave e shifrave të dhëna<br />

Mjetet: Teksti i nxënësit, Fletë Pune.<br />

Fjalët kyç: Njëshe të thjeshta, njëshe të mijësheve, shifër<br />

pasardhëse.<br />

ZHVILLIMI I ORËS SË MËSIMIT<br />

Veprimtari gojore:<br />

Pyetja: Thuaj numra 4, 5, 6 shifrorë.<br />

Shkruaj dy prej tyre në tabelë sipas rendeve dhe klasave.<br />

- Cili prej tyre është më i madh?<br />

Analizojmë dhe krahasojmë së bashku<br />

Prezantimi:<br />

Krahasojmë më shkrim duke emërtuar në mënyra të<br />

ndryshme të dy numërorët sipas shembullit të tekstit.<br />

4217 4038 42 40<br />

Praktikim: Analizë me gojë sipas vlerës së shifrave, plotësim<br />

me shkrim.<br />

1. Me punë të pavarur krahasojmë dhe vendosim shenjat<br />

përkatëse.<br />

2. Mësuesi saktëson përgjigjet e sakta ose të gabuara.<br />

3. Nënvizojmë dhe lexojmë numërorët pasi kanë nënvizuar<br />

njëshet e thjeshta dhe njëshet e mijësheve.<br />

Punë e pavarur: Minitest: dy numra me 4 shifra.<br />

Diskutim, verifikim e vlerësim:<br />

1. Të formulojë me gojë punën e bërë për krahasimin e dy<br />

numrave.<br />

65<br />

LIBRI I MËSUESIT


2. Vlerësime me notë<br />

Mbyllja, detyra dhe udhëzime: Zgjidh dhe krahaso duke<br />

analizuar si në shembullin e detyrës, dy numra nga ushtrimi 4<br />

Tema 1. 9: RRUMBULLAKIMI I NUMRAVE<br />

DERI NË 1000<br />

Objektivat:<br />

Në fund të orës së mësimitnxënësi të jetë i aftë:<br />

��të rrumbullakosë numrat me afërsi 10, 100, 1 000.<br />

��të kryejë veprimet (+, -) duke zbatuar rrumbullakimin e<br />

numrave,<br />

��të zbatojë rrumbullakimin e numrave me mijëshen më<br />

të afërt në ushtrime dhe probleme.<br />

Mjetet: Teksti, Fletë Pune.<br />

Fjalët kyç: Rrumbullakim në dhjetëshen më të afërt, qindëshen<br />

më të afërt, mijëshen më të afërt.<br />

<strong>MATEMATIKA</strong> 4<br />

ZHVILLIMI I ORËS SË MËSIMIT<br />

Veprimtari gojore:<br />

A keni shkuar në Pazar me mamin?<br />

Kur ajo ka bërë llogaritë e shpenzimeve, si është shprehur?<br />

A i ka përdorur fjalët: me afërsi ose afërsisht?<br />

Prezantimi:<br />

Vlera e rrumbullakosur në dhjetëshen më të afërt, qindëshen<br />

edhe mijëshen më të afërt.<br />

66


Shembuj konkretë në dërrasë nga mësuesja.<br />

Praktikim: Rrumbullakos numrat::<br />

- në qindëshen më të afërt. Për shembull 5454 -- 5500 etj.<br />

- në mijëshen më të afërt: 6587 -- 7000.<br />

- llogarit ndryshesën pas rrumbullakimit të bërë<br />

Diskutim, verifikim e vlerësim: Arritëm të mësojmë se rrumbullakimi<br />

përdoret gjerësisht në jetën e përditshme.<br />

Për shembull: Shkolla jonë ka afërsisht 800 nxënës.<br />

Biblioteka ka afërsisht 30 libra me fabula.<br />

Mbyllja, detyra dhe udhëzime: Harto një problem me ndihmën<br />

e prindërve dhe zgjidhe atë duke përdorur rrumbullakimin.<br />

Tema 1. 16: MBLEDHJA E NUMRAVE<br />

ME SHUMË DERI 1000000<br />

Objektivat:<br />

Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />

�� të mbledhë shklurt në shtyllë numrat dei në 1000000<br />

sipas modelit të dhënë,<br />

�� të gjejë shumën e nurmave deri në 1000000 gjatë e<br />

shkurt në shtyllë,<br />

��të shpjegojë mbledhjen e numrave gjatë dhe shkurt në<br />

shtyllë deri në 1000000, duke përdorur fjalorin e duhur<br />

matematikor.<br />

Mjetet: Libri i nxënësit, Fletore Pune.<br />

Fjalët kyç: Mbledhje në rresht, në shtyllë, mbledhor, shumë.<br />

67<br />

LIBRI I MËSUESIT


<strong>MATEMATIKA</strong> 4<br />

ZHVILLIMI I ORËS SË MËSIMIT<br />

Veprimtari gojore:<br />

Kujtojmë zbërthimin e numrave dhe emërtimin e tyre si<br />

shumë mbledhorësh.<br />

Vetitë e mbledhjes të mësuara.<br />

Shembuj.<br />

Prezantimi:<br />

Shpjegojmë mbledhjen në rresht e në shtyllë të dy numrave<br />

duke zbërthyer mbledhorët. Shembull: 36 753 + 23 214=<br />

Theksoj zbatimin e vetive të mbledhjes dhe rëndësinë për<br />

gjetjen e shumave të pjesshme.<br />

Krahasoj mbledhjen në shtyllë gjatë me atë në rresht.<br />

Renditja e numrave sipas rendeve në shtyllë.<br />

Praktikim: Mbledhim në rresht me shkrim në modelin<br />

gjysmë të gatshëm të tekstit.<br />

Mbledhim gjatë e shkurt detyra 2.<br />

Detyra 3: gjatë, në rresht në fletore.<br />

Diskutim, verifikim e vlerësim: Nxënësit diskutojnë për<br />

ndihmën që u japin vetitë e mbledhjes duke u zbatuar në<br />

mbledhjet në rresht e në shtyllë.<br />

Në rubrikën e fundit, me diskutim, nxënësit gjejnë numrin<br />

që mungon.<br />

Mbyllja, detyra dhe udhëzime: Udhëzime, problemi 2 në<br />

shtyllë.<br />

68


Tema 1. 19: VETITË E ZBRITJES<br />

Objektivat:<br />

Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />

��të zbatojë vetinë e pandryshueshmërisë të zbritjes sipas<br />

modelit<br />

��të gjejë ndryshesën duke zbatuar vetinë e zbritjes,<br />

�� të zbatojë vetinë e pandryshueshmërisë zbritjes në<br />

situata problemore.<br />

Mjetet: Libri i nxënësit, Fletë Pune.<br />

Fjalët kyç: Veti ndërrimi, veti shoqërimi, veti e pandryshueshmërisë.<br />

ZHVILLIMI I ORËS SË MËSIMIT<br />

Veprimtari gojore:<br />

Kujtojmë vetitë e mbledhjes (shembuj).<br />

Provojmë këto veti për zbritjen.Nxënësi duhet të zbulojë se<br />

zbritja nuk ka veti ndërrimi e as shoqërimi.<br />

Zbresim: 28 – 12 = (28+2)-(12+2)=30-14=16<br />

Atëherë zbritja gëzon vetinë e pandryshueshmërisë sepse<br />

28 – 12 =16<br />

Prezantimi:<br />

Mësuesja udhëheq nxënësit të lexojnë e të dalin ne përfundim<br />

rreth vetisë së pandryshueshmërisë së zbritjes.<br />

Nxënësit lexojnë përkufizimin në libër. Kryhen dy zbritje në<br />

tabelë duke shpjeguar dhe grupuar në kllapa.<br />

69<br />

LIBRI I MËSUESIT


Praktikim: Nxënësit gjejnë ndryshesën duke zbatuar vetinë<br />

e pandryshueshmërisë që mësuan më lart.<br />

Ata kontrollojnë barazimet duke vendosur në shtyllë zbritjet<br />

e ushtrimeve të kryera më parë.<br />

Nxënësit përkufizojnë vetinë e pandryshueshmërisë së<br />

zbritjes.<br />

Diskutim, verifikim e vlerësim: Krahasojnë vetitë e mbledhjes<br />

me ato të zbritjes, vetitë e zbritjes me ato të shumëzimit<br />

duke dhënë shembuj me numra të vegjël.<br />

Mbyllja, detyra dhe udhëzime: Në Fletore Pune nxënësi<br />

gjen ndryshesën sipas kërkesave.<br />

Vazhdon në shtëpi detyrën 1 të librit duke e hedhur në<br />

fletore.<br />

Tema 1. 29: VETIA E PËRDASIMIT TË SHUMËZIMIT<br />

NË LIDHJE ME MBLEDHJEN<br />

Objektivat:<br />

Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />

��të gjejë prodhimin duke copëtuar në rresht dhe në shtyllë<br />

njërin faktor<br />

��të gjejë prodhimin duke zbatuar vetinë e përdasimit të<br />

shumëzimit në lidhje me mbledhjen,<br />

�� të dallojë vetinë e përdasimit në lidhje me mbledhjen<br />

nga e majta në të djathë.<br />

Mjetet: Libri i nxënësit, Fletore Pune.<br />

Fjalët kyç: Copëtimi, veti përdasimi nga e djathta, veti<br />

përdasimi nga e majta.<br />

<strong>MATEMATIKA</strong> 4<br />

70


ZHVILLIMI I ORËS SË MËSIMIT<br />

Veprimtari gojore:<br />

Kujtojmë copëtimet në rreshtime duke vizatuar një rreshtim<br />

në tabelë.<br />

P. sh. 4 me 8 = (4x2)+(4x6)<br />

=8+24<br />

=32<br />

Prezantimi:<br />

Mësuesi shpjegon vetinë e përdasimit të shumëzimit në<br />

lidhje me mbledhjen nga e djathta dhe e majta me shembuj<br />

në tabelë.<br />

P. sh. 16x3=(10+6)x3 6x18=6x(10+8)<br />

Përkufizoj vetinë e përdasimit nga e djathta e nga e majta<br />

duke përfunduar zgjidhjen.<br />

Praktikim: Hapen librat. Nxënësit lexojnë 2 shumëzimet<br />

ku janë zbatuar të dy rastet e vetisë së përdasimit nga e djathta<br />

dhe e majta.<br />

Detyra 1 e librit zhvillohet në fletore me shkrim.<br />

Detyra 2 në libër.<br />

Diskutim, verifikim e vlerësim: Nxënësit diskutojnë dhe<br />

tregojnë krahun e përdasimit në ushtrimet e kryera me shkrim.<br />

Mbyllja, detyra dhe udhëzime: Udhëzime nga mësuesja<br />

për plotësimin e fletës së punës në shtëpi dhe zgjidhjen e<br />

problemit 3 në libër.<br />

71<br />

LIBRI I MËSUESIT


Tema 1. 30: VETIA E PËRDASIMIT TË SHUMËZIMIT<br />

NË LIDHJE ME ZBRITJEN<br />

Objektivat:<br />

Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />

��të gjejë prodhimin duke copëtuar nërresht dhe në shtyll,<br />

��të gjejë prodhimin duke zbatuar vetinë e përdasimit të<br />

shumëzimit në lidhje me zbritjen,<br />

��të dallojë vetinë e përdasimit në lidhje me zbritjen nga<br />

e majta në të djathtë.<br />

Mjetet: Libri i nxënësit, Fletore Pune.<br />

Fjalët kyç: Vetia e përdasimit nga e djathta në lidhje me<br />

zbritjen, vetia e përdasimit të shumëzimit nga e majta në lidhje<br />

me zbritjen.<br />

<strong>MATEMATIKA</strong> 4<br />

ZHVILLIMI I ORËS SË MËSIMIT<br />

Veprimtari gojore:<br />

Mësuesja paraqet në tabelë një shembull të vetia së<br />

përdasimit të shumëzimit në lidhje me mbledhjen.<br />

Kujtojmë përdasimin djathtas e majtas/<br />

Pra faktori është emërtuar si shumë me dy mbledhorë.<br />

Shtroj pyetjen: si mund të emërtojmë faktorin si ndryshesë?<br />

Prezantimi:<br />

Mësuesja shkruan në tabelë faktorët:<br />

9x8=9x(10-2) dhe 9x8=(10-1)x8.<br />

Atëhere nxiten nxënësit të dallojnë në secilin rast krahun e<br />

72


përdasimit (majtas-djathtas). Kryhet shumëzimi duke bërë<br />

shpjegime të veanta me shkrim e me zë nga mesuesja.<br />

Nxënësit krahasojnë vetinë e përdasimit në lidhje me mbledhjen<br />

me vetinë e përdasimit të shumëzimit në lidhje me zbritjen.<br />

Praktikim: Hapen librat. Nxënësit i lexojnë dhe krahasojnë<br />

emërtimet e faktorit 24 si shumë e si ndryshesë.<br />

Në detyrën 1 nxënësit gjejnë prodhimet duke zbuluar krahun<br />

e përdasimit, majtas ose djathtas.<br />

Në fletore pune plotësohet detyra A dhe B.<br />

Diskutim, verifikim e vlerësim: Nxënësit përmendin vetitë<br />

e shumëzimit të mësuara deri tani.Shkruhen shembuj për<br />

secilën veti në tabelë. Për shembull 3x4=4x3; (2x3)4 = 2x(3x4)<br />

Mbyllja, detyra dhe udhëzime: Në shtëpi vazhdon plotësimi<br />

i fletës së punës dhe detyra 1 e rubrikës Provo ti.<br />

Tema 1. 31: SHUMËZIMI ME 10, 100, 1000<br />

Objektivat:<br />

Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë<br />

��të plotësojë prodhimin në bazë të shifrave të dhëna kur<br />

një faktor është 10, 100, 1000,<br />

��të gjejë prodhimin kur njëri faktor është 10, 100, 1000,<br />

��të zgjidhë situata problemore duke zbatuar shumëzimin<br />

me 10, 100, 1000.<br />

Mjetet: Libri i nxënësit, Fletore Pune.<br />

Fjalët kyç: Shifra e njësheve, e dhjetësheve, 10 herë, 100<br />

herë, 1000 herë më e madhe.<br />

73<br />

LIBRI I MËSUESIT


<strong>MATEMATIKA</strong> 4<br />

ZHVILLIMI I ORËS SË MËSIMIT<br />

Veprimtari gojore:<br />

Mësuesi shkruan në tabelë:<br />

24x10=240; 24x100=2400; 24x1000= 24000<br />

Tërheq vëmendjen e nxënësve tek prodhimi.<br />

Pyes: Çfarë vini re? Sa herë është rritur 24 në secilin rast?<br />

Çfarë ka ndodhur me shifrën e njësheve? Po të dhjetësheve?<br />

Prezantimi:<br />

Nxënësit lexojnë shumëzimet 72x10; 72x100; 72x1000.<br />

Mësuesja shpjegon dhe nxënësi plotëson. Shifra e njësheve<br />

bëhet shifra e dhjetësheve. Shifra e dhjetësheve bëhet shifra<br />

e qindësheve. Pra, prodhimi bëhet 10 herë më i madh së faktori<br />

i parë (72).<br />

Vazhdon shpjegimi për shumëzimin me 100 dhe me 1000.<br />

Nxënësit plotësojnë me fjalë në vendet bosh majtas shumëzimeve.<br />

Praktikim: Nxënësit shumëzojnë numrin e dhënë në tabelën<br />

e librit me 10, 100, 1000, duke shkruar prodhimin në vendet<br />

bosh. Vazhdojnë gjetjen e prodhimit dhe shkruajnë në 4 kolonat<br />

e ushtrimeve të librit.<br />

Mësuesja u kujton nxënësve se kur shumëzojmë me 10, 100,<br />

1000, faktorit të parë i shtojmë aq zero sa ka faktori i dytë.<br />

Diskutim, verifikim e vlerësim: Nga kolona e tretë e librit<br />

veçojmë 120x100 dhe 1280x1000 duke i shkruar në tabelë.<br />

Nxënësit tregojnë mënyrën se si veprojnë për të gjetur prodhimin<br />

duke shtuar zerot në fund. Nxënësit tregojnë sa herë<br />

është rritur shifra e njësheve, dhjetësheve.<br />

74


Mbyllja, detyra dhe udhëzime: Udhëzohen nxënësit për<br />

plotësimin e fletës së punës dhe detyrën me shkrim në fletore,<br />

ushtrimet e rubrikës Provo.<br />

Tema 1. 35: SHUMËZIMI I NUMRAVE NË DY SHIFRA<br />

Objektivat:<br />

Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë të:<br />

��të shumzojë dy numra dyshifrorë sipas modelit të dhënë,<br />

��të shumzojë në shtyllë numrat dyshifrorë duke treguar<br />

hapat e ndjekur,<br />

��të zbatojë shumëzimin e dy numrave dyshirorë në situata<br />

problematike.<br />

Mjetet: Libri i nxënësit, Fletë Pune.<br />

Fjalët kyç: Faktor, prodhim, rendi i njësheve, lëvizja majtas.<br />

ZHVILLIMI I ORËS SË MËSIMIT<br />

Veprimtari gojore:<br />

Shkruaj në tabelë 27 x 23 në shtyllë.<br />

Shtroj pyetjen: Si do vepronit për kryerjen e këtij shumëzimi?<br />

Japin mendime nxënës të ndryshëm.<br />

Prezantim:<br />

Mësuesja shpjegon mënyrën e kryerjes së shumëzimit në<br />

shtyllë duke theksuar se fillojmë nga rend i njësheve dhe më<br />

pas shumëzojmë me dhjetëshe.<br />

Mësuesja thekson se kur shumëzojmë me dhjetëshe,<br />

75<br />

LIBRI I MËSUESIT


prodhimin e vendosim poshtë rendit te dhjetësheve. Më pas<br />

vazhdojmë lëvizjen majtas duke shkruar numrat e tjerë.<br />

Çdo veprim gojor shoqërohet me shkrim në tabelë nga<br />

mësuesja.<br />

Praktikim: Nxënësit vëzhgojnë e lexojnë rrugën e ndjekur<br />

për shumëzimin në fillim të faqes.<br />

Detyra 1 e librit me shkrim duke kryer shumëzimet e pjesshme<br />

me zë nga individë të veçantë.<br />

Në vazhdim, katër shumëzimet e tjera, nxënësit i kryejnë<br />

individualisht.<br />

Në fletoren e punës plotësojnë sipas modeleve, shumëzimet<br />

në shtyllë për detyrën 1.<br />

Diskutim, verifikim e vlerësim: Diskutojmë vetitë e shumëzimit<br />

të zbatuara për gjetjen e prodhimit me numra 2 shifrorë.<br />

Nxënësit argumentojnë sat ë lehtë e bëjnë gjetjen e prodhimeve<br />

të pjesshme këto veti.<br />

Mbyllja, udhëzime dhe detyra: Udhëzime për gjetjen e<br />

prodimit në tabela si ajo e detyrës 2.<br />

Vazhdim i shumëzimeve në shtëpi dhe problemi 1.<br />

Tema 1.37: RASTE TË VEÇANTA SHUMËZIMI<br />

Objektivat:<br />

Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />

��të plotësojë barazimet përkatëse sipas modelit të dhënë,<br />

��të gjejë prodhimin e dy numrave që mbarojnë me 0,<br />

�� të shpjegojë shumëzimin kur të dy faktorët mbarojnë<br />

me zero.<br />

<strong>MATEMATIKA</strong> 4<br />

76


Mjetet: Libri i nxënësit, Fletë Pune.<br />

Fjalët kyç: Prodhim faktorësh.<br />

ZHVILLIMI I ORËS SË MËSIMIT<br />

Veprimtari gojore:<br />

Shkruaj në tabelë numrat 20, 260.<br />

Nxënësit tregojnë së çfarë kanë të përbashkët këta dy<br />

numra.<br />

Kujtojmë shumëzimin me 10, 100.<br />

Prezantimi:<br />

Hapen librat.<br />

Leximi i problemës, vëzhgimi i shumëzimit120 x 70.<br />

Mësuesja shpjegon mënyrën si edhe vendin ku vendosen<br />

shifrat e prodhimit. Raste kur njëri faktor ka zero në mes.<br />

Qartësoj se kur shumëzojmë me shifrën e dhjetësheve,<br />

prodhimi shkruhet drejt poshtë dhjetëshes dhe vazhdon në të<br />

majtë. Zerot e qarkuara sipër, zbresin poshtë vijës djathtas<br />

Praktikim: Nxënësit shumëzojnë gjatë në shtyllë në detyrën<br />

2 të librit.<br />

Shkruaj në tabelë 3 shumëzime. P.sh. 230 x 20; 402 x 20;<br />

540 x 7 nxënësit kryejnë shumëzimet ne fletore.<br />

Diskutim, verifikim e vlerësim: Nxënësit diskutojnë<br />

mënyrën e shumëzimit të rasteve që mësuan.<br />

a. Kujdesi në renditjen e shifrave të prodhimit.<br />

b. Qarkimi i zerove.<br />

c. Zbritja e zerove poshtë vijës, djathtas.<br />

Mbyllja, detyra dhe udhëzime: Sqarime për plotësimin e<br />

fletës së punës dhe problemin 2 të librit në shtëpi.<br />

77<br />

LIBRI I MËSUESIT


Tema 1. 43: PJESËTIMI ME 10, 100, 1000<br />

Objektivat:<br />

Në fund të orë së mësimit, nxënësi të jetë i aftë:<br />

��të plotësojë herësin në barazimet e dhëna kur pjesëtuesi<br />

është 10, 100, 1000,<br />

��të gjejë herësin kur pjestuesi është 10, 100, 1000,<br />

��të zgjidhë situata problemore duke zbatuar pjesëtime<br />

me 10, 100, 1000.<br />

Mjetet: Libri i nxënësit, Fletore Pune.<br />

Fjalë kyç: Zvogëlohet 19 herë, 100 herë, 1000 herë; 10 herë<br />

më e vogël etj.<br />

<strong>MATEMATIKA</strong> 4<br />

ZHVILLIMI I ORËS SË MËSIMIT<br />

Veprimtari gojore:<br />

Kujtojmë:<br />

Pjesëtimi veprim i kundërt i shumëzimit. Shembull në tabelë:<br />

16 x 10=160 160:10=16<br />

Sa herë është rritur prodhimi? 10 herë.<br />

Sa herë është zvogëluar herësi? 10 herë<br />

Prezantimi:<br />

Mësuesi shkruan<br />

230:10= 2300:100= 23000:1000=<br />

Shpjegon: kur shumëzojmë me 10, 100, 1000 prodhimi rritet<br />

10 herë, 100 herë, 1000 herë.<br />

Kur pjesëtojmë me 10, 100, 100 herësi zvogëlohet 10 herë,<br />

78


100 herë, 1000 herë. Pra herësi është 23.<br />

Hapet libri dhe nxënësit, të udhëhequr nga mësuesja, gjejnë<br />

herësin dhe plotësojnë fjalitë në të tri rastet.<br />

Praktikim: Nxënësit vrojtojnë pjesëtimet dhe shpjegojnë<br />

me sa herë është zvogëluar herësi.<br />

Hapen fletoret e punës, plotësojnë me shkrim detyrat 1 e 2.<br />

Detyrë me shkrim në fletore:<br />

3200:10= 5000:100= 34000:1000=<br />

Diskutim, verifikim e vlerësim: Nxënësit tregojnë, me gojë,<br />

sa herë janë zvogëluar herësit e detyrës me shkrim. U kujtoj<br />

nxënësve mënyrën e shumëzimit me 10, 100, 1000 ku prodhimi<br />

del sa faktori i parë plus zerot e 10, 100, 1000. Atëherë, kur<br />

pjesëtojmë, herësi del sa i pjesëtueshmi duke i hequr zerot e<br />

pjesëtuesit, 10, 100, 1000, d.m.th. e kundërta e shumëzimit.<br />

Mbyllja, detyra: Plotësimi i fletës së punës në shtëpi i<br />

detyrave në vazhdim. Detyra 1 e librit të nxënësit.<br />

Tema 1. 49: PJESËTIMI I NJË NUMRI 2 SHIFROR<br />

ME NJË NUMËR NJË SHIFROR<br />

Objektivat:<br />

Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë<br />

��të pjesëtojë një numër dyshifror me një numër njëshifror<br />

brenda tabelës 10x10,<br />

��të pjesëtojë një numër dyshifror me një numër njëshifror<br />

duke argumenduar gjetjen me anë të provës,<br />

�� të shpjegojë pjesëtimin një numër dyshifror me një<br />

numër njëshifror duke përdorur fjalorin përkatës.<br />

79<br />

LIBRI I MËSUESIT


Mjetet: Libri i nxënësit, Fletore Pune.<br />

Fjalët kyç: I pjesëtueshmi, pjesëtuesi, herësi, mbetja, prova.<br />

<strong>MATEMATIKA</strong> 4<br />

ZHVILLIMI I ORËS SË MËSIMIT<br />

Veprimtari gojore:<br />

Kujtojmë shumëzimin në shtyllë dhe nisjen e shumëzimit<br />

nga njëshet.<br />

Shkruaj 77 : 5= dhe emërtoj kufizat: i pjesëtueshmi, pjesëtuesi<br />

dhe shenjat ndarëse midis tyre dy pikat dhe barazimin<br />

pas tyre.<br />

Shpjegoj se në pjesëtim nisin veprimet në të kundërtën e<br />

shumëzimit.<br />

Prezantimi:<br />

Pjesëtoj me shkrim në tabelë duke shpjeguar radhën e<br />

veprimeve. Pra, pjesëtimi do të fillojë nga e majta në të djathtë<br />

duke numëruar shifrat e pjesëtuesit.<br />

Për të kontrolluar nëse pjesëtimi është kryer saktë, bëjmë<br />

provën.<br />

Shkruhet prova në tabelë. Herësi x pjesëtuesi + mbetja = i<br />

pjesëtueshmi.<br />

Zhvillohen 2 pjesëtime në shtyllë ku njëri pa mbetje dhe<br />

tjetri me mbetje. Në të dyja rastet bëhet prova.<br />

Praktikim: Detyra 1 e librit zhvillohet me shkrim duke bërë<br />

provën. Nxënësi në fletore dhe mësuesja në tabelë, shkruajnë<br />

4 veprimet matematikore të mësuara deri tani: mbledhja, zbritja,<br />

shumëzimi, pjesëtimi në shtyllë. Për shembull 95+4. Pas kryerjes<br />

së veprimeve, nxënësit krahasojnë radhën e kryerjes së veprimeve<br />

në secilin rast për të katër veprimet matematikore.<br />

80


Diskutim, verifikim e vlerësim: Nxënësit listojnë të përbashkëtat<br />

dhe dallimet e të katër veprimeve matematikore të<br />

kryera më lart.<br />

Punë me shkrim me dy grupe A dhe B 81 :5 dhe 96 : 8.<br />

Korrigjim reciprok në dyshe.<br />

Mbyllja, detyra dhe udhëzime: Udhëzime për detyrën e<br />

shtëpisë dhe plotësimin e fletore së punës<br />

Tema 1. 52: RASTE TË VEÇANTA PJESËTIMI<br />

Objektivat:<br />

Në fund të orë së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />

��të plotësojë barazimet përkatëse sipas modelit të dhënë<br />

��të gjejë herësin në raste t ë veçanta pjesëtimi,<br />

��të zbatojë raste të veçanta të pjesëtimit në problema.<br />

Mjetet: Libri i nxënësit, Fletore Pune.<br />

Fjalë kyç: I pjesëtueshmi me 0 në fund, i pjesëtueshmi me<br />

0 në mes, herësi, mbetja, prova.<br />

ZHVILLIMI I ORËS SË MËSIMIT<br />

Veprimtari gojore:<br />

Kujtojmë pjesëtimin me 0 (zero).<br />

P.sh. 0:5=0 sepse 0 x 5 = 0<br />

Kujtojmë rastet e pjesëtimit kur kemi 0 në mes.<br />

P.sh.308:2=<br />

Kjo për pjesëtimin në shtyllë.<br />

81<br />

LIBRI I MËSUESIT


Prezantimi:<br />

308 : 2 = 1 . . .<br />

Mësuesi zhvillon pjesëtimin në shtyllë duke shoqëruar me<br />

shigjetë zbritjen e shifrave me radhë deri në plotësimin e<br />

herësit.806:4=201(2).<br />

Mësuesja thekson zbritjen njëkohësisht poshtë të 0 e të 6<br />

duke shtuar tek herësi 0 mbas 2 dhe vazhdon pjesëtimi, duke<br />

theksuar vetinë e pjesëtimit me 0.<br />

Hapen librat. Nxënësi lexon dhe shpjegon pjesëtimet e përfunduara<br />

në fillim të tekstit.<br />

Praktikim: Detyra 1 me shkrim . Nxënësi pjesëton në shtyllë<br />

në libër. Shpjegon mënyrën e kryerjes së detyrës me gojë.<br />

Në fletë pune nxënësi plotëson detyrën 1 dhe 2.<br />

Diskutim, verifikim e vlerësim: Nxiten nxënësit të tregojnë<br />

zbatimin e vetisë së pjesëtimit me 0 në pjesëtimet kur i<br />

pjesëtueshmi është me 0 në fund ose në mes.<br />

Mbyllja, detyra: Problem 2 në libër dhe vazhdimi i fletës<br />

së punës në shtëpi.<br />

Tema 1. 57: PROBLEMA ME SKEMË<br />

Objektivat:<br />

Në fund të orë së mësimit, nxënësi të jetë i aftë:<br />

�� të plotësojë modelet gjysmë të gatshme të dhëna në<br />

tekst,<br />

��të formulojë një problemë mbi bazën e skemës së dhënë,<br />

�� të arsyetojë për zgjidhjen e problemave sipas skemës<br />

ose tekstit të dhënë.<br />

<strong>MATEMATIKA</strong> 4<br />

82


Mjetet: Libri i nxënësit, Fletore Pune<br />

Fjalë kyç: Skema e problemës, të dhëna, veprim, përgjigje.<br />

ZHVILLIMI I ORËS SË MËSIMIT<br />

Veprimtari gojore:<br />

Pjesë të një problemi:<br />

përmbajtja me fjalë;<br />

të dhënat me shifra;<br />

kërkesa e problemës.<br />

Rruga e zgjidhjes: skema, veprimi, përgjigjja.<br />

Prezantimi:<br />

Hapim librat, lexohet skema dhe problem i formuluar në<br />

bazë të saj.<br />

Analizë gojore e problemës.<br />

Nxënësi shkruan veprimin duke plotësuar barazimin dhe<br />

përgjigjen.<br />

Vizatoj në tabelë një vijë të ndërprerë dhe e emërtoj.<br />

Praktikim: Udhëhiqen nxënësit të vrojtojnë skemën e<br />

problemës A dhe të formulojnë fjalë të problemës.<br />

Shkruhet në tabelë problema e formuluar, argumentohet<br />

skema dhe nxënësit shkruajnë veprimin dhe përgjigjen në libër.<br />

Hapim fletoret, shkruajmë problemën B të formuluar sipas<br />

skemës. E lexojnë 2-3 nxënës. Shkruhen veprimi dhe përgjigja<br />

në libër duke plotësuar dhe skemën.<br />

Diskutim, verifikim e vlerësim: Problem nga mësuesja i<br />

shkruar në tabelë me veprim pjesëtimin. Ndërtim i skemës pasi<br />

analizohet përmbajtja e problemës dhe kërkesa e saj. Nxënësit<br />

shkruajnë veprimin dhe përgjigjen në fletore.<br />

83<br />

LIBRI I MËSUESIT


Mbyllja, detyra: Problem D detyrë në shtëpi duke formuluar<br />

problem e plotësuar skemën.<br />

Tema 1. 67: MBLEDHJA DHE ZBRITJA E THYESAVE<br />

Objektivat:<br />

Në fund të orë së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />

��të kryejë mbledhjen dhe zbritjen e thyesave me emërues<br />

të njëjtë, sipas modeleve të dhëna,<br />

��të mbledhë e të zbresë thyesa me emërues të njëjtë.<br />

Mjetet:Tekste, fletore pune<br />

Fjalë kyç: Mbledhje, zbritje, thyesë.<br />

<strong>MATEMATIKA</strong> 4<br />

ZHVILLIMI I ORËS SË MËSIMIT<br />

Veprimtari gojore:<br />

Emërto disa thyesa me emërues të njëjtë.<br />

Provo t’i mbledhësh ato.<br />

Prezantimi:<br />

Shpjegoni me tabelë dhe vizatime konkrete për mbledhje e<br />

zbritje. Shembuj mbledhje dhe zbritje.<br />

Praktikim: Mbledh dhe zbret me shkrim sipas ushtrimit 1.<br />

Kryej veprimet me mbledhje e zbritje të dy ose më shumë<br />

thyesave me emërues të njëjtë.<br />

Diskutim, verifikim e vlerësim: Mblidh me shkrim thyesa :<br />

3/6 + 4/6+2/6=<br />

84


Zbret me shkrim thyesa: 9/9- 6/9-3/9=<br />

Mbyllja, detyra: Mblidh dhe zbrit thyesë sipas ushtrimit 1<br />

të tekstit.<br />

Tema 1. 69: PJESË TË NJË NUMRI<br />

Objektivat:<br />

Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />

�� të gjejë pjesën e një numri duke zbatuar rregullin e<br />

dhënë,<br />

��të gjejë pjesën e një numri duke treguar rrugën e ndjekur,<br />

��të zgjidhë situatat problemore me thyesa.<br />

Mjetet: Tekste, Fletore Pune.<br />

Fjalët kyç: Pjesë e një numri, emërues, numërues, pjesëtues,<br />

shumëzuar.<br />

ZHVILLIMI I ORËS SË MËSIMIT<br />

Veprimtari gojore:<br />

Veprimtari e drejtpërdrejtë me kompletin e thyesave.<br />

Gjetja e pjesës e të së tërës. Interpretimi me mjete individuale<br />

i gjetjes së ¾ e 12-ës.<br />

Prezantim:<br />

Shpjegimi i gjetjes së pjesëve të një numri me shkrim.¾ e<br />

12 : 12:4 =3 lapsa d.m.th ¼ e të gjithë lapsave,<br />

Marrim 3 pjesë nga 4 pra 3•3=9 lapsa¾ e 12 lapsave = 9<br />

Lexohet formulimi i rregullës në tekst.<br />

85<br />

LIBRI I MËSUESIT


Praktikim: Veprimtari e pavarur me tekstin: usht. 1,2,3,4.<br />

Usht. 5 dhe 6 shoqërohen me shpjegime gojore.<br />

Diskutim, verifikim e vlerësim: Zbatim me shkrim i gjetjes<br />

së pjesës së një numri.<br />

Në dy grupe: Gjej 2/8 e 32 nxënësve • 3/9 e 36 emërues<br />

Mbyllja, udhëzime e detyra: Shkruaj thyesa sipas fig. në<br />

tekst. Gjejë pjesë të së tërës.<br />

TEMA 1. 72: NUMRAT ME SHENJË<br />

Objektivat:<br />

Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë të:<br />

��të vendosë në boshtin numerik numrat me shenjë sipas<br />

modelet të dhënë,<br />

��të lexojë numrat negativë në boshtin numerik,<br />

��të sjellë shembuj të përdorimit të numrave me shenjë<br />

nga jeta e përditshme.<br />

Mjetet: Termometër, Fletore Pune.<br />

Fjalët kyç: Numra pozitivë, numra negativë, numra të plotë.<br />

<strong>MATEMATIKA</strong> 4<br />

ZHVILLIMI I ORËS SË MËSIMIT<br />

Veprimtari gojore:<br />

Cila stinë është? Pse jemi veshur më hollë?<br />

Si maten temperaturat ?<br />

Po në dimër si maten dhe si vishen ato?<br />

Shkruan mësuesi në tabelë +9p , -2p , 0p etj.<br />

86


Prezantim:<br />

Shpjegoni dhe interpretoni ne boshtin numerik i numrave<br />

negativ dhe pozitiv. Numri 0. Bashkësia e numrave të plotë<br />

(numra natyrorë ose pozitivë, numra me shenjë minus, që janë<br />

numra negativë nga zeroja)<br />

Praktikim: Shkruaj në boshtin numerik numrat me shenjë.<br />

Vendos shenjën që duhet në numrat e dhënë në bosht.<br />

Diskutim, verifikim e vlerësim: Vizato një bosht dhe numrat<br />

me shenjë nga rritës dhe zvogëlues në vendet që u takon (+5;0;-<br />

1;+3;-3;)<br />

Mbyllja, udhëzime detyra: Ndiq motin në televizor. Ndërto<br />

një bosht numerik dhe rendit të dhënat<br />

Tema 2. 1: DREJTËZA,GJYSMËDREJTËZA, SEGMENTI<br />

Objektivat:<br />

Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />

�� të tregojë drejtëzën, gjysmëdrejtëzën, segmentin në<br />

figruat e dhëna,<br />

�� të dallojë nga ana vizuale drejtëzat paralele, pingule<br />

dhe prerëse,<br />

�� të vizatojë me vizore drejtëza paralele, pingule dhe<br />

prerëse.<br />

Mjetet: Vizore, skuadër, tekst, Fletore Pune.<br />

Fjalët kye: Drejtëz, segment, gjysmëdrejtëzat , drejtëzat II,<br />

_I_, X.<br />

87<br />

LIBRI I MËSUESIT


<strong>MATEMATIKA</strong> 4<br />

ZHVILLIMI I ORËS SË MËSIMIT<br />

Veprimtari gojore:<br />

Kujtojmë njohuritë për drejtëzën, gjysmëdrejtëzën,<br />

segmentin.<br />

Vizatojnë me ato në fletore. Emërtohen.<br />

Prezantim:<br />

Shpjegoni: drejtëza prerëse X. Drejtëza paralele II. Drejtëza<br />

pingule _I_ .<br />

Teknika e ndërtimit të këtyre drejtëzave me vizore të drejtë<br />

ose skuadër.<br />

Simbolet e drejtëzave. II, X, _I_.<br />

Praktikim: Nxënësi bën shënimin e duhur në bazë të<br />

kërkesës së dhënë në usht rimit. 1.<br />

Dallojnë sipas kërkesës llojin e drejtëzës dhe shkruajnë<br />

simbolin.<br />

Vizatojnë në fletorë drejtëza II, X, _I_.<br />

Diskutim, verifikim e vlerësim: Gjejmë këndet e drejta pas<br />

i vizatojmë dy drejtëza pingule.<br />

Vizato drejtëza që të formosh kënde të ngushtë dhe të gjerë<br />

Mbyllja, udhëzime detyra: Ndërto me vizorë llojet e drejtëzave<br />

që mësove.<br />

88


Tema 2. 2: KËNDI. MATJA ME RAPORTOR<br />

Objektivat:<br />

Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />

��të vizatojë kënde të ndryshme dhe ta emërtojë at,<br />

��të përcaktojë llojin e këndit duke përdorur skuadrën,<br />

��të përcaktojë masën e këndit me ndihmën e raportorit.<br />

Mjetet: Vizorë, skuadër, Fletore Pune.<br />

Fjalët kyç: Kënd, masë e këndit, kënd i ngushtë, i gjerë, i<br />

drejtë.<br />

ZHVILLIMI I ORËS SË MËSIMIT<br />

Veprimtari gojore:<br />

Kujto si formohet këndi.<br />

Cilëso këndet në fig. e dhënë në tekst. 1.<br />

Përkufizojmë këndin.<br />

Prezantim:<br />

Interpretoni nga mësuesi në tabelë matja e këndit (gjetja e<br />

masës) me raportor.<br />

Teknika e matjes, përdorimi i raportorit. Llojet e këndeve<br />

në bazë të hapjes së tyreEmërtimet e këndeve. (i plotë, i gjerë,<br />

ngushtë, i shtrirë)<br />

Praktikim: Veprimtari e nxënësit.<br />

Përcakto llojin e këndit. Mat me raportor këndin në usht. 2<br />

dhe plotëso.<br />

89<br />

LIBRI I MËSUESIT


Përcakto llojin e këndit në bazë të matjes. Të vizatojë dhe<br />

përcaktojë llojin e këndit në usht. 3<br />

Diskutim, verifikim e vlerësim: Të masë me raportor këndet<br />

dhe t’i emërtojë ato.<br />

Mbyllja, udhëzime e detyra: Vizato 3 lloje këndesh dhe<br />

gjej masën me raportor.<br />

Tema 2. 6: RRETHI<br />

Objektivat:<br />

Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />

��të ndërtojë një rreth duke përdorur kompasin,<br />

��të emërtojë elementët e rrethit si: rreze, diametër, qendër,<br />

kordë,<br />

�� të ndërtojë rrethin sipas rrezes ose diametrit me përmasën<br />

e dhënë.<br />

Mjetet: Libri i nxënësit, Fletë pune, kompas, vizore.<br />

Fjalët kyç: Qendër O, rreze, diametër, kordë.<br />

<strong>MATEMATIKA</strong> 4<br />

ZHVILLIMI I ORËS SË MËSIMIT<br />

Veprimtari gojore:<br />

Çfarë mbaj mend për rrethin? Si ndërtohet ai?<br />

Ndërto një rreth në fletore. Cakto në fillim qendrën O.<br />

Prezantimi:<br />

Shpjego elementet e rrethit duke i vizatuar ata në dërrasë.<br />

Emërtohen qendra, rrezja, diametri dhe mënyra e ndërtimit<br />

90


me mjetet si vizore dhe kompas. Mënyra e vendosjes së kompasit<br />

mbi vizore kur është dhënë gjatësia e rrezes ose e diametrit.<br />

Praktikim: Ndërto një rreth me qendër O. Shëno në rreth<br />

një rreze, një diametër, një kordë dhe emërtoji ato. Gjej rrezen<br />

e rrethit kur është dhënë gjatësia e diametrit.<br />

Diskutim, verifikim e vlerësim: Mat diametrin në figurat e<br />

vizatuara. Sa diametra mund të vizatosh? A janë të gjitha rrezet e<br />

rrethit të barabarta?Korda, a është rreze? Diametri, a është kordë?<br />

Mbyllja, detyra dhe udhëzime: Ndërto një rreth me rreze<br />

2 cm. Llogarit gjatësinë e diametrit.<br />

Tema 2. 8: KUBI. KUBOIDI<br />

Objektivat:<br />

Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë të:<br />

��të emërtojë kubin dhe kuboidin si trupa gjeometrikë,<br />

��të dallojë faqe, brinjë, kulme të këtyre trupave.<br />

��të vizatojë këta trupa gjeometrikë të hapur me ndihmën<br />

e shabllonit.<br />

Mjetet: Libri, Fletë Pune, kompleti i trupave gjeometrikë,<br />

plastelinë.<br />

Fjalët kyç: Kub, kuboid, faqe, brinjë, kulme.<br />

ZHVILLIMI I ORËS SË MËSIMIT<br />

Veprimtari gojore:<br />

Me plastelinë, nxënësit ndërtojnë kubin dhe kuboidin.<br />

91<br />

LIBRI I MËSUESIT


Shtroj pyetjet:: Çfarë kanë të përbashkët kubi dhe kuboidi?<br />

Ku ndryshojnë ata?<br />

Prezantim:<br />

Faqet e kubit janë katrore. Ato janë 6. Faqet e kuboidit<br />

janë drejtkëndore. Ato janë 6.<br />

Gjej ndryshimin midis faqeve të dy trupave. Kubi ka 12 brinjë.<br />

Gjej duke i prekur, sa brinjë ka kuboidi. Po kulme? Pra brinjë<br />

dhe kulme janë të barabartë për të dy trupat. Ndryshojnë faqet,<br />

prandaj kane emërtime te ndryshme.<br />

Praktikim: Plotëso për të formuar figura. Emërto trupat e<br />

vizatuar. Dallo faqet, brinjët, kulmet.. Vrojto hapjen dhe emërto<br />

trupin gjeometrik që i takon.<br />

Diskutim, verifikim e vlerësim: Dallo sende nga mjedisi<br />

në klasë që kanë formën e kubit ose të kuboidit. Veprimtari<br />

me fletën e punës.<br />

Mbyllja, udhëzime e detyra: Listo objektet shtëpiake që<br />

kanë formën e trupave gjeometrikë që mësove sot. Vazhdo<br />

plotësimin e tabelave në fletë pune.<br />

Tema 2. 9: PRIZMI. PIRAMIDA<br />

Objektivat:<br />

Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />

�� të modelojë me plastelinë prizmin dhe piramidën,<br />

��të emërtojë llojin e prizmit duke u nisur nga baza e tij,<br />

��të dallojë te prizmi dhe piramida brinjët, faqet, kulmet.<br />

<strong>MATEMATIKA</strong> 4<br />

92


Mjetet: Teksti, Fletore Pune, kompleti i trupave gjeometrikë.<br />

Fjalë kyç: Prizëm, piramidë, baza, faqe, kulme, brinjë.<br />

ZHVILLIMI I ORËS SË MËSIMIT<br />

Veprimtari gojore:<br />

Në një bashkësi trupash gjeometrikë, nxënësi veçon prizmin<br />

dhe piramidën. Dallojmë faqet, brinjët, kulmet.<br />

Nga vëzhgimi, nxënësi tregon formën e faqeve të prizmit e<br />

te piramidës duke i krahasuar.<br />

Prezantimi:<br />

Ndërtimi i prizmit dhe emërtimi i tij si rezultat i formës së<br />

bazave të tij. Numri i faqeve, kulmeve e brinjëve sipas llojit të<br />

prizmit.<br />

Emërtimi i piramidës si rezultat i numrit të brinjëve të bazës.<br />

Krahasimi midis piramidës dhe prizmit kur ata janë të hapur.<br />

Praktikim: Emërto llojin e prizmit duke u nisur nga bazat.<br />

Shkruaj në tabelën e gatshme numrin e faqeve, kulmeve e<br />

të brinjëve të prizmit e të piramidës.<br />

Krahaso faqet anësore të piramidës me ato të prizmit në<br />

lloje të ndryshme.<br />

Diskutim, verifikim e vlerësim: Emërto prizmin dhe<br />

piramidën sipas llojit duke u nisur nga bazat e tyre.<br />

Listo objekte nga mjetet tuaja mësimore që kanë formën e<br />

prizmit<br />

Mbyllja, detyra: Vizato prizmin 5 këndor të hapur dhe piramidën<br />

5 këndore.<br />

93<br />

LIBRI I MËSUESIT


Tema 2. 13: RRJETI KOORDINATIV<br />

Objektivat:<br />

Në fund të orë së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />

�� të shkruajë koordinatat e një pike të dhënë në rrjetin<br />

koordinativ,<br />

�� të ndërtojë, në rrjetin koordinativ, figurën sipas koordinatave<br />

të dhëna,<br />

�� të përcaktojë koordinatat e figurave në një rrjet koordinativ<br />

e veprimeve.<br />

Mjetet: Libri i nxënësit, Fletë Pune, fisha të gatshëm me<br />

rrjetin koordinativ.<br />

Fjalë kyç: Koordinata, rrjet koordinativ, koordinatat e pikave<br />

dhe të figurave.<br />

<strong>MATEMATIKA</strong> 4<br />

ZHVILLIMI I ORËS SË MËSIMIT<br />

Veprimtari gojore:<br />

Kujto elementët përbërës të një rrjeti koordinativ. Mënyra<br />

e leximit të koordinatave.<br />

Ushtrim me fishe të parapërgatitura.<br />

Prezantimi:<br />

Në dërrasë është ndërtuar rrjeti koordinativ.<br />

Gjej koordinatat e pikave E, C, G. Shkruaji ato në detyrën 1.<br />

Vizato figurën sipas koordinatave: A(1,1), B(4,3), C(0,4).<br />

Emërto figurën.<br />

Gjej koordinatat e formave në rrjetin koordinativ<br />

94


Praktikim: Shkruaj koordinatat e pikave në rrjetin koordinativ.<br />

Vizato një paralelogram dhe përcakto koordinatat e<br />

këndeve të tij.<br />

Diskutim, verifikim e vlerësim: Si lexohen koordinatat e<br />

pikave e të figurave në rrjetin koordinativ? Përcakto koordinatat<br />

e rombit pasi e ke vizatuar atë në rrjet.<br />

Mbyllja, detyra: Gjej koordinatat e objekteve sipas hartës<br />

në rrjetin koordinativ të vizatuar në tekst.<br />

Tema 2. 16: ZMADHIMI DHE ZVOGËLIMI I FIGURAVE<br />

Objektivat:<br />

Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />

��të tregojë koordinatat e pikave për çdo figurë të dhënë,<br />

�� të vizatojë në rrjetin koordinativ figura të zmadhuara<br />

ose të zvogëlura sipas rregullit të dhënë,<br />

��të krahasojë koordinatat e figurave në rrjetin koordinativ<br />

duke zbuluar rregullin.<br />

Mjetet: Libri i nxënësit, Fletë Pune, vizore, fletore më<br />

katrore.<br />

Fjalë kyç: Zmadhim, zvogëlim, ndryshim i përmasave të<br />

figurës.<br />

ZHVILLIMI I ORËS SË MËSIMIT<br />

Veprimtari gojore:<br />

Gjej ndryshimin midis dy figurave.<br />

Është rritur apo është zvogëluar figura e dytë? Me sa kanë<br />

95<br />

LIBRI I MËSUESIT


ndryshuar përmasat e figurës së dytë? Vrojto katrorët dhe<br />

krahaso të dy figurat.<br />

Prezantimi:<br />

Në rrjetin e katrorëve, në dërrasë, vizatoj dhe krahasoj dy<br />

figura duke saktësuar zmadhimin e figurës së dytë 2 herë.<br />

Mënyra e leximit të dy figurave, zmadhimi ose zvogëlimi.<br />

Me sa kanë ndryshuar përmasat, 2 apo 3 herë?<br />

Praktikim: Vizato një figurë të ngjashme, por të zvogëluar<br />

2 herë. Vizato sipas dëshirës, zmadho ose zvogëlo. Shpjego si<br />

ke vepruar.<br />

Diskutim, verifikim e vlerësim: Ku gjen zbatim, në jetën e<br />

përditshme, zmadhimi ose zvogëlimi i figurave. Shembuj.<br />

Ndërtuesit. Kujtoni skicat dhe planin e klasës që kemi<br />

vizatuar në lëndën Dituri Natyre.<br />

Mbyllja, udhëzime e detyra: Zmadho ose zvogëlo, sipas<br />

kërkesës, figura të dhëna. Vizato fletoren tënde të zvogëluar<br />

në centimetër. Trego me sa i ke zvogëluar përmasat e saj.<br />

Tema 3. 2: MATJA E GJATËSISË<br />

Objektivat:<br />

Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />

��të përdorë metrin dhe centimetrin në situata të ndryshme,<br />

�� të kryejë këmbime me njësitë e gjatësive.<br />

��të kryejë +, -, me njësitë e matjes.<br />

Mjetet: Libri i nxënësit, Fletore Pune, metër shirit, vizore.<br />

<strong>MATEMATIKA</strong> 4<br />

96


Fjalët kyç: Njësi matëse bazë e gjatësisë, metër, kilometër,<br />

decimetër, centimetër, milimetër.<br />

ZHVILLIMI I ORËS SË MËSIMIT<br />

Veprimtari gojore:<br />

Kujtojmë njësitë e gjatësisë standarde dhe jo standarde.<br />

Provojmë dhe matim gjatësinë e klasës me hapa e më pas me<br />

metër. Saktësojmë rëndësinë e metrit si njësi matëse standarde.<br />

Prezantimi:<br />

Mësuesi vizaton në dërrasë tabelën e njësive të gjatësisë:<br />

km, m, dm, cm, mm<br />

dhe këmbimet midis tyre.<br />

Praktikim: Kryej këmbimet e njësive të vogla në të mëdha<br />

dhe anasjelltas. Mbledh në shtyllë dhe në rresht gjatësitë në<br />

km, m, dm, cm, dhe njëkohësisht, këmbej sipas rastit.<br />

Diskutim, verifikim e vlerësim: Provo të zbatosh, me<br />

shkrim, këmbimin e njësive të mësuara. Krijo një problem me<br />

njësitë e mësuara të gjatësisë dhe zgjidhe atë.<br />

Mbyllja detyra dhe udhëzime: Mblidh dhe zbrit në shtyllë<br />

njësitë e gjatësisë duke kryer këmbimet.<br />

97<br />

LIBRI I MËSUESIT


Tema 3. 8: MONEDHAT DHE KARTËMONEDHAT<br />

Objektivat:<br />

Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />

��të emërtojë monedhat dhe kartëmonedhat,<br />

��të sjellë shembuj të përdorimit të monedhave dhe kartëmonedhave<br />

në jetën e përditshme.<br />

��të kryejë këmbime me monedha dhe kartëmonedha.<br />

Mjetet: Euro e Dollar.<br />

Fjalë kyç: Monedha, kartëmonedha, këmbime.<br />

<strong>MATEMATIKA</strong> 4<br />

ZHVILLIMI I ORËS SË MËSIMIT<br />

Veprimtari gojore:<br />

Leku që përdoret sot në ShqipëriEmërtojnë me monedhat<br />

dhe kartëmonedhat e sjella në klasë.<br />

Prezantimi:<br />

Monedhat dhe kartëmonedhat shqiptare në përdorim.<br />

Këmbimet e monedhave dhe kartëmonedhave.<br />

Monedhat evropiane dhe amerikane.<br />

Praktikim: Gjeje sipas pamjeve të monedhave ka më shumë<br />

apo me pak se____?<br />

Zbato me problema këmbimin dhe veprimet me monedhat.<br />

Diskutim, verifikim e vlerësim: Luajmë shitësin dhe<br />

blerësin.<br />

Mbyllja, udhëzime e detyra: Problema 4 dhe 5 fq. 172.<br />

98


Tema 3.10: PERIMETRI I FIGURAVE<br />

Objektivat:<br />

Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />

��të gjejë perimetrin e një figure gjeometrike duke zbatuar<br />

rregullin e dhënë,<br />

��të zbatojë, në problema, rregullin për gjetjen e perimetrit.<br />

Mjetet: Teksti i nxënësit, Fletë Pune, vizore.<br />

Fjalë kyç: Perimetër, gjatësi e brinjëve, perimetër i katrorit,<br />

perimetër i drejtkëndorit.<br />

ZHVILLIMI I ORËS SË MËSIMIT<br />

Veprimtari gojore:<br />

Shtrojmë pyetjen:<br />

Çfarë janë brinjët enjë katrori? A mund a shtrijmë ne atë<br />

në një vijë të drejtë?<br />

E provojmë duke matur çdo segment që formon brinjët.<br />

Prezantimi:<br />

Vendosim në vijën e drejtë të vizatuar në tabelë, katrorin<br />

sipas brinjëve të matura ABCD. Në fund matim gjatësinë nga<br />

A në B. Sa është gjatësia ? __________<br />

Pra ky është perimetri i katrorit (gjatësia e të katra brinjëve<br />

te tij, domethënë AD = AB+BC+CD+DA<br />

që do të thotë: P = _____________<br />

Ndryshe, perimetri i katrorit, P = gjatësi e brinjës x 4.<br />

Perimetri i drejtkëndorit: P = (gjatësi + gjerësi) x 2<br />

99<br />

LIBRI I MËSUESIT


Praktikim: Gjej perimerin figurave duke matur brinjët e<br />

tyre. Perimetrin e të gjithë shmëkëndëshave gjeje duke<br />

mbledhur gjatësinë e brinjëve.<br />

Diskutim, verifikim e vlerësim: Duke ditur perimetrin e<br />

trekëndorit, llogarit gjatësinë e brinjëve të tij<br />

Mbyllja, detyra: Gjej perimetrin e drejtkëndorit me brinjë<br />

2 dhe 4 cm në dy mënyra.<br />

Tema 3.11: SIPËRFAQJA E KATRORIT<br />

DHE E DREJTKËNDORIT<br />

Objektivat:<br />

Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />

�� të gjejë sipërfaqen e katrorit e të drejtkëndorit duke<br />

zbatuar rregullin,<br />

��të masë një katror ose një drejtkëndor e të llogaritë sipërfaqen<br />

në cm².<br />

��të llogarisë gjatësinë dhe gjerësinë e brinjëve të figurës<br />

kur është dhënë sipërfaqja e saj.<br />

Mjetet: Libri i nxënësit, Fletore Pune.<br />

Fjalët kyç: Katrori me brinjë 1 cm, Sipërfaqe,gjatësi, gjerësi,<br />

njësi matëse, cm², m².<br />

<strong>MATEMATIKA</strong> 4<br />

ZHVILLIMI I ORËS SË MËSIMIT<br />

Veprimtari gojore:<br />

A e dini ju se sa m² është shtëpia juaj? A keni dëshirë të<br />

mësoni se si llogaritet sipërfaqja e një katrori os drejtkëndori?<br />

100


Prezantimi:<br />

Veprimtari konkrete me katrorin me brinjë 1 cm për gjetjen<br />

e sipërfaqes të librit të matematikës.<br />

Llogaritja e sipërfaqes së katrorit e të drejtkëndorit të<br />

vizatuar në tabelë sipas formulës gjatësi x gjerësi. Rezultati<br />

përfundimtar shprehet në cm² ose m².<br />

Praktikim: Gjej sipërfaqen e katrorit duke vrojtuar figurën.<br />

- Mat me vizore gjatësinë e brinjëve dhe gjej sipërfaqen.<br />

- A ke nevojë të matësh të gjitha brinjët e katrorit?<br />

Diskutim, verifikim e vlerësim: Gjej gjatësinë e brinjëve<br />

të katrorit ose të drejtkëndorit kur është dhënë sipërfaqja 12<br />

cm² dhe 15 cm².<br />

Mbyllja, detyra dhe udhëzime: Me ndihmën e prindërve,<br />

gjej sipërfaqen në m² të dhomës tuaj.<br />

Tema 5.1: REGJISTRIMI I TË DHËNAVE<br />

NË TABELË STATISTIKORE<br />

Objektivat:<br />

Në fund të orës së mësimit nxënësi të jetë i aftë:<br />

��të lexojë të dhëna në një tabelë ose diagrame statistikore,<br />

��të plotësojë një tabelë më të dhëna nga jeta dhe aktiviteti<br />

i jetës së përditshme,<br />

��të interpretojë të dhënat nga ana matematike<br />

Mjetet: Teksti, Fletore Pune, fisha të gatshme me tabela.<br />

Fjalë kyç: Të dhëna, regjistrime, statistikore, tabelë.<br />

101<br />

LIBRI I MËSUESIT


<strong>MATEMATIKA</strong> 4<br />

ZHVILLIMI I ORËS SË MËSIMIT<br />

Veprimtari gojore:<br />

Ne kemi zhvilluar veprimtari të shumta gjatë viteve.<br />

Në sa veprimtari kemi marrë pjesë? Nga sa grupe kanë<br />

qenë? A mund të regjistrohen në një tabelë?<br />

Prezantimi:<br />

Ndërtoni një tabelë dhe hedhje të dhënave të mësipërme.<br />

Puna në grupe sipas projekteve ndërlëndore.<br />

Mbjellja e pemëve dekorative në shkollë dhe lagje. Ndërtim<br />

e plotësim tabele.<br />

Praktikim: Krahaso sipas tabelës të dhënat. Hidh në tabelë<br />

të dhënat që kë për punët me shkrim në orën e gjuhës sipas<br />

notave. Ndërto një tabelë kur ke këto të dhëna.<br />

Diskutim, verifikim e vlerësim: Diskuto dhe zbulo çfarë<br />

mësove të re. Hidh në tabelë rezultatet që arrite (notat) sot.<br />

Mbyllja, detyra: Me ndihmën e prindërve ndërto një tabelë<br />

dhe hidh artikujt ushqimorë dhe shpenzimet për to.<br />

102

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!