สามหอไตร เล่มที่ 1 : หอไตรวัดระฆังโฆสิตาราม
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
บทนำ<br />
เมื่อ พ.ศ. ๒๔๗๖ สถาปนิกซึ่งสำเร็จการศึกษาจากต่างประเทศ<br />
จำนวนหนึ่งได้ร่วมปรึกษาหารือในการดำเนินการจัดตั้งสมาคม โดยมี<br />
วัตถุประสงค์เพื่อช่วยส่งเสริมวิชาชีพสถาปัตยกรรมให้เจริญเป็นที่รู้จักแก่<br />
คนทั่วไปและเพื่อแลกเปลี่ยนความรู้ในระหว่างสมาชิกด้วยกัน สมาคม<br />
สถาปนิกสยามฯ ในยุคแรก มีสมาชิกทั้งสิ้น ๓๓ คน มีสำนักงานตั้งอยู่ที่<br />
กรมศิลปากร คณะกรรมการในยุคแรกได้ร่วมกันร่างข้อบังคับและระเบียบ<br />
การของสมาคม จัดตั้งคณะกรรมการ เพื่อดำเนินงานประจำของสมาคม ได้แก่<br />
ประเภทธนาการ ประเภทธุรการ กรรมการผังเมืองและผังประชาชาติ นอกจากนี้<br />
สมาคมได้ออกจดหมายเหตุสมาคม เพื่อเป็นการเผยแพร่ความรู้ด้านวิชาชีพ<br />
สถาปัตยกรรม ตลอดจนเป็นสื่อกลางระหว่างสมาคมกับมวลสมาชิกอีกด้วย<br />
การดำเนินการทางด้านการอนุรักษ์ของสมาคมสถาปนิกสยามฯ ได้มี<br />
จุดเริ่มต้นอย่างเป็นรูปธรรม ด้วยการแต่งตั้งคณะกรรมาธิการวิชาการ สาขา<br />
อนุรักษ์ศิลปกรรมขึ้นเมื่อวันที่ ๖ มิถุนายน พ.ศ. ๒๕๑๑ โดยกรรมาธิการฯ<br />
ชุดแรกนี้ มีนายพินิจ สมบัติศิริ เป็นประธาน และมีคณะกรรมาธิการฯ ซึ่ง<br />
ประกอบด้วย นายนิจ หิญชีระนันทน์ (นายกสมาคมสถาปนิกสยามฯ ใน<br />
ขณะนั้น) นายมยูร วิเศษกุล นายวทัญญูู ณ ถลาง นายวิลาศ มณีวัต<br />
นายศิริชัย นฤมิตรเรขการ นายสุลักษณ์ ศิวรักษ์ ผศ.แสงอรุณ รัตกสิกร<br />
นายโอภาส วัลลิภากร นายสุเมธ ชุมสาย ณ อยุธยา และนายอุรา สุนทรศารทูล<br />
ส่วนที่ปรึกษาของกรรมาธิการวิชาการ สาขาอนุรักษ์ศิลปกรรมนั้น ได้รับ<br />
พระเกียรติจากพระวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าธานีนิวัต กรมหมื่นพิทยาลาภ<br />
พฤฒิยากร ทรงรับเป็นองค์ประธานคณะที่ปรึกษา นอกจากนี้คณะที่ปรึกษาฯ<br />
ยังประกอบด้วย ดร.ป๋วย อึ้งภากรณ์ ม.จ.ยาใจ จิตรพงศ์ ม.จ.สุภัทรดิศ<br />
ดิศกุล นายสัญญา ธรรมศักดิ และพระยาอนุมานราชธน นับเป็นครั้งแรกใน<br />
ประเทศไทยที่มีการทำงานอนุรักษ์ภาคประชาชน สืบเนื่องจากความห่วงใย<br />
ในสภาพบ้านเมืองที่ได้เจริญเติบโตและเปลี่ยนแปลงสภาพไปเป็นอันมาก<br />
โดยเฉพาะอย่างยิ่งการเปลี่ยนแปลงที่เป็นการทำลายสิ่งแวดล้อมที่ดีงาม<br />
อาคารสถานที่ที่มีความสำคัญทางด้านศิลปะและสถาปัตยกรรมซึ่งเป็น<br />
เครื่องบ่งชี้ประวัติของบ้านเมืองได้ถูกรื้อทำลายไป ทำให้ประชาชนขาด<br />
สิ่งแวดล้อมที่จำเป็นในการสร้างสรรค์ ความนึกคิดที่ลึกซึ้ง ความ<br />
สงบ ความก้าวหน้าทางวัฒนธรรม และการกินดีอยู่ดี<br />
การดำเนินงานของกรรมาธิการฯ เน้นไปที่การเผยแพร่ให้ประชาชน<br />
ภาครัฐและเยาวชนให้เกิดความเข้าใจในความสำคัญของสิ่งแวดล้อมที่ดีของ<br />
บ้านเมืองและเกิดความคิด ความกระตือรือร้น ที่จะรักษาสิ่งแวดล้อมที่ดีงาม<br />
และมีคุณค่าทางศิลปกรรมหรือทางประวัติศาสตร์ให้คงอยู่ต่อไป<br />
งานชิ้นสำคัญที่เป็นรูปธรรมที่ได้ริเริ่มในช่วงนี้ คือ การบูรณะ<br />
หอพระไตรปิฎกวัดระฆัังโฆส ิตาราม กรุงเทพมหานคร ซึ่งเป็นนิวาสสถาน<br />
เดิมของพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟื้้าจุฬาโลกมหาราช แต่เดิมหอพระไตร<br />
แห่งนี้ตั้งอยู่กลางสระน้ำ และมีสภาพที่ทรุดโทรมอย่างมาก ทางเจ้าอาวาส<br />
ในขณะนั้น จึงได้ขอความร่วมมือจากคณะกรรมาธิการฯ ในการบูรณะให้<br />
ถูกต้องตามหลักการอนุรักษ์ จึงได้มีการขอความร่วมมือจากผู้ทรงคุณวุฒิ<br />
สาขาต่างๆ ในการอนุรักษ์ โดยมี อ.เฟื้้อ หริพิทักษ์ เป็นผู้ควบคุมการ<br />
บูรณะ และใช้เวลานานกว่าจะบูรณะเสร็จทันการฉลองกรุงรัตนโกสินทร์ครบ<br />
๒๐๐ ปี ใน พ.ศ. ๒๕๒๕ และในช่วงระหว่างนั้น มีการเสนอความคิด<br />
เห็นและข้อเสนอโครงการต่างๆ หลายโครงการ เช่น ข้อเสนอเกี่ยวกับการ<br />
รักษาศิลปวัฒนธรรมเชียงใหม่ และการจัดตั้งสภาอนุรักษ์ศิลปกรรม โครงการ<br />
ปรับปรุงสวนลุมพินี การอนุรักษ์แพร่งสรรพศาสตร์ โครงการบูรณะโบราณ<br />
สถานพระนครศรีอยุธยา การจัดทำบัญชีอาคารสถานที่ที่สำคัญทาง<br />
สถาปัตยกรรม โครงการสำรวจทำแผนที่ บันทึกภาพอาคารที่มีคุณค่าในด้าน<br />
สถาปัตยกรรม เพื่อเสนอให้กรมศิลปากรประกาศขึ้นทะเบียน และงานจัดทำ<br />
รังวัดศิลปสถานต่างๆ ที่อาจจะถูกรื้อไปในเร็ววัน<br />
ใน พ.ศ. ๒๕๕๑ มีแนวคิดว่า หลังจากโครงการอนุรักษ์<br />
หอพระไตรปิฎกวัดระฆัังโฆส ิตาราม ตั้งแต่ในช่วงแรกของการก่อตั้ง<br />
กรรมาธิการวิชาการสาขาอนุรักษ์ศิลปกรรม สมาคมสถาปนิกสยามฯ ก็ไม่ได้<br />
มีโอกาสทำงานอนุรักษ์มรดกสถาปัตยกรรมโดยตรงแบบเป็นรูปธรรมอีกเลย<br />
เมื่อนายทวีจิตร จันทรสาขา (ดำรงตำแหน่งนายกสมาคมฯ พ.ศ. ๒๕๕๑-<br />
๒๕๕๕) ได้มารับหน้าที่เป็นนายกสมาคมสถาปนิกสยามฯ และมีนโยบายที่<br />
ต้องการให้สมาคมสถาปนิกสยามฯ ได้แสดงบทบาทต่อสังคมในแบบที่สัมผัส<br />
ได้เป็นรูปธรรม จึงริเริ่มให้จัดตั้งคณะกรรมาธิิการอนุรักษ์์ศิลปสถาปัตยกรรม<br />
ด้านสถาปัตยกรรมไทยประเพณีขึ้น ด้วยต้องการเน้นที่มรดกสถาปัตยกรรม<br />
ที่เป็นเอกลักษณ์ของเราเองเป็นอันดับแรก ในการนี ้ได้มอบหมายให้<br />
ดร.วสุ โปษยะนันทน์ เป็นประธานคณะกรรมาธิการชุดนี้ ซึ่งประกอบด้วย<br />
คณะโบราณคดี มหาวิทยาลัยศิลปากร นายศิริชัย หวังเจริญตระกูล นายไพรัช<br />
เล้าประเสริฐ ดร.พรธรรม ธรรมวิมล นายจมร ปรปักษ์ประลัย นายวทัญญูู<br />
เทพหัตถี นางสาวมนัชญา วาจก์วิศุทธิ นายสุรยุทธ วิริยะดำรงค์<br />
6<br />
หอไตรวััดระฆัังโฆัสิิตาราม<br />
ปฐมบทอาษา อาสา สถาปัตยกรรมไทย
Change language