Mommy & Me - Somali - CALS - provider - Passport Health Plan
Mommy & Me - Somali - CALS - provider - Passport Health Plan
Mommy & Me - Somali - CALS - provider - Passport Health Plan
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Asaaska Hooyo Iyo Ani<br />
Daryeelka Naftaada<br />
Markaad Umushid<br />
Dhallida ilmahaaga waa xili xamaasad leh.<br />
Caafimaadka ilmahaaga waa muhiim. Sidoo<br />
kale, waa muhiim daryeelka naftaada.<br />
Hooyada mar dhow illmaha dhashay, waa<br />
inay dhowrtaa calaamadaha digniinta leh.<br />
Haddaad qabtid mid ka mid ah calaamadaha<br />
digniinta leh ee hoos ku qoran, wac<br />
dhakhtarkaaga umuliya sida ugu dhaqso<br />
badan. U sheeg dareenkaada iyo inay kuu<br />
sameeyaan balan.<br />
• Daal ayaa ka batay, sidaas darteen<br />
daryeel ma siin kartid naftaada iyo tan<br />
ilmahaaga.<br />
• Wareer ama madax qafiif markaad kor<br />
u istaagto.<br />
• Xanuun kaa qabto madaxa, dhabarka,<br />
caloosha, ama lugaha.<br />
• Qandho aad qabtid.<br />
• Farax la’aan ama “dareen murug”aan tageyn.<br />
Xataa haddii aadan qabin calaamadahaas kor<br />
ku qoran, la sameeyso balan dhakhtarkaaga<br />
umuliya 3 ilaa 8 usbuuc ka dib marka<br />
ilmahaaga dhasho. Haddaad u dhashay si<br />
caadi ah, xiliga ugu fiican waa usbuuc 4aad<br />
ilaa 6aad ka dib markaad dhasho. Haddii<br />
lagu qalay ama wax dhibaato leh ay jiraan,<br />
dhakhtarkaaga umuliya wuxuu doonayaa inuu<br />
ku arko usbuuc kowaad ama labaad ka dib<br />
markaad dhasho. Tani waxaa la yiraahdaa<br />
booqashada umusha. Booqashada umusha<br />
waa muhiim maxaa yeelay dhakhtarkaaga<br />
umuliya wuxuu hubin karaa in jirkaadu<br />
caafimaaday. Markaad booqato dhakhtarka<br />
waa inaad ka hadasho qorsheynta uurka soo<br />
socda. Xasuusnow, uur ayaad yeelan kartaa<br />
ka hor intaad helin caadada joogtada leh.<br />
Markaad sameeysid booqashada umusho,<br />
dhakhtarkaaga wuxuu sameeynayaa kuwaan:<br />
• Baarista caafimaadka jirka.<br />
• La tashi haddaad naas nuugiso.<br />
• La tashi haddaad dareemeysid shucuurta<br />
jirka ama maskaxda.<br />
• La tashi haddaad rabtid inaad xukuntid<br />
ilmo dhalista.<br />
29<br />
• Baarista kankarada Afka Ingriiska loo<br />
yaqaan Pap Smear - Bab Ismiir, haddaad<br />
u baahto. Kankaradaas waxay ku dhacdaa<br />
afka ama dhuunta ilmo galeenka (qeybta<br />
hoose ee ilmo galeenkaada).<br />
Daryeel naftaada KA DIB markaad<br />
dhashid. Ilmahaaga addiga ayuu ku tirsanaayaa!<br />
Qorsheenta Uurarka<br />
Soo Socda/Xiliga<br />
Uur Yeelashada Ka<br />
Hor<br />
Uur- yeelasha ka hor waa xiliga ka horeeya<br />
intaadan yeelan uur. Dumar badan ayaan<br />
garan inay uur leeyihiin ilaa ay gaaraan<br />
dhowr usbuuc,. Dhibaatooyin badan ayaa<br />
dhalan kara xiligaan.<br />
Siinta ilmahaaga koriimo fiican waxay<br />
bilaabataa markaad caafimaadka ilaalisid<br />
intaadan yeelan uur. Qorsheynta iyo<br />
daryeelka naftaada intaadan uur yeelan<br />
waa waxa ugu fiican oo aad u sameyn karto<br />
naftaada iyo tan ilmahaaga. Waa muhiim<br />
inaad caafimaad qabtid markaad uur leedahay.<br />
Haddaad qorsheysato inaad uur yeelato,<br />
waxaa jira tilaabooyin kaa caawini kara<br />
caafimaadkaaga iyo tan ilmahaaga:<br />
• Qaado maalin kasta fitimiinaadka isku<br />
jirka ah oo leh 400 mikaroograam oo<br />
xadiidka dhiiga siyaadiya. Xadiidka<br />
dhiiga siyaadiya waxay ka hortagtaa<br />
cilidaha ilmo ku dhasho. Tani waa u<br />
muhiim uurkaaga markuu yahay 4ta<br />
usbuuc ee hore.<br />
• Ha cabin sigaar, aalkolo, hana qaadanin<br />
muqaadiraad.<br />
• Ha isticmaalin daawooyinka saaran<br />
miisaadka farmashiyaha.<br />
• Ka fagoow dhibka.<br />
• Ka fagoow waxyaabaha waxyeelada<br />
leh, sida sunta cayayaanka iyo raajada.