07.01.2013 Views

Mommy & Me - Somali - CALS - provider - Passport Health Plan

Mommy & Me - Somali - CALS - provider - Passport Health Plan

Mommy & Me - Somali - CALS - provider - Passport Health Plan

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Asaaska Hooyo Iyo Ani<br />

Daryeelka Naftaada<br />

Markaad Umushid<br />

Dhallida ilmahaaga waa xili xamaasad leh.<br />

Caafimaadka ilmahaaga waa muhiim. Sidoo<br />

kale, waa muhiim daryeelka naftaada.<br />

Hooyada mar dhow illmaha dhashay, waa<br />

inay dhowrtaa calaamadaha digniinta leh.<br />

Haddaad qabtid mid ka mid ah calaamadaha<br />

digniinta leh ee hoos ku qoran, wac<br />

dhakhtarkaaga umuliya sida ugu dhaqso<br />

badan. U sheeg dareenkaada iyo inay kuu<br />

sameeyaan balan.<br />

• Daal ayaa ka batay, sidaas darteen<br />

daryeel ma siin kartid naftaada iyo tan<br />

ilmahaaga.<br />

• Wareer ama madax qafiif markaad kor<br />

u istaagto.<br />

• Xanuun kaa qabto madaxa, dhabarka,<br />

caloosha, ama lugaha.<br />

• Qandho aad qabtid.<br />

• Farax la’aan ama “dareen murug”aan tageyn.<br />

Xataa haddii aadan qabin calaamadahaas kor<br />

ku qoran, la sameeyso balan dhakhtarkaaga<br />

umuliya 3 ilaa 8 usbuuc ka dib marka<br />

ilmahaaga dhasho. Haddaad u dhashay si<br />

caadi ah, xiliga ugu fiican waa usbuuc 4aad<br />

ilaa 6aad ka dib markaad dhasho. Haddii<br />

lagu qalay ama wax dhibaato leh ay jiraan,<br />

dhakhtarkaaga umuliya wuxuu doonayaa inuu<br />

ku arko usbuuc kowaad ama labaad ka dib<br />

markaad dhasho. Tani waxaa la yiraahdaa<br />

booqashada umusha. Booqashada umusha<br />

waa muhiim maxaa yeelay dhakhtarkaaga<br />

umuliya wuxuu hubin karaa in jirkaadu<br />

caafimaaday. Markaad booqato dhakhtarka<br />

waa inaad ka hadasho qorsheynta uurka soo<br />

socda. Xasuusnow, uur ayaad yeelan kartaa<br />

ka hor intaad helin caadada joogtada leh.<br />

Markaad sameeysid booqashada umusho,<br />

dhakhtarkaaga wuxuu sameeynayaa kuwaan:<br />

• Baarista caafimaadka jirka.<br />

• La tashi haddaad naas nuugiso.<br />

• La tashi haddaad dareemeysid shucuurta<br />

jirka ama maskaxda.<br />

• La tashi haddaad rabtid inaad xukuntid<br />

ilmo dhalista.<br />

29<br />

• Baarista kankarada Afka Ingriiska loo<br />

yaqaan Pap Smear - Bab Ismiir, haddaad<br />

u baahto. Kankaradaas waxay ku dhacdaa<br />

afka ama dhuunta ilmo galeenka (qeybta<br />

hoose ee ilmo galeenkaada).<br />

Daryeel naftaada KA DIB markaad<br />

dhashid. Ilmahaaga addiga ayuu ku tirsanaayaa!<br />

Qorsheenta Uurarka<br />

Soo Socda/Xiliga<br />

Uur Yeelashada Ka<br />

Hor<br />

Uur- yeelasha ka hor waa xiliga ka horeeya<br />

intaadan yeelan uur. Dumar badan ayaan<br />

garan inay uur leeyihiin ilaa ay gaaraan<br />

dhowr usbuuc,. Dhibaatooyin badan ayaa<br />

dhalan kara xiligaan.<br />

Siinta ilmahaaga koriimo fiican waxay<br />

bilaabataa markaad caafimaadka ilaalisid<br />

intaadan yeelan uur. Qorsheynta iyo<br />

daryeelka naftaada intaadan uur yeelan<br />

waa waxa ugu fiican oo aad u sameyn karto<br />

naftaada iyo tan ilmahaaga. Waa muhiim<br />

inaad caafimaad qabtid markaad uur leedahay.<br />

Haddaad qorsheysato inaad uur yeelato,<br />

waxaa jira tilaabooyin kaa caawini kara<br />

caafimaadkaaga iyo tan ilmahaaga:<br />

• Qaado maalin kasta fitimiinaadka isku<br />

jirka ah oo leh 400 mikaroograam oo<br />

xadiidka dhiiga siyaadiya. Xadiidka<br />

dhiiga siyaadiya waxay ka hortagtaa<br />

cilidaha ilmo ku dhasho. Tani waa u<br />

muhiim uurkaaga markuu yahay 4ta<br />

usbuuc ee hore.<br />

• Ha cabin sigaar, aalkolo, hana qaadanin<br />

muqaadiraad.<br />

• Ha isticmaalin daawooyinka saaran<br />

miisaadka farmashiyaha.<br />

• Ka fagoow dhibka.<br />

• Ka fagoow waxyaabaha waxyeelada<br />

leh, sida sunta cayayaanka iyo raajada.

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!