'Van Washington naar Beijing?' - Get a Free Blog Here

egelgeving, betere overheidscontrole, inperking van de macht van de financiële sector, zouden
voldoende moeten zijn om toekomstige financiële crises te beteugelen. Andere wetenschappers zijn
van mening dat het noodzakelijk is veranderingen door te voeren om het neoliberale kapitalistische
wereld-systeem waaronder een verschuiving van de financieel-economische wereldhegemonie naar
Oost-Azië met China als centrum.
Deze afstudeerscriptie geeft een historische analyse de achtergronden van economische
opkomst van China in de context van de geschiedenis van het wereldkapitalisme en wil een
inhoudelijke bijdrage leveren aan het brede wetenschappelijke debat over de toekomst van het
wereldkapitalisme. Het onderzoek richt zich op de vraag of een toekomst van een wereld-systeem met
China als nieuwe financiële en economische wereldmacht to de mogelijkheden behoort. Dit wordt
gedaan door een analyse van de meningen van een aantal wetenschappers uit diverse
wetenschapdisciplines. Als basis is gekozen voor het wereld-systeem · analyse blikveld van Giovanni
Arrighi zoals hij dit in een uitgebreide reeks wetenschappelijke publicaties heeft beschreven. 5 De
scriptie is een analyse die zich toespitst op transitie- en transformatieprocessen die in de lange
geschiedenis van het wereldkapitalisme te signaleren zijn. De plaats en het historische belang van een
centrale financiële wereldhegemonie in de financiële wereldorde werd als centraal geplaatst in de
analyse. 6 Het doel van het onderzoek was om de achterliggende oorzaken bloot te leggen van een
aantal essentiële zaken die van invloed zijn geweest op de situatie nu én op de toekomst van het
kapitalistische wereld-systeem. Immers na de financiële crises in Oost-Azië in de jaren negentig werd
een neoliberale financiële wereldorde, met de VS en instituten als IMF en Wereldbank in een leidende
rol, het model voor economisch herstel. Vandaag is het juist Oost-Azië en in het bijzonder China die
Amerikanen en Europeanen een lesje kunnen leren in economisch herstel.
De volgende vraagstelling staat centraal in deze masterscriptie. Kan de opkomst van China
geplaatst worden in de context van de geschiedenis van het wereldkapitalisme? Is een positie als
mogelijke nieuwe centrale wereldhegemonie een logisch vervolg in de evolutie van het kapitalistische
wereld-systeem? Met andere woorden, is een transitie van de financieel-economische wereldmacht
van de VS naar China, zoals wordt voorzien door Arrighi, misschien wel een onvermijdbare stap in de
al eeuwen voortdurende transformatie- en transitieprocessen in de geschiedenis van het
wereldkapitalisme? Is de opkomst van China historisch verklaarbaar en hoe kunnen we de opkomst
van China plaatsen binnen de veranderingen in het contemporaine financiële wereld-syteem?
5 Giovanni Arrighi (1937 – 2009) was een wetenschapper in de vakgroep sociologie en politieke economie als Professor aan
de John Hopkins Universiteit, Baltimore. Hij heeft belangrijk wetenschappelijk onderzoek gedaan naar de oorsprong en
transformaties in het wereldkapitalisme.
6 Aright geeft de volgende beschrijving van Hegemonie: ‘The power of the state to exercise governmental functions of
leadership and governance over a system of sovereign states. Hegemony is the additional power that accrues to the dominant
state by virtue of its capacity to pose on a universal plane all the issues around which conflict rages. In principle, this power
may involve just ordinary management of such system as instituted at a given time. Historically however, the government of
a system of sovereign states has always involved some kind of transformative action, which changed the mode of operation
of the system in a fundamental way’, G. Arrighi, The Long Twentieth Century, Money, Power, and the Origins of Our Times
(London 2009) 27.
-3-