download catalogue high resolution pdf (22.3 mb) - Jens Haaning

NFA
P.170
je nog even blijft zweven. Die serene rust, waarin de tijd een oneindig ogenblik lijkt
stilgezet. Maar dan komt de val, onvermijdelijk.
"De kunst is om zo snel te vallen
dat je voorbij jezelf vliegt
en nog net op tijd bent
om jezelf op te vangen"
schreef de Nederlandse dichter K. Michel. De meeste mensen vallen niet zo snel.
Vaak weten ze op tijd hun evenwicht te hervinden.
Jens viel wel. In Parijs, in 1997. En Jens was niet meer in staat om zichzelf op te
vangen. In het Deense hospitaal werd de diagnose gesteld: manisch-depressieve
psychose. En dat was het dan: een ziektebeeld, een etiket, een behandelingsmethode,
medicijnen. Ineens was hij een patient. Iemand die in een hokje paste. En die
vervolgens netjes werd opgesloten in een kamertje en tijdelijk buiten de
maatschappij werd geplaatst. Machteloos en afhankelijk, door iets dat buiten zijn
controle lag. De weg terug duurde een jaar. Dat valt nog mee, schiet er door mijn
hoofd. Maar dan zegt hij, met dezelfde zachte toon in zijn stem, dat hij ooit heeft
uitgerekend dat hij in totaal tien jaar in bed heeft doorgebracht en dat hij ongeveer
de helft van zijn leven zwaar depressief is geweest.
2. Natuurlijk heeft hij Foucault gelezen.
Op de middelbare school was hij al geïnteresseerd in de werking van macht en de
invloed ervan op het individu - al vatte hij het destijds nog niet in die woorden. Toen
heette het gewoon 'wie hoort erbij' en 'wie is het buitenbeentje'. Als tiener was hij
betrokken bij politieken activiteiten. Daar zag hij hoe sommige mensen zich heel
makkelijk wisten aan te passen aan het systeem, hoe anderen werden buitengesloten
en hoe enkelen dan weer probeerden hun underdogpositie te overwinnen door
macht uit te oefenen over anderen. Toch was dat niet de reden waarom hij later de
politiek verliet voor de kunst. Als politiek activist zag hij zich te vaak gedwongen
om concrete oplossingen aan te dragen, terwijl de kunst hem meer ruimte bood
voor analyse en het formuleren van reflectieve vragen. Die vrijheid beviel hem: hij
wilde kaders scheppen die andere mensen weer konden gebruiken om hun eigen
visie op de wereld te onderzoeken en aan te scherpen. Op de kunstakademie verdiepte
hij zich opnieuw in Foucault en diens ideeën over macht en controle. Het ging hem,
net als Foucault, niet om de macht zelf, maar om haar tegenhanger: machteloosheid
- dé drijfveer achter elk vorm van extremisme. Hij was met name geïnteresseerd in