3PL สู่ 4PL - มหาวิทยาลัยราชภัฏพระนคร

6
นิยามศัพทเฉพาะ
โลจิสติกส (Logistics) หมายถึง กิจกรรมหรือการกระทําใด ๆ เพื่อใหไดมาซึ่งสินคา
และบริการรวมถึงการเคลื่อนยาย จัดเก็บ และกระจายสินคา จากแหลงที่ผลิต (Source of origin)
จนสินคาไดมีการสงมอบไปถึงแหลงที่มีความตองการ (Source of consumption) โดยมีกิจกรรม
ดังกลาวจะตองมีลักษณะเปนกระบวนการแบบบูรณาการ โดยเนนประสิทธิภาพและประสิทธิผล
โดยมีเปาหมายในการสงมอบแบบทันเวลา (Just in Time) และเพื่อลดตนทุน โดยมุงใหเกิดความ
พอใจแกลูกคา (Customers Satisfaction) และสงเสริมเพื่อใหเกิดมูลคาเพิ่มแกสินคาและบริการ
ทั้งนี้ กระบวนการตางๆ ของระบบโลจิสติกส จะตองมีลักษณะปฎิสัมพันธที่สอดคลองประสาน
กัน ในอันที่จะบรรลุวัตถุประสงครวมกัน
โลจิสติกสภายนอก (Logistics Outsourcing) หมายถึง การตัดสินใจของบริษัทเกี่ยวกับ
การ “ทํา หรือ ซื้อ” สินคาหรือบริการสําหรับ Logistics Outsourcing ถาบริษัทหรือองคการใดก็ตาม
พิจารณาแลววา สามารถดําเนินงานดานกิจกรรมโลจิสติกส ไดถูกกวาการจางบริษัทภายนอกมา
จัดการใหบริษัทก็ควรที่จะดําเนินการเอง แตอยางไรก็ตามถาบริษัทดําเนินการดานโลจิสติกสแลวมี
ตนทุนแพงกวาการจางบริษัทภายในนอกบริษัทที่ควรจะใชบริษัทภายนอก
หวงโซอุปทาน (Supply Chain) หมายถึง การจัดการกลุมทรัพยากรและกระบวนการ
ตาง ๆ ใหดําเนินการอยางสอดคลองเปนกระบวนการเดียวกัน ตั้งแตการจัดหาวัตถุดิบและจบลงดวย
การจัดสงสินคาใหแกผูบริโภคปลายทาง กระบวนการดังกลาวครอบคลุมถึงผูคา สถานที่ผลิต ผู
ใหบริการดานลอจิสติกส ศูนยกระจายสินคาภายใน ผูกระจายสินคา ผูคาสงและตัวกลางการคาอื่น ๆ
ผูใหบริการโลจิสติกสลําดับที่ 3 (Third Party Logistics Service Provider: 3PL) หมายถึง
การใชองคการภายนอกในการปฎิบัติงานดานโลจิสติกส ซึ่งอาจจะเปนการจัดหา เพื่อการดําเนิน
การทั้งหมดหรือเลือกใชเฉพาะบางกิจกรรม ซึ่งบริษัทเหลานั้นอาจมีการกิจกรรมการใหการบริการ
ดานโลจิสติกสหลากหลายกิจกรรม แตจะมีกิจกรรมหลัก (Core Business) หรือมีความเชี่ยวชาญหลักของ
ธุรกิจอยางใดอยางหนึ่ง
ผูใหบริการโลจิสติกสลําดับที่ 4 (Fourth Party Logistics Service Provider: 4PL)
หมายถึงผูใหบริการโลจิสติกสในระดับที่มีการบูรณาการสูงมาก จะเปนผูรับผิดชอบบริหารจัดการ
ควบคุมผูใหบริการ 3PL ในแตละรายใหสามารถเชื่อมโยงการทํางาน คือทําหนาที่เปนตัวแทนของ
ผูรับบริการในการควบคุมและกํากับ 3PL ใหปฏิบัติไปตามขอตกลง ซึ่งไดมีสัญญาไวกับผูรับบริการ
ปจจัยการเปลี่ยนแปลงของ 3P L คือ แรงจูงใจซึ่งเปนปจจัยของการเปลี่ยนการจัดการสู
แบบ 4PL มี 6 ประการซึ่งมีดังตอไปนี้