W numerze

Żołnierz i wójt Glowa
Jan Giza (1898-1983)
Jan Giza powołany
został do służby wojskowej
w okresie I
wojny światowej, był
żołnierzem armii austro-węgierskiej.
Od
kwietnia 1916 roku
służył w 32. pułku
obrony „Neu Sandez”,
w stopniu lejtnanta.
Od września
1917 r. do kwietnia
1918 r. walczył na
froncie serbsko-włoskim
nad rzeką Piavą.
RADŁO Nr 2/2008
Jan Giza z synem Stanisławem,
fot. ze zbiorów pryw. Danuty
Gizy–Kordek
W stopniu lejtnanta
był z-cą komendanta
oddziału sanitarnego.
Od sierpnia do
października 1918 r.
walczył na froncie
francuskim pod dowództwem
porucznika
Kwaśniaka. Między innymi brał udział w bitwie pod
Verdun we Francji. Dowództwo obejmował wówczas porucznik
Roman Pszczyński. Z okresu walk frontowych
zachował się jeden z listów frontowego kolegi naszego
dziadka. Był to podporucznik Józef Bogusz pochodzący
z Bielczy, często wspominany przez dziadka. Fragmenty
owego listu drukowane są w książce pt.: „Kawalerowie
Orderu Virtuti Militari”. Podporucznik St. Bogusz wspomina:
25 grudnia 1916 r.: „Dziś noc, wigilia Bożego Narodzenia.
Próżno mówić bo Wy tego nie odczuwacie, tak jak my to czujemy.
Innym jeszcze gorzej jest bo muszą stać na czatach. Każdy
z nas jest poruszony. Płaczemy, aż nam serce do gardła podchodzi.
Stoję i patrzę, dwudziestoparoletni żołnierze stali i płakali.
Taka jest wojna. Całuję was rodzice, wasz Staszek.
Wspomniany St. Bogusz podporucznik zginął na
froncie ruskim w walce pod Stanisławowem. Z okresu
frontowego także dziadek wspominał Boże Narodzenie:
Na kolację wigilijną otrzymaliśmy po 2 kromki chleba, kawę i po
jednym śledziu na 2 osoby. To była wigilia na froncie włoskim.
Po zakończeniu działań wojennych I wojny światowej
dziadek powrócił do rodzinnej wsi Glów. W latach
dwudziestych związany był z ruchem chłopskim. Był
działaczem Stronnictwa Ludowego pod przewodnictwem
Wincentego Witosa z Wierzchosławic.
W latach trzydziestych tj. 1930-1938, zajmował stanowisko
wójta wsi Glów. W tym też okresie był pracownikiem
Zakładów Azotowych w Mościcach. Żonaty był
z Rozalią Patała pochodzącą z Woli Radłowskiej. Miał
pięciu synów i dwie córki: Franciszka, Stanisława, Jana,
Józefa, Władysława, Zofię i Marię.
Danuta Giza–Kordek
SYLWETKI
Ciekawostki sprzed lat
„Profesor” z Radłowa
Pierwsze wzmianki o szkółkach dworskich pochodzą
z drugiej połowy XVIII w. Wynika z nich, że
do połowy XIX w. niemal przez cały czas był we dworze
nauczyciel (pedagogus) lub nauczycielka (guwernantka),
którzy uczyli dzieci dworskie podstawowych
wiadomości i umiejętności: czytania, pisania,
rachowania oraz jednego lub dwóch języków obcych.
W tym z reguły niemieckiego z racji przyłączenia tych
ziem w 1772 r. do monarchii austriackiej. Istnieją
oznaki przemawiające za tym, że w pewnych okresach
nauczaniem tym były objęte również niektóre dzieci
chłopów, pracowników dworskich. Niejednokrotnie
wychowywały się tak dzieci, których rodzice mieszkali
w innej miejscowości. W latach trzydziestych XIX
wieku w szkółce dworskiej w Szczepanowicach guwernantką
była Madame Glaubitz, a w 1847 r. tamtejszym
profesorem był urodzony w Radłowie Józef
Klimczyński.
Ze zbiorów radloviana wybrał (mZ)
ZDJĘCIA KWARTAŁU
Od lewej: Józefa Nasiadka wraz z Zofią Szarą (przez pewien czas
nauczycielka w Siedlcu). Jej pasją było strzelnictwo. Brała udział
w licznych zawodach strzelniczych, osiągając wysokie wyniki.
Otrzymała wiele prestiżowych nagród, w tym mieszkanie na własność,
co w tamtych czasach było rzeczą niezwykłą. Jak wspomina
Joanna Kurtykowa z Brzeźnicy, z którą się przyjaźniła, w jej domu
mnóstwo znajdowało się dyplomów, pucharów i innych trofeów.
55