353-goc

TÜRK İŞ DÜNYASININ TÜRKİYE’DEKİ SURİYELİLER KONUSUNDAKİ GÖRÜŞ, BEKLENTİ VE ÖNERİLERİ
lar sebebiyle geçici koruma amacıyla Suriye Arap Cumhuriyeti’nden kitlesel veya bireysel
olarak Türkiye sınırına gelen veya sınırları geçen Suriye vatandaşları ile vatansızlar ve
mülteciler, uluslararası koruma başvurusunda bulunmuş olsalar dahi geçici koruma altına
alınacaklar. Geçici korumanın uygulandığı süre içinde, bireysel uluslararası koruma
başvuruları işleme konulmaz.” (Geçici Md.1)
Düzenlemeden de açık biçimde anlaşılacağı üzere, bu konuda Bakanlar Kurulu yetkilendirilmiş
olsa da, geçici koruma sağlanan Suriyelilerin oturma izni, buna bağlı çalışma izni
almaları ve bireysel uluslararası koruma başvurusunda bulunma imkanı bulunmamaktadır.
Kamp dışındaki Suriyelilerin merkezi (biometrik) kayıtlanması süreci, Suriyelilerin Türkiye’ye
dağılmaları ile daha da zorlaşmıştır. Kayıtlamayı sağlamak için, başta ücretsiz sağlık,
ilaç ve acil yardımlar olmak üzere, Türkiye’de kamu hizmetlerinden faydalanmanın ancak
kayıt altına alınmakla mümkün olacağı bir sistem geliştirilmeye çalışılmıştır. Bu sistem büyük
ölçüde özendirici olsa da kayıtlama alanında halâ hem bilgilerin güvenirliği, hem de
bütün Suriyelilerin kayıt altına alınması bakımından ciddi sorunlar yaşanmaktadır. Kayıtlamada
şu önemli sorunlar bulunmaktadır:
• Kamplar dışında yaşayan Suriyelilere ulaşmakla ilgili zorluklar mevcuttur.
• Biyometrik kayıtlamada parmak izi ve fotoğraf çekilmekle birlikte, geri kalan bilgiler
çok büyük ölçüde “beyan esasına” dayanmaktadır. Belgeye dayanmayan bu kayıtlamada
zaman zaman doğru olmayan verilere de rastlanmaktadır.
• Yardımlardan daha fazla yararlanmak için ya da yer değiştirme nedeniyle birden fazla
kayıt yaptıran kişiler bulunmaktadır. Merkezi kayıt sistemi bu konuda ayıklama yapmakla
birlikte halâ ciddi sayılarda suiistimaller olduğu bilinmektedir.
• Merkezi sistem öncesinde farklı bölgelerde farklı kayıtlama yöntemleri ve programları
uygulandığından, verilerin örtüşmesinde sorunlar yaşanabilmektedir.
• Kayıtlamadaki en önemli sorunlardan birisi de, kayıtlamadan bilinçli olarak kaçınanlar
nedeniyle oluşmaktadır. Bunun birkaç nedeni bulunmaktadır: Birincisi, geçici koruma
statüsünün üçüncü ülkelere başvuruyu engellemesi gerekçesi ile özellikle belirli nitelikleri
olan ve Türkiye dışında gelecek arayan Suriyeliler kayıtlardan kaçınmaktadırlar.
31