353-goc

✓ Türk iş dünyasının temsilcileri, sorunun devletin makro düzenlemelerine ihtiyaç olduğunun
altını çizmekle birlikte, mücadelenin sadece devletin görevi olmadığını da vurgulamaktadırlar.
Bu bağlamda hem STK’ların, hem de başta AB olmak üzere uluslararası
kurumların desteği ve işbirliği önemsenmektedir.
✓ Türk iş dünyasının temsilcileri Türkiye’de ciddi bir işsizlik sorunu yaşandığını, ama
bunun temelinde, vasıfsız-niteliksiz işgücünün yattığını savunmaktadırlar. Eğitim sistemimizin
diploma verdiğini, ama meslek öğretmediğini ifade eden iş çevreleri, aslında
nitelikli insan kaynağının yetiştirilmesi halinde üretimin artacağına ve işsizliğin azalacağına
inanmaktadırlar.
✓ Türk iş dünyası Türkiye’deki Suriyelilerin mevcut koşullarda istihdam edilebilmeleri
için sektörel-bölgesel analizlerin yapılması gerektiğini vurgulamakta ve özellikle çalışma
hakları konusundaki düzenlemelerin belirsizliğinden şikayetçi olmaktadırlar. Sanayide
ve imalatta kalifiye insan ihtiyacının hep olduğunu ve buna uygun Suriyelilerin ise mevzuat
gereği istihdam edilemediğini ifade eden ekonomi çevreleri, vasıf gerektirmeyen
alanlarda da işgücü ihtiyacı olduğuna işaret etmektedirler. Örneğin pamuk işçiliğinin,
seracılığın, meyveciliğin uzun süredir düşüşte olduğu, ama şimdi Suriyeliler sayesinde
bu alanlarda canlanma olduğu ifade edilmiştir. Ancak özellikle güney ve doğu bölgelerde
tarımda ya da inşaat sektöründe yer alanların kayıtsız ve yasa dışı çalıştıklarının ve bu
anlamda ciddi bir istismar tehdidi altında olduklarının da altı çizilmelidir.
✓ Türkiye’deki Suriyelilerin istihdamı konusunda en somut önerilerden birisi olarak
hayvancılık sektörü ve özellikle de 44 milyon olan küçükbaş hayvan için gerekli olan
çobanlık önerisi ile gündeme gelmiştir. Bu bağlamda gıda ve imalat sektörlerinin cazip
diğer sektörler olduğu görüşü de sıklıkla ifade edilmektedir.
✓ Kayıt dışı ekonomi ve bunun içinde Suriyelilerin varlığı, özellikle orta ve büyük işletmelerin
en ciddi sorunlarından birisi olarak ortaya çıkmaktadır. Bütün yasal mevzuata
uygun biçimde eleman çalıştıran şirketler, kayıtdışındakilerin haksız rekabetinden ciddi
bir biçimde etkilenmeye başlamışlardır. Hatta bu durum bazı bölgelerarası dengesizliklere
bile neden olabilmektedir. Örneğin Denizli esnaf ve sanayicisi, geleneksel olarak
rekabet içinde oldukları Gaziantep’in Suriyeliler sayesinde düşük maliyet imkanına kavuştuğunu
ve artık Gaziantep’le rekabet edemediklerini ifade etmişlerdir. Netice itibariyle
kayıtdışılık hem kurallara uygun çalışan işletmeleri, hem devleti, hem de istismara
78