353-goc

TÜRK İŞ DÜNYASININ TÜRKİYE’DEKİ SURİYELİLER KONUSUNDAKİ GÖRÜŞ, BEKLENTİ VE ÖNERİLERİ
tedir. Bu durum kuşku yok ki sadece ekonomik ve mali yönleri ile değil, sosyal yönleri ile de
son derece hassas bir konudur. Bilindiği üzere Türkiye’de yabancıların çalışabilmesi 4817
sayılı “Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun”un hükümlerine bağlıdır. Ancak kanun
kapsamındaki “yabancı” kavramı, Türkiye’deki Suriyelilerin % 3’ünün bile altındaki bir
nüfusu kapsamaktadır. Türkiye’deki Suriyelilerden pasaportla, yani resmi (regular/legal)
yollarla giriş yapanlar ile belgesiz ya da kayıtsız (irregular/illegal) giriş yapanlar arasında
çalışma hakları bakımından önemli farklar bulunmaktadır. Nisan 2011 sonrasında Suriyeliler
içinde pasaportu ile Türkiye’ye giriş yapan yaklaşık 80 bin kişi için kayıt altına alınma ve
ikamet izni, akabinde de çalışma izni verilmesi konusunda önemli kolaylıklar sağlanmıştır.
Ancak pasaportsuz ya da “düzensiz/illegal” yollardan Türkiye’ye giriş yapanların hem oturma/ikamet,
hem de çalışma izinleri konusunda ciddi sorunlar yaşanmaktadır. Mart 2013’te
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın yürüttüğü çalışma çerçevesinde, Türkiye’ye gelen
ve Emniyet Müdürlükleri’nin ikamet izni verdiği Suriye uyruklu yabancıların, çalışma izni
de alabilmeleri imkânı sağlanmıştır. Bu konudaki izinler özellikle “açık iş alanları” çerçevesinde
yapılan inceleme neticesinde sonuçlandırılmakta ve Suriyeli sığınmacılardan durumu
“uygun bulunanlara” çalışma izni verilmektedir. Başvurular ilk olarak Yabancıların Çalışma
İzinleri Hakkında Kanun ve ilgili mevzuat kapsamında incelenmekte ve uygun bulunan talepler
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nca değerlendirmeye alınmaktadır. Burada sözü
edilen “uygun bulunma” koşulu, diğer yabancılarla karşılaştırıldığında Suriyeli sığınmacılar
için neredeyse hiç dikkate alınmamakta, Suriyeliler değerlendirme kriterlerine tabi tutulmadan
çalışma izni alabilmektedirler. Bu çerçevede Emniyet makamlarından alınmış en az 6
ay süreli ikamet tezkeresi bulunan Suriye vatandaşlarını istihdam etmek isteyen işverenler,
belirlenen usul ve esaslara göre başvuru yapabilmektedirler. 32 Çalışma ve Sosyal Güvenlik
Bakanlığı’nın kendi web sayfasında da bu konudaki düzenleme şu şekilde ifade edilmiştir:
“Ülkelerindeki iç karışıklık nedeniyle Türkiye’ye gelmiş ve Göç/Emniyet makamlarından
alınmış en az altı ay süreli ve geçerliliği sona ermemiş ikamet izni bulunan Suriye
vatandaşlarını istihdam etmek isteyen işverenlerimiz internet sitemizde belirtilen usul ve
32
Dönemin Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Şahin 31 Ocak 2013’te yaptığı açıklamada “gelen
kardeşlerimiz doğal olarak kampın dışında olanlar gelmek, çalışmak ve hayatlarını burada idame ettirmek
için de ekonomik olarak da sistemin içerisinde olmak istiyorlar. İşverenlerimiz de gelen arkadaşın
veriminden çalışmasından çok memnunlar. Bu yüzden biz çalışma iznini de hızlı bir şekilde tamamlayarak
burada organize sanayinin içerisinde çalışmalarını, yasal mevzuat altyapısını da oluşturuyoruz. İçişleri
Bakanlığı boyutuyla sorun çözüldü. Çalışma Bakanlığı boyutuyla da bu hafta içinde tamamlanacak”
açıklamasında bulunmuştur. http://www.zaman.com.tr/ekonomi_suriyelilerin-oturma-izni-tamam-calisma-izni-de-tamamlanmak-uzere_2047829.html
(Erişim tarihi: 30 Haziran 2014)
41