Nghiên cứu tách caffeine từ hạt cà phê bằng phương pháp trích ly dung môi có hỗ trợ vi sóng (2018)

những loại dung môi chiết khác nhau cho phù hợp với đặc điểm và tính chất của hợp chất
đó. Các yếu tố của dung môi ảnh hưởng đến quá trình chiết là:
Độ phân cực: Dung môi ít hoặc không phân cực dễ hòa tan các chất không phân cực
và khó hòa tan các chất phân cực. Ngược lại, dung môi phân cực thì dễ hòa tan các chất
phân cực và khó hòa tan các chất không phân cực.
Độ nhớt và sức căng bề mặt: Dung môi có độ nhớt và sức căng bề mặt càng thấp thì
càng dễ thấm vào dược liệu, tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình chiết xuất và ngược lại.
- Nhiệt độ chiết
Theo công thức tính hệ số khuếch tán của Einstein, khi nhiệt độ chiết tăng thì hệ số
khuếch tán tăng, lượng chất khuếch tán cũng tăng lên. Mặc khác khi nhiệt độ chiết tăng thì
độ nhớt của dung môi giảm tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình chiết. Tuy nhiên, khi nhiệt
độ tăng sẽ gây bất lợi cho quá trình chiết xuất trong các trường hợp sau:
Đối với những hợp chất kém bền ở nhiệt độ cao: nhiệt độ tăng cao sẽ gây phá hủy
một số hoạt chất như vitamin, alkaloids…
Đối với tạp chất: Khi nhiệt độ tăng, độ tan của tạp chất tăng, dẫn tới dịch chiết sẽ bị
lẫn nhiều tạp chất. Nhất là đối với một số tạp chất như gôm, chất nhầy…khi nhiệt độ tăng
sẽ bị trương nở, tinh bột bị hồ hóa, độ nhớt của dịch chiết sẽ bị tăng gây khó khăn trong
quá trình chiết xuất, tinh chế.
Đối với dung môi dễ bay hơi có nhiệt độ sôi thấp: Khi tăng nhiệt độ thì dung môi dễ
bị hao hụt.
Đối với một số chất đặc biệt có quá trình hòa tan tỏa nhiệt: Khi nhiệt độ tăng, độ tan
của chúng giảm. Do đó để tăng độ tan thì cần giảm nhiệt độ.
Vì vậy, tùy từng trường hợp mà ta lựa chọn nhiệt độ chiết cho phù hợp để đạt được
hiệu suất chiết là cao nhất.
- Thời gian chiết
Khi bắt đầu chiết, các chất có phân tử lượng nhỏ thường là hoạt chất sẽ được hòa tan
và khuếch tán vào dung môi trước, sau đó mới đến các chất có phân tử lượng lớn như các
24