21.04.2013 Views

06 El primer ensayo de dialectologia en las - Digitum

06 El primer ensayo de dialectologia en las - Digitum

06 El primer ensayo de dialectologia en las - Digitum

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

<strong>El</strong> printer <strong><strong>en</strong>sayo</strong> <strong>de</strong> <strong>dialectologia</strong> <strong>en</strong> <strong>las</strong> l<strong>en</strong>guas románicas<br />

"Sed hec fama trinacrie terre, si recte signum ad quod t<strong>en</strong>d~t<br />

inspiciamus, vi<strong>de</strong>tur tantum in obproprium ytalorum principum<br />

remansisse, qui non heroico more sed plebeio secuntur superbiam.<br />

Siqui<strong>de</strong>m illustres heroes, Fre<strong>de</strong>ricus Cesar et b<strong>en</strong>eg<strong>en</strong>itus<br />

eius Manfredus, nobilitatem ac rectitudinem sue forme pan<strong>de</strong>ntes,<br />

donec fortuna permisit, humana secuti sunt, brutalia<br />

<strong>de</strong>dignates. Propter quod COT~R no17iles ntque grafiarum dotati<br />

inherere tnntorzim principurn miestati conati sunt, ita ut eonim<br />

tempore quicquid excelleates animi latinorum <strong>en</strong>itebantur primifzir<br />

in tanto~*um coron&orum aula prodihnt; et quia regale<br />

solium erat Sicilia, factum est ut quicquid - - nostri - pre<strong>de</strong>cessores<br />

vulgariter protulerunt, sicilianzcm cocetur: quod qui<strong>de</strong>m retinemus<br />

et nos, nec posteri nostri permutare valebunt." (93).<br />

Todo este prolongado elogio a la tierra trinacria (94), durante el go-<br />

bierno <strong>de</strong> los héroes ilustres (95), se convierte <strong>en</strong> oprobio y acusación<br />

ineludible para qui<strong>en</strong>es les sucedieron <strong>en</strong> el po<strong>de</strong>r y <strong>en</strong> el gobierno, pero<br />

no heredaron sus bu<strong>en</strong>as cualida<strong>de</strong>s :<br />

"Racha, racha! Quid nunc personat tuba novissimi Fre<strong>de</strong>ricj,<br />

quid tintinabuliim secundi Karoli. quid cornua Iohannis<br />

et Azonis marchonum pot<strong>en</strong>tum, quid aliorum magnatum tibie,<br />

nisi "V<strong>en</strong>ite carnifices, v<strong>en</strong>ite altriplices, v<strong>en</strong>ite avaritie secta-<br />

tores"? (96).<br />

Los monarcas y príncipes, coetáneos <strong>de</strong>l poeta, merec<strong>en</strong>, <strong>en</strong> g<strong>en</strong>eral,<br />

un juicio miiy <strong>de</strong>sfavorable (97).<br />

Dejando aparte este pesimismo <strong>de</strong> la situación ético-politica, vuelve<br />

a la consi<strong>de</strong>racióil lingüistico-literaria. Dante va a consi<strong>de</strong>rar unidos los<br />

niveles superiores dc este habla, miiy distanciados <strong>de</strong>l vulgar siciliano<br />

(93) De V.E. 1, XII, 3-4.<br />

(94) TRINACRIA era el nombre antiguo dado a Sicilia por sus tres promontorios:<br />

Paquino. Lilibeo y Peloro. <strong>El</strong> nombre y el adjetivo <strong>de</strong>rivado fueron usados<br />

por Virgilio y Ovidio. Dante también lo usa <strong>en</strong> Paraiso VIII, 67.<br />

(95) La persona <strong>de</strong> Fe<strong>de</strong>rico 11, el emperador, aquí tan consi<strong>de</strong>rada, merece<br />

juicio muy distinto <strong>en</strong> el aspecto moral y religioso. La opinión <strong>de</strong> Dante cambia<br />

algo bajo este aspecto <strong>en</strong> la Comedia.<br />

(96) De V.E. 1, XII, 5.<br />

(97) Po<strong>de</strong>mos recordar a Fe<strong>de</strong>rico 11, hijo <strong>de</strong> Costanza <strong>de</strong> Manfredi y Pedro<br />

111 <strong>de</strong> Aragón; fue rey <strong>de</strong> Sicilia (1296-1337). Aunque es injusta e inexacta la<br />

opinión <strong>de</strong> Dante <strong>en</strong> otros aspectos, fuera <strong>de</strong>l literario, la repite <strong>en</strong> Purgatorio VII,<br />

119 y Paraiso XIX, 130; Carlos II <strong>de</strong> Anjou, v<strong>en</strong>cido por el anterior, y con un<br />

juicio igualm<strong>en</strong>te <strong>de</strong>sfavorable <strong>en</strong> Purgatorio VII, 127 y Paraiso XIX, 128; Juan,<br />

Marqués <strong>de</strong> Monferrato, también recordado <strong>en</strong> Purgatorio VII, 135; Azzo VIII,<br />

Marqués <strong>de</strong> Este, con<strong>de</strong>nado por Dante <strong>en</strong> Infierno XII, 111 y Purgatorio V, 77,<br />

e ironizado por el mismo Dante <strong>en</strong> el tratado latino 11, VI, 5.<br />

129

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!