06 El primer ensayo de dialectologia en las - Digitum
06 El primer ensayo de dialectologia en las - Digitum
06 El primer ensayo de dialectologia en las - Digitum
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
<strong>El</strong> <strong>primer</strong> <strong><strong>en</strong>sayo</strong> <strong>de</strong> <strong>dialectologia</strong> <strong>en</strong> <strong>las</strong> l<strong>en</strong>guas romániccu<br />
estas hab<strong>las</strong> cabe situar también el parmesano, que a<strong>de</strong>más, como cosa<br />
p articular, usa monto <strong>en</strong> vez <strong>de</strong> multo. Esta peculiaridad, notada por<br />
Dante, se observa incluso hoy; así dic<strong>en</strong> "mon.t b<strong>en</strong>", <strong>en</strong> vez <strong>de</strong> la forma<br />
correcta italiana "inolto bme" (177). Fr<strong>en</strong>te al grupo lt, conservado <strong>en</strong><br />
el flor<strong>en</strong>tino, podía s<strong>en</strong>tir ese cambio <strong>en</strong> nt como una grave incorrección.<br />
"Si ergo Bononi<strong>en</strong>ses utrique accipiunt, ut dictum est, rationa-<br />
bile vi<strong>de</strong>tur esse quod eorum locutio per commixtionem oppo-<br />
sitorum ut dictum est ad laudabilem suavitatem remaneat tem-<br />
perata : quod procul dubio nostro iudicio sic esse c<strong>en</strong>semus.<br />
Itaque si prepon<strong>en</strong>tes eos in vulgari sermone sola municipalla<br />
Latinorum vulgaria comparando consi<strong>de</strong>rant, allubesc<strong>en</strong>tes cori-<br />
cordamus cum illis; si ver0 simpliciter vulgare bononi<strong>en</strong>se pre-<br />
fer<strong>en</strong>dum existimant, diss<strong>en</strong>ti<strong>en</strong>tes, discordamus ab eis". (178).<br />
<strong>El</strong> boloñés resulta, <strong>de</strong> lo dicho anteriorm<strong>en</strong>te, una a<strong>de</strong>cuada concor-<br />
dancia <strong>de</strong> <strong>las</strong> características propias <strong>de</strong> los dialectos vecinos, romañolo y<br />
lombardo. Especialm<strong>en</strong>te son puestas <strong>de</strong> relieve la suavidad y dulzura<br />
que le ofrece la región <strong>de</strong> Imola por una parte, y la fortaleza gutural que<br />
le facilitan por otra Ferrara, Mó<strong>de</strong>na y Reggio.<br />
Se presta el boloñés a una doble coiisi<strong>de</strong>ración: como l<strong>en</strong>gua muni-<br />
cipd y como l<strong>en</strong>gua nacional. En el <strong>primer</strong> aspecto, es a los ojos <strong>de</strong> Dan<br />
te, la mejor habla municipal <strong>de</strong> toda Italia. Ahora bi<strong>en</strong>, si tomamos <strong>en</strong><br />
consi<strong>de</strong>ración el segundo aspecto, no se pue<strong>de</strong> afirmar lo mismo. Diría-<br />
mos que Dante ha usado para respon<strong>de</strong>r a la pregunta implícita <strong>de</strong> si el<br />
boloñés es el l<strong>en</strong>guaje mejor <strong>de</strong> Italia o el vulgar ilustre, una distinción<br />
escolástica: secundun quid (<strong>en</strong> cuanto a ser un habla municipal) conce-<br />
dido y <strong>de</strong> acuerdo; pero simpliciter o absolute (<strong>de</strong> forma absoluta, <strong>en</strong><br />
todos los aspectos y con s<strong>en</strong>tido nacional y universal) no es así.<br />
Po<strong>de</strong>mos <strong>de</strong>cir que va a continuar probando la negación con un silo-<br />
gismo hipotético condicional.<br />
"Non et<strong>en</strong>im est quod aulicum et illustre vocamus: quoniam,<br />
si fuisset, maximus Guido Guinizelli, Guido Ghisilerius, Fabru-<br />
tius et Honestus et alii poetantes Bononie nunquam a proprio<br />
divertiss<strong>en</strong>t: qui doctores fuerunt illustres et vulgarium dis-<br />
cretione repleti, Mmimus Guido :<br />
(177) <strong>El</strong> uso <strong>de</strong> nt, <strong>en</strong> vez <strong>de</strong> lt,. no es exclusivo <strong>de</strong>l parmesano; también <strong>en</strong><br />
otros dialectos, como el g<strong>en</strong>ovés. Véase MALASPINA, Vocabolario parmigiano-italiano,<br />
Bologna, 1856.<br />
(178) De V.E. 1, XV, 5-6.<br />
147